*
SÜLEYMAN YAĞIZ 
*
Evet... İttifak, koalisyon ve uzlaşı olmadan uygar olamayız; uygarlık yolunda mesafe kaydedemeyiz.
Bana göre, seçimlerde ittifaklar, seçimlerden sonra da koalisyonlar mecburi hâle bile getirilmelidir.
Kastım; sol ya da sağ cephe değil, sağlı sollu karma ittifak ya da iş birliğidir. Cepheler ayrışmaya, ittifaklar ise uzlaşmaya götürür.
*
Ne kadar uzlaşırsak o kadar medeni oluruz. 
Bu bağlamda Türkiye'nin en büyük ihtiyacı uzlaşmadır. Bunu da ittifaklar ve koalisyonlar sağlar.
İttifaklar da birbirine benzeyen partilerden çok benzemeyen partiler arasında yapılmalıdır.
*
Milletvekili ve cumhurbaşkanı seçimleri aynı tarihlerde değil, ayrı zamanlarda gerçekleştirilmelidir.
Cumhurbaşkanı kesin tarafsız olmalı, partili ise adaylıktan önce partisinden istifa etmelidir.
Cumhurbaşkanı halk tarafından seçilmelidir.
Seçim iki turlu olmalıdır.
*
Başbakanlık sistemine dönülmelidir. Başbakan, milletvekilleri arasından seçilmelidir.
Başbakan adayının birinci partinin lideri olması şartı bulunmamalıdır.
İki büyük partinin içinden biri de cumhurbaşkanı tarafından başbakan adayı gösterilebilmelidir. Güvenoyu alan aday başbakan olmalıdır.
Aynı partilerin koalisyonundan oluşan hükümetler en fazla iki dönem görev yapabilmelidir.
*
Belediye başkanı seçimleri de iki turlu olmalıdır ve başkanlar milletvekilleri gibi dokunulmazlıkla korunmalıdır.
Ancak hem milletvekilleri, hem de belediye başkanları hakkında yolsuzluk ve yüz kızartıcı suç iddialarıyla ilgili dava açılabilmelidir.
Davalar süratle sonuçlandırılmalı ve suçlu bulunan başkanın yerine belediye meclislerinde seçim yapılmalıdır.
Suçlu bulunan milletvekilinin yerine ise genel seçimlerde onun arkasında oy alan kişi milletvekili olmalıdır.
*
Başta yerel seçimler olmak üzere seçim yapılan hiçbir yerde kayyım ataması yapılmamalıdır. 
Yâni, seçilenin yerine bir memur değil, yine bir seçilmiş gelmelidir.
Irkçılık ve dincilik kesin yasak olmalıdır. Irk ve din devleti istemek suç sayılmalıdır. Ancak kimse kökeninden dolayı ötekileştirilmemelidir.
*
Anayasa ve yasalara herkesin kesin olarak uyması sağlanmalıdır.
Suç zanlısı cumhurbaşkanı da olsa yargı res'en harekete geçmelidir.
Yargıda siyasi atama yapılmamalıdır. Yargı mensupları Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından atanmalıdır. 
Yargının keyfi hareketleri olursa bu sorun yasama eliyle çözülmelidir.
*
Güçler ayrılığı kesin olarak sağlanmalıdır. 
RTÜK gibi siyasî eksende hareket eden kurum ve kuruluşlar kaldırılmalıdır.
Son söz: Ülkede tam demokrasi ve inançlara saygılı laiklik esas alınmalıdır.
*
İstanbul, 20 Kasım 2023