Fransa’da yurttaşlar yarın cumhurbaşkanlığı seçimi için sandık başına gidecek. Ülke Fransa 1950’li yıllardan beri sağ ve sol diye iki ayrı kampa ayrılmış durumda. Ancak genelde sağ adaylar ülkeyi yönetti. Ülkede François Mitterrand ve François Hollande dönemlerinde sol, iktidara geldi. 10 Nisan’daki seçimleri farklı kılan ise Le Pen gibi aşırı sağcıların seçimi kazanabilme ihtimalinin olması. Bu yazıda aşırı sağcıların seçimi kazanabilme ihtimali incelendi.

LE PEN’İN YÜKSELİŞİNİN YANSIMALARI

            Çarşamba günü Le Monde gazetesinin yaptığı bir ankete göre; 10 Nisan’da yapılacak ilk oylamada Le Pen’in oyu yüzde 21’den yüzde 26’ya yükseldiği açıklandı. Bunun üzerine Fransız tahvilleri Salı günü rekor bir düşüş yaşadı. CAC Hisse senetleri ise Avrupalı diğer ülkelerden düşük performans gösterdi. Son anket 21-24 Mart’ta yapıldı ve Macron’un oyu yüzde 28 olarak tespit edildi. Ancak ikinci turda Macron’un seçimi alabileceği öngörüldü.

MACRON SUÇLU

            La Stampa ise hem sağ hem de sol seçmenin Macron’a oy vermeyeceğini düşünmektedir. Macron’un ülkeyi “start-up şirket” tarzı yönetmesi, sarı yeleklilerin protestoları, kamuculuğu kısıtlayıcı politikaları ve İslam karşıtı söylemleri aşırı sağın önünü açtı. Fransız halkı göçmen karşıtı ve ırkçı popülist siyasetçilere yöneldi. Bu tarz söylemlerin oy getirdiğini gören Macron üslubunu tipik bir aşırı sağcı gibi kullanmaya başladı.

MACRON’UN NEO-LİBERAL SÖYLEMLERİ

            Fransa'da sosyoloji alanında yaptığı çalışmalarla bilinen Science Po Aix-en-Provence Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Raphael Liogier, AA muhabirine yaptığı değerlendirmelerde, Macron'un cumhurbaşkanlığı döneminin en önemli özelliğinin, liberal ekonomik programı olduğunu belirtti. Ancak Macron dini ve toplumsal meselelerde liberal bir tavır sergilemedi. Irkçı söylemleri toplumu gerdi. Bütün bunları oy devşirebilmek için yaptı. Macron Fransa’nın laik yapısından dolayı bütün dinlere mesafeli olmak yerine İslam karşıtlığı yaptı. Yani popülizme kaydı.

ZEMMOUR LE PEN’DEN SAĞDA

            Zemmour Le Pen’den bile daha sağda olan bir siyasetçi. Macron’un küskün seçmenlerinden oy almaktadır. Ancak Le Pen’de Zemmour’un seçmenlerini kendi tarafında çekmeye başlamaktadır. Teneo’daki araştırma müdür yardımcısı Antonio Barosso, seçmenlerin ikinci tura kalma ihtimali olan adaylar etrafından kümelenmekte olduğunu belirtti. Le Pen’de ikinci tura kalma ihtimali olan bir aday olduğu için daha az şansı olan Zemmour’un seçmenlerinden oy almakta.

PUTİN LE PEN’İ DESTEKLİYOR

            Macron Ukrayna krizine harcadığı fazla mesaiyi iç siyasette sergileyemedi. Macron amansız bir Rus karşıtı gibi hareket etmekte. Ancak Le Pen ve Zemmour Macron gibi düşünmemekte. Putin ise iki aday içerisinde Le Pen’i desteklemekte. Fransız ekonomisinin kötü performansından dolayı halk da da Macron’a bir tepki oluşmakta. İşsizlik ve enflasyon halkı olumsuz etkilemektedir. Macron Ukrayna karşıtı tavrın Fransa halkı nezdinde bir getiri olmadığının farkına vardı.

HALKIN LE PEN’E SEMPATİSİ

            The Guardian gazetesi ömrü boyunca sol partilere oy vermiş bir Fransız yurttaşı ile röportaj yaptı. Elisabeth adlı yurttaş şunları ifade etti: “Eskiden herkes Le Pen’in kötü olduğunu düşünürdü ancak şu an böyle değil. Oyum Le Pen’e…” Siyasi muhalifler Le Pen’i antisemitik, İslâm düşmanı, ırkçı olarak niteleyerek şeytanlaştırmaya çalışsa da Fransız halkının Le Pen’e bakış açısında bir yumuşama olduğu görülmektedir. Fransız Bakan Gerald Darmanin açıklamasında “Le Pen bu sefer cumhurbaşkanlığını alabilir” ifadesini kullandı. 

ZEMMOUR’UN RADİKALLİĞİ LE PEN’İ YUMUŞATTI

            Zemmour Le Pen’e zarar vermek yerine onu halkın gözünde yumuşattı. Zira Zemmour’un radikalliği Le Pen’in imajını düzeltmesine yaradı. Paris’teki Sciences- Po üniversitesinde siyaset bilimci Bruno Cautres Le Pen’in Zemmour’dan daha az agresif olduğu için oylarını arttırdığını ifade etti. Halbuki Le Pen’in katı manifestosu değişmedi. Göçmenlikle ilgili bir referandum yapılacağını ve anayasanın değiştirileceği sözünü verdi.  Le Pen’in değindiği konular genel olarak Fransız halkının güvenliği ile ilgili şeyler.

SOL SEÇMEN MACRON’A KARŞI

            Macron 2017’de iktidara geldiğinde hem sol hem de sağ seçmenden oy almayı başarabildi. Ancak iktidarında sol seçmenleri küstürdü. Nedeni ise emek karşıtı politikaları. Kısa sürede zenginlerin başkanı olarak etiketlendi. Başkan olarak ilk yaptığı icraat servet vergisini kaldırmak oldu. Daha sonra emeklilik sistemi reformuna ve akaryakıt vergisine karşı duyarsızlığı onu sol seçmenin gözünde düşürdü. Sol seçmenlerden umudu kesen Macron sağ seçmenden oy alabilmek için popülizm yaptı. Macron ilk turda işi bitirmek istemekte. Çünkü ikinci tura Le Pen ile kalırsa muhalefetin Le Pen etrafında birleşmesinden çekinmekte.

MACRON DİKKATLERİ DAĞITTI

            İktidarı yeniden ele almak isteyen Macron’un imdadına Ukrayna krizi yetişti diyenlerin sayısı azımsanamayacak kadar fazla. Macron siyasi ve ekonomik problemleri unutturmak için Ukrayna krizini başarı ile kullandı. Savaşı sona erdirmek isteyen arabulucu ülke konumunu iyi kullandı ve dünya kamuoyunda destek kazandı. Bundan dolayı minimal bir seçim kampanyası yürüttü ve yaptığı diplomatik çıkışlarla dikkatleri dağıtmış durumda.

MACRON EFSANESİ

            Macron’un 2017 yılındaki seçim kampanyası efsaneydi. 39 yaşında kendi partisini kurdu, bağımsız bir merkezciydi. Tam anlamıyla soldan, sağdan ve merkezden yetenekli bürokratları yanına çekmeyi başardı. Kariyeri başarılarla doluydu. Şu anda dünya kamuoyunda ise aşırılıkçı sağcılara karşı mücadele eden bir aktör olarak görülmekte. Pek çok ülke Macron’u desteklemekte.  İnsanlar ikinci bir Trump vakası yaşamak istememekte.

MACRON’UN OYLARI MELENCHON’A

            Macron’un liberal politikalarından dolayı küsen sol seçmenler Sosyalist Parti adayı Melenchon’a yönelebilir. Anketler Melenchon’un oy oranını yüzde 14 olarak göstermekte. Melenchon ikinci tura kalmanın hesaplarını yapmakta. Bunun için komünistler, ekolojistler ve sosyal demokratların oylarına talip. Programının onlara uygun olduğunu kanıtlamaya çalışmakta. Macron’a oy veren sol seçmende de Melenchon’a karşı bir sempati var. Melenchon ikinci tura kaldığı takdirde sol bir blok oluşturmak istiyor. Melenchon aşırı sağcılardan oy alamayacağını bildiği için portföyünü sınırlı tutmakta.

SONUÇ OLARAK

            Fransa’da seçmen Macron’dan desteğini çekebilir ancak seçimlerde favori hâlâ Macron. Fransız seçimleri paradoks hâlinde denilebilir. Le Pen’in sürpriz yapabilmesi olasılık dâhilinde ve ABD’de popülist Trump’ın seçimi kazandığı gibi Trumpvari siyasetçiler Avrupa’da da revaçta. Ancak rüzgârın Le Pen’in ardından estiği de bilinen bir gerçek. Le Pen hiçbir zaman iktidara bu kadar yakın olmadı.