Önümde Panaroma anket şirketinin aralık ayına ait son çalışmasının raporu duruyor.
Dün abonelerine dağıtıldı.
Bu yazıyı okurken iki noktayı lütfen göz önünde bulundurun.
(*) BİR: Ben siyasetten anlamam…
Ama…
Yaşadığım hayat bana şunu öğretti.
Siyasetten anladığını, hatta çok iyi anladığını iddia edenler de benden daha iyi anlamıyor.
(*) İKİ: Gazetecilik hayatım boyunca seçim anketi vermemeye çok özen gösterdim.
Çünkü Türkiye’de anketlerin manipülatif bir tarafı bulunduğuna inananlardanım.

Öyleyse niye ilk defa anket yayınlıyorum

İki nedeni var:
(*) BİR: Panaroma çalışma yöntemine güvendiğim şirketlerden biri.
(*) İKİ: Siyasi sonuçları itibarıyla değil, sosyolojik boyutu ile ilgili birkaç şey söylemek istiyorum ve işte o nedenle yayınlıyorum.

AKP ve Erdoğan'ın oyunda gerileme gerçekten durdu

Eylül ayından bu yana konuşulan bir yorum var.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve AKP’nin oylarında geriye gidiş durdu ve hatta yükselmeye başladı.
Panaroma’nın eylül ayından bu yana yaptığı anketlere bakıldığında bu eğilim doğru gibi görünüyor.

Son dört ayın asıl kaybedeni masa oldu

Sonuç;
Eylül ayından bu yana Cumhur İttifakı’nın oyunda 1,7 puan artış gözlenirken, Millet İttifakı’nın oyu 1,7 puan azalmış.
Buna karşılık Altılı Masa’nın oyunda 3,7 puan düşüş var.
Yani son dört ayın asıl kaybedeni Altılı Masa olmuş.

Erdoğan'a, "oy veririm" ve "vermem" diyenlerin durumu

Peki cumhurbaşkanlığı seçimi?
Bu konuda Altılı Masa’nın adayı henüz belli olmadığı için Panaroma daha çok şu eğileme bakıyor:
Erdoğan’a "oy veririm" veya "vermem" diyenlerin yüzdesi.
Aralık ayı sonuçları şöyle:
Erdoğan’a oy veririm. 40,4
Erdoğan’a oy vermem: 59,6

Ukrayna-Rus savaşı, asgari ücret ve toplu konut Erdoğan'a ne getirdi

Geçen eylül ayında ise durum şöyleymiş:
Erdoğan’a oy veririm: 37,3
Erdoğan’a oy vermem: 62,6
Demek ki;
Rusya-Ukrayna savaşını iyi yönetmek, pazarlarda fiyat kontrolü, asgari ücret ve toplu konut atılımlarının katkısı Erdoğan’a 2,9 puan getirmiş.
Ama aradaki fark hâlâ 20 puan.

Galiba Demirel'in boş tencere teorisi çöküyor

Benim sosyolog olarak çıkardığım sonuçlar şu:
Uzunca bir süredir şunu iddia ediyorum.
Popülist yönetimler, “Kişiye tapınma” duygusu getirir.
Bu da oy verme eğilimlerini, “Ekonomik durumun kötülüğünden” yani realiteden koparır.
Başka deyişle Demirel döneminin, “Tencere kaynamazsa oy gider” teorisi artık tam olarak geçerli değildir.

Ancak popülizm karşı cepheyi de kemikleştiriyor

Buna karşılık, “Ekonomi düzelince oy gelir” teorisi de çöker.
Çünkü popülizm karşı cepheyi de, “Duygusallaştırır ve kemikleştirir…”
Yani AKP’den kopanların tamamını geri getirmek artık çok kolay değildir.
Dış politikadaki tutarsızlıklar, maceracı girişimler, kibir, liyakatın geri plana itilmesi, ötekileştirme ve kutuplaştırma, adaletsizlik, insan hakları ihlalleri, keyfilik, kadına karşı şiddet, insanları duygusal olarak bir iktidardan uzaklaştırmaya başladığı zaman onları geri getirmek zorlaşır.
Onların geri getirmenin tek yolu, yukarda saydığım uygulamalardan, yani, “Devlet haline gelmiş parti” uygulamalarından vazgeçmektir.
Ekrem İmamoğlu’na karşı adaleti zorlamalar, adaletsiz ve haksız girişimler de bunun bir parçasıdır.

Seçim sonucunu "Erdoğan'a oy vermem" diyenler belirleyecek

Bu durumda Erdoğan’ın seçilmesini etkileyecek faktör, ona oy vereceğini söyleyenler değil, vermeyeceğini söyleyenler olacak.
Yani hem Erdoğan hem de rakibi olacak aday açısından odaklanılacak hedef o kitledir.

Altılı Masa'nın belirleyeceği aday kim olursa olsun seçilir mi

Erdoğan için stratejik karar şu olacaktır:
(*) Bu Erdoğan’ın son seçimi olacak. Bugüne kadar yürüttüğü kutuplaştırıcı politika ile o kesimden oy alabilir mi?
Altılı Masa açısından stratejik karar ise şu:
(*) Bu yüzde 60’lık bloku konsolide edecek aday kim olabilir?
"Erdoğan’a oy vermeyeceğim" diyen bu yüzde 60’lık blok, aday kim olursa olsun yüzde 60 olarak kalır mı?
***
Seçime kadar başka hiçbir anket sonucu hakkında yazmayacağım.
Bunun yazmamın tek nedeni de bu soruyu sormaktı.