Tarih tekerrürdür derler. Çok doğru söylerler, özellikle Türkiye’de.… Ders almayan, sorgulamayan Türkiye’de. Sorumluların hesap vermediği Türkiye’de. Kurumların denetlenmediği Türkiye’de. Hesap vermeyen bir sistemin yönettiği Türkiye’de.…

★★★

2003 yılından bugüne, 22 yılda 24 facia oldu. Resmi verilere göre bu facialarda, 54 bin 780 insan yaşamını kaybetti. İstifa eden yetkili sayısı kaç?.. SIFIR… SIFIR… SIFIR… 

★★★

2014 Soma maden faciası, 301 ölü. İstifa sıfır.… 2018 Çorlu tren kazası, 25 ölü.  İstifa sıfır.… 2023 Kahramanmaraş merkezli deprem, 53 bin ölü. İstifa sıfır.…

★★★

Haksızlık etmeyelim… Bir kişi istifa etti. Adı, Kishi Ryoichi.… Osman Gazi Köprüsü projesinde görevli Japon mühendislerden biriydi. 2015’te, köprü inşaatında geçici yürüme yolu halatları kopar. Ve, vicdani bir sorumluluk duyarak yaşamına son verir. 51 yaşındaydı. İntiharından önce, “İnsanlar büyük emek harcadı. Kopmanın sorumluluğu bana ait” notunu bıraktı. “Haysiyet Anıtı” olarak tarihe geçti.

★★★

20 Ocak 2025 Türkiye’sinde Bolu Kartalkaya Grand Kartal Oteli’nde çıkan yangında, 78 kişi yaşamını yitirdi. Ölenlerin 36’sı ilkokul ve ortaokul çağındaki çocuklar. Aileleriyle birlikte, tatilde olan çocuklar, bebekler...… Canlı canlı yandılar.…

★★★

İhmaller zincirinden kaynaklanan bir yangın olduğu kesin. Denetlenmediği ve yangına neden olan eksikliklerin giderilmediği açık. Sorumlu makamın kim olduğu belli. Denetlemeyen makamı herkes biliyor. Ama, tek istifa yok… Vicdani sorumluluk duyan tek yetkili yok… “Haysiyet Anıtı” dikilecek tek kişi yok.

★★★

Batı ülkelerinde; siyasi iktidar topluma hesap verir, denetlenir. Liyakat ve fırsat eşitliği esastır. Hukuk üstünlüğü vardır.

★★★

Özellikle Müslüman ve geri kalmış ülkelerde, yönetenler hesap vermez ve denetlenmezler. Liyakat yerine, biat kültürü kökleşir. Kayıtsız, şartsız biat eden kurumlar oluştururlar. Rantı esas alan yönetim sistemi yaygınlaşır. Hukuk ilkeleri çiğnenir. Ve geri kalmışlık, bir yazgı durumuna getirilir. İhmalden kaynaklı kazalar, ölümler “kaderdir” anlayışıyla geçiştirilir. Sorgulamanın yerini, kadercilik ve peşinen kabullenme alır.

★★★

Ve, kaçınılmaz son… Köklü kurumlar, çöküşe sürüklenir. Ve sonra...… Kazalar, ölümler Bazılarında ihmaller zinciri vardır. Ve, tek kişi istifa etmez. Ve, sonra ulusun çöküşü kaçınılmaz olur. Çünkü, “Haysiyet Anıtı” dikilecek tek kişi yoktur.…

★★★

Güney Kore ve Kuzey Kore aynı coğrafyada. Ama birinde refah ve özgürlük, diğerinde baskı ve yoksulluk var. Japonya, deprem coğrafyasında. Ama, depremlerde en fazla can ve mal kaybı Japonya’da değil. Neden? Çünkü, Japonya gibi ülkelerde sorgulanan, hesap veren, denetlenen sistem geçerlidir.

★★★

Demek ki, coğrafya kader değil. Demek ki, görevi ihmal kader değil. Demek ki, yüzsüzlük kader değil. Çünkü, Japonlar şunu çok iyi bilir: Mezara, sadece haysiyet gider. Ve Japonya’da, “Haysiyet Anıtı” dikilecek yetkililer vardır.…

★★★

Gazeteci Uğur Mumcu, 24 Ocak 1993’te, 32 yıl önce katledildi. Atatürk devrimlerine yürekten bağlı, tam bağımsız Türkiye’yi savunan dürüst bir gazeteci. Bölücülüğe karşı koyan bir vatansever. Türkiye’nin hasret kaldığı, mumla aradığı bir aydın.

★★★

Mumcu, 14 Haziran 1990’da bir yazı kaleme alır. Ve bugünkü Türkiye’yi anlatır: “İslam bankacılığı ile devletin temel hukuksal düzeni din kurallarına uyduruldu. Öğrenim Birliği Yasası göz göre göre çiğnendi. Zorunlu din dersleri ile laiklik hiçe sayıldı. Diyanet İşleri Başkanlığı’nda çalışması gereken din adamlarına kaymakam, emniyet müdürü, savcı olma olanağı tanındı. İslamcı kadro, devlet bürokrasisini adım adım ele geçirdi. İmam hatip liselerini bitirenler ne imam oluyorlar ne hatip. Hukuk fakültelerini bitirip kaymakam, savcı ve emniyet müdürü oluyorlar... Bunun nedenini niçinini düşünmez misiniz?..”

★★★

Türkiye, bugünlere nasıl geldi diye soranlarınız oluyor, zaman zaman?.. Cevabım çok net: Atatürk’e nankörlük eden bir ülke, gün yüzü görmez. Görmeyecek.… Bugün, daha iyi günleriniz… Bugünün keyfini çıkarın, derim.…

★★★

Daha neyi soruyorsunuz?.. Diyanete güvenin yüzde 16, “Adalet var” diyenlerin yüzde 21 olduğu Türkiye’de...… Yenidoğan bebeklerin öldürüldüğü bir Türkiye’de...… Daha neyi soruyorsunuz?.. “Haysiyet Anıtı” dikilecek tek kişi bulamadınız, son 20 yılda...…

★★★

Değerli kardeşim, sen otel yandı sanıyorsun ama, aslında, yıkılan devletin kolonlarıdır.… Yangın enkazında kalan, sen, çocukların ve torunların, 86 milyondur...