CHP’nin 15 milyon kişinin dayanışma oyuyla belirlenen Cumhurbaşkanı adayı Ekrem İmamoğlu’nun seçilme hakkının elinden alınması halinde CHP’nin adayının kim olacağı hala kamuoyunda en çok tartışılan konulardan biri. Diplomanın iptali ve İmamoğlu’nun tutuklanmasıyla başlayan 19 Mart darbe sürecine karşı direnişi başarılı bir şekilde yürüten Özgür Özel’in, İmamoğlu’nun yasaklılık halinde Cumhurbaşkanlığına aday olabileceği dillendirilmeye, emanetçilik formülü tartışılmaya başlanmıştı.

Özgür Özel bu aşamada sürpriz bir çıkış yaparak Cumhurbaşkanı adayı olarak Mansur Yavaş’ın adını andı. Üstelik “tarafsız” vurgusu da yaptı. Seçimin yüzde 70 oyla kazanılması halinde hızla Parlamenter sisteme geçilmesi ve İmamoğlu’nun başbakan olması formülünü ortaya koydu.

Belli ki bunlar bir anda akla gelen düşünceler değil, önceden konuşulmuş belki de kararlaştırılmış konular. Özgür Özel’in popülerliğinin artmasına rağmen Cumhurbaşkanlığı için aday olmaya niyetli olmadığı da anlaşılıyor.

CHP, daha önce AKP’nin başarıyla uyguladığı lider potansiyeli olan insanları bir arada tutmayı sağlayacak “sacayağı” formülünü hayata geçirme yolunda ilerliyor. Sacayağı formülünün, İmamoğlu’nun yasaklılık durumuna göre şekilleneceği ancak her ihtimalde Özel’in CHP Genel Başkanı olarak kalacağı görülüyor.

Özgür Özel’in bu açıklaması kamuoyuna “alternatifsiz değiliz” mesajı verilmesi açısından önem taşıyor. Tabii ki burada sorulacak olan, Mansur Yavaş alternatifi gerçekten yüzde 70 oy getirir mi? Özgür Özel bunu bir beklenti olarak mı yoksa kamuoyunun nabzını ölçtükleri için mi söylüyor?

19 Mart darbe sürecinden sonra yayınlanan anketlerin ortalamasına bakıldığında, CHP’nin oyunun yüzde 23,34 bandından 33,74’e yükselerek 10 puanlık artış gösterdiği, AKP’nin oyunun yüzde 35,62 bandından yüzde 31,36’ya düşerek yaklaşık 4,3 puan gerilediği görülüyor. CHP’deki artış ile AKP’deki düşüş orantılı olmadığı için CHP’ye daha çok diğer partilerden oy kaydığı sonucu ortaya çıkıyor. Son bir aylık anketlerde sadece GENAR yüzde 0,2 fark ve yüzde 35,8 oyla AKP’yi CHP’nin önünde gösteriyor. (Wikipedia)

Aday bazında yapılan anketlerde de 19 Mart’tan sonra İmamoğlu’nun Erdoğan’ın 12 ile 17 puan arası önünde olduğu görülüyor. Sadece Asal anketinde Erdoğan 7,2 önde çıkmış. Diğer anketlerde fark İmamoğlu lehine 10 ile 17 puan arasında değişiyor. 19 Mart sonrası, İmamoğlu CHP’nin adayı olarak belirlendiği için ölçümlerde Mansur Yavaş yer almıyor. Dolayısıyla İmamoğlu’nun mağduriyet rüzgarının Yavaş’a etkisi kamuoyuna açıklanan anketlerde henüz görülmüyor.

2024 yılının ikinci yarısındaki anketlerde ise İmamoğlu ile Yavaş’ın neredeyse paralel gittiği, bazı firmaların anketlerinde Yavaş’ın önde olduğu gözleniyor.

Mansur Yavaş’ın adaylığı konusunda CHP’nin durumunu, aşağı baksan sakal yukarı baksan bıyık şeklinde özetlemek yanlış olmaz.

Mansur Yavaş ve Ekrem İmamoğlu farklı seçmen kitlelerine hitap edebilen adaylar. Mansur Yavaş’ın adaylığının getirisi olacağı gibi götürüsünün de olacağı ortada. CHP seçmeni dışındaki farklı tabanlara hitap ettikleri ve ikisinin de oy potansiyeli olduğu için İmamoğlu’nun yasaklılık halinde Mansur Yavaş için emanetçi yakıştırması yapılması zor olacak.

Barış süreci nedeniyle AKP-DEM yakınlaşması Mansur Yavaş ihtimalini güçlendirmiş olabilir.

Mansur Yavaş’a, Kürt seçmenin ve solun solundaki seçmenin sıcak bakmadığı bilinmeyen bir şey değil. Mansur Yavaş’ın Kürtlerle ilgili son çıkışı ve Özgür Özel’in duruma el koymasının ardından sessizliğe bürünmesi de dikkat çekici bir durum. Ufukta henüz erken seçim görünmediği için koşulların, tablonun, aday seçeneklerinin değişme olasılığı da yüksek. Ancak Özgür Özel’in son çıkışı, Mansur Yavaş’ın adaylık ihtimalini güçlendirdi.

CHP, büyük ihtimal ile barış görüşmelerine rağmen Kürtlerin CHP’yi desteklemese bile Erdoğan’a oy vermeyeceğinin hesabını yapıyor. CHP’den uzak duracak DEM oylarını ise İYİ Parti, Zafer Partisi hatta MHP’den telafi edebileceklerini düşünüyor olabilirler. Ancak hedeflenen yüzde 70’in yakalanması, DEM seçmeninin tam desteğiyle bile gerçekleşmesi zor bir ihtimal. Bütün olumsuzluklara rağmen AKP oylarının hala yüzde 30’a yakın görünmesi bu konuda önemli bir handikap. MHP ve diğer bileşenlerin oylarını, yeni Meral Akşener’lerin ve Sinan Ogan’ların ortaya çıkması ihtimallerini de hesaba katmak gerek. Önümüzdeki seçimde aday olacak bazı kişilerin aldıkları lüks malikane ve arabaları sosyal medya hesabından paylaşmaları sürpriz olmayacaktır.

Özgür Özel’in açıklamasının ardından Mansur Yavaş’ın adaylığını destekleyenler olduğu gibi karşı çıkanlar da oldukça fazla. Kararı kamuoyunun nabzına göre CHP yönetimi verecek elbette. Belki de İmamoğlu olayında olduğu gibi yeni bir ön seçim yapılması en doğrusu olabilir.

AKP yıllardır Ege’de, İç Anadolu ve Karadeniz’de ve Diyarbakır’da farklı bir dil kullanarak iki yüzlü politika sergiledi. CHP’nin ötekileştirme dilinden uzak durması önemli. Bunu yaparken iki yüzlü politikadan da kaçınılması, toplumun bütününün kucaklanması daha da önemli, ülkenin asıl ihtiyacı olan budur.

Ülkenin asıl ihtiyacı, dinci faşizmin zulmüne uğrayan Selahattin Demirtaş, Can Atalay, Ümit Özdağ gibi siyasi rehinelere ve düşünce suçundan tutuklananlara yapılan haksızlığa karşı ayrımsız direnç göstermektir.

En önemlisi de koşullar ne olursa olsun birleşik muhalif cephe arayışı ve çağrısından vazgeçilmemesidir.

Siyaset biraz satranç oyununa benzer. Piyon feda ederek veziri alabilirsin veya veziri almaya çalışırken şah gidebilir.

Esila ve diktatörlük

Diktatörlük Roma’da senato tarafından verilen siyasi bir makamdı. Latince’de “emir veren, dikte eden” anlamına geliyor. Türkiye başkanlık sistemi denilen tek adam rejimine, Meclis’in çıkardığı anayasa değişikliği ve mühürsüz oyların eklenmesiyle sonuçlanan halk oylaması ile geçti. O günden beri dünya yıkılsa hiçbir bakan ve makam, “Cumhurbaşkanı’nın emir ve tensipleri” olmadan kılını bile kıpırdatmıyor.

Esila Ayık, İmamoğlu’nun tutuklanmasından sonraki protesto eylemlerinde “Diktatör Erdoğan” pankartı taşıdığı iddiasıyla tutuklu. Esila Ayık’ın kronik kalp ve böbrek yetmezliği olduğu belirtiliyor. Savcılık, bilincini kaybederek hastaneye kaldırıldığına ilişkin paylaşım yapanlar hakkında soruşturma başlattı.

Diktatör sözünün hakaret oluşturmadığına ilişkin Yargıtay’ın verdiği sayısız karar bulunuyor. Daha önemlisi Yargıtay Ceza Daireleri Genel Kurulu, 2002 yılında Vatan Partisi Öncü Gençlik Başkanı’nın “Bir Cumhurbaşkanı ülkesinin gençliği insanları tarafından diktatör olarak anılıyorsa o Cumhurbaşkanı artık Cumhurun başkanı değildir” şeklindeki sözlerinin hakaret içermediğini ve düşünce özgürlüğü kapsamında olduğunu hükme bağladı.

Ceza infaz yasasında değişiklik çabaları sürerken Cumhurbaşkanı’na hakaret iddiasının tutuklama nedeni olması da ayrı bir tartışma konusu. Demokrat bir liderin kendisine yöneltilen diktatör iddialarına vereceği tepki ancak tebessüm etmek olabilir.

Sincan Hâkimi Osman Kaçmaz jammerdan beraat etmişti

İmamoğlu soruşturmasında, “jammer kullanmak” diye yeni bir suç daha icat edildi.

Aslında bu icat yeni değil. Abdullah Gül ve Recep Tayyip Erdoğan’ın yargılanması gerektiğini belirterek savcılıkların verdiği takipsizlik kararını kaldıran eski Sincan Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı Osman Kaçmaz, bu suçlamayla yargılanan ilk kişi oldu.

Verdiği kararların ardından Osman Kaçmaz’a yöneltilen onlarca suçlamadan biri de jammer kullanması olmuştu. Son Kale-Kuşatılan Yargı adlı kitabımda ve editörlüğünü ve yayıncılığını yaptığım Osman Kaçmaz’ın Linç adlı kitabında bunlara yer vermiştik.

Kaçmaz'ın davası birinci sınıf hâkim olduğu için Yargıtay 4. Ceza Dairesi'nde görüldü. Osman Kaçmaz için beraat kararı veren Yargıtay, herhangi bir suç unsurunun oluşmadığı tespitini yapmıştı.

Dolayısıyla, İmamoğlu’nun soruşturmalarında yeterli delil bulunamayınca yasalarda karşılığı bile olmayan yeni suçlar icat edilmeye çalışılıyor.