Dr. Girayalp Karakuş

Dr. Girayalp Karakuş

Rusya'ya Yaptırımlar Devam Ederken Zelenski Ne Yapmıştı?

             Ukrayna krizi devletleri ve sosyal medyayı böldüğü gibi sanatsal faaliyetlere de bu kriz yansıdı. Dünyanın pek çok yerinde Rus sanatçılar değişik yaptırımlara maruz kalmaktadır. Neo Mccarthycilik mi başlıyor sorusu insanların zihinlerini meşgul etmektedir. Bilindiği üzere Mccarhycilik adı altında özellikle ABD ve Avrupa’da anti-Rus karşıtlığı yapıldı. Pek çok sanatçı, düşünür, yazar komünist olmakla suçlanarak hapishanelere atıldı. Günümüzde de Ukrayna kriziyle birlikte buna benzer yaptırımlara tanık olmaktayız. Örneğin; 68 yaşındaki dünyaca ünlü orkestra şefi Valery Gergiev’e, Münih Belediye Başkanı Dieter Reiter tarafından Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik harekatını kınaması için 24 saat süre tanındı. Sanatçının 'bu çağrıyı yanıtsız bırakması' üzerine işine son verildi. The Times’ın iddiasına göre Valery Gergiev’in Putin ile de yakın ilişkiler içerisinde olması bu kararın alınmasına etkide bulundu. Belediye Başkanı Dieter Reiter yaptığı açıklamada, "Derhal geçerli olmak üzere, Münih Filarmoni Orkestrası tarafından onun yönetiminde başka konser verilmeyecek" dedi. Rusya’nın NATO’nun genişlemesine karşı başlattığı operasyon sürerken Batı’nın bazı yaptırımları tartışma getirmektedir. İkinci olarak, Rus sanatçılara, sporculara yaptırım uygulayan Batı, İtalya’da Dostoyevski’yi bir dersten çıkardı. Üçüncü olarak,  film yapım şirketleri Warner Bros., Walt Disney Co. ve Sony Pictures geçtiğimiz gün yaptıkları açıklama ile Rusya'daki film gösterimlerini duraklatacaklarını duyurdular. Açıklamaya göre Rus halkı önümüzdeki haftalarda uluslararası alanda seyirciyle buluşması planlanan pek çok yapımdan mahrum bırakılacak. Bu yılın en çok beklenen filmlerinden “The Batman”in de Rusya’daki gösterimi gerçekleşmeyecek. Son olarak, New York'un ünlü opera binası Metropolitan Opera’nın geçen pazar günü, Putin ile müttefik olan Rus sanatçılar ve kurumlarla olan bağlarını askıya alacağını açıklamasının ardından orkestralardan “istifa” haberlerinin önümüzdeki günlerde artması bekleniyor. 

            Ancak 2014 yılında Ukrayna, Rus sanatçıların ülkesine girmesini yasakladığında Zelenski buna karşı çıktı. O dönemin olayları ve Zelenski’nin açıklamaları bu haberde derlendi.

UKRAYNA’DA NE OLMUŞTU?

            Rusya 2014 yılında Kırım’ı ilhak etti. Luhansk ve Donetsk’te Rus ayrılıkçılar ayaklanma başlattı ve merkezi yönetimden (Ukrayna) ayrıldı. Buna karşılık Ukrayna yönetimi (Kiev) bazı kararlar aldı. Mart 2014'te Ukrayna, birkaç Rus TV kanalının Ukrayna'da yayınlanmasını yasaklamaya başladı ve bunu Şubat 2015'te, işgalci devletin kolluk kuvvetlerinin, silahlılarının herhangi bir eyleminin "popülerleştirilmesini, kışkırtılmasını, propagandasını" içeren "görsel-işitsel eserlerin" gösterilmesinin yasaklanması kararı izledi. Bir yıl sonra Rus yapımları (Ukrayna televizyonunda) 3 ila 4 (kat) azalmıştı. 2015 yılında Ukrayna, Rus sanatçıların Ukrayna'ya girmesini ve diğer Rus kültür eserlerini de "ulusal güvenliğe tehdit" olarak görerek ülkede yasaklamaya başladı.

ZELENSKİ YASAKLARA KARŞI

        Ağustos 2014'te Ukrayna Kültür Bakanlığı'nın Rus sanatçıların ülkeye girişini yasaklama kararına karşı çıktı. 2018'de başrolünde yer aldığı romantik komedi filmi Love in the Big City 2 ülkede yasaklandı. Zelenski Der Spigel’e verdiği bir röportajda siyasete bütün bunları değiştirmek ve profesyonel  hareket etmek için girdiğini belirtmiştir. Zelenski Rusya ile ilgili sorunda çatışmadan yana olmadığını Münih Güvenlik Konferansında şöyle belirtmiştir: "Askeri çatışma yerine diplomatik çözüm istiyoruz" dedi. Zelenski ayrıca Rus halkına çağrıda bulunarak, "Savaşa karşı çıkın" dedi. Zelenski Halkın Hizmekârı Partisi ile Love in the Big City adlı dizinin yapımcı şirketi Kvartal 95 çalışanları ile kuruldu. Zelenski sanat söz konusu olduğunda siyaset ile sanatın ayrılması gerektiğine vurgu yaptı. Kendisi de bir sanatçı olduğu için Rus sanat insanlarına yapılanları onaylamadığını  söyleyebiliriz.

       Zelensky’nin sosyal medya kanalları incelendi ancak Twitter’a katılımı Nisan 2019 olduğu için bu konu ile ilgili tweetlerine ulaşılamadı. Aynı şekilde Instagram hesabında da bu konu ile ilgili bir açıklaması yok çünkü Instagram’a katılım tarihi 28 Şubat 2017’dir.

            Zelenski pek çok yerde Rus halkı ile bir probleminin olmadığını ifade etmiştir. Amerika’nın Sesi haber sitesine göre Zelenski şu şekilde barışa değinmiştir: “Barış içerisinde yaşayabiliriz.” Ayrıca barış için elinden geleni yapacağını belirtmiştir. Zelenski, Ukrayna ve Avrupa'nın barışı özlediğine işaret etti.

            SONUÇ OLARAK

            Zelenski Rus sanatçılara yapılanları onaylamamaktadır. Her yerde Barış vurgusu yapsa da Ukrayna’nın toprak bütünlüğü, NATO ve AB’ye girme noktasında herhangi bir geri adım atmamaktadır. Şu anda Batıda Ruslara karşı bir şüphe vardır. Reuters’ın aktardığına göre; Rusya’ya yönelik kültür alanında bir yaptırım da Eurovision şarkı yarışmasından geldi. Avrupa Yayın Birliği, 24 Mayıs’ta İtalya’da düzenlenmesi planlanan yarışmadan Rusya’nın çıkarıldığını açıkladı.

            Bütün bunlar olurken barışın nasıl sağlanacağı şüphe götürmektedir. Bu sürecin Avrupa’da aşırı sağın işine geldiği söylenebilir. Sonuç olarak liderlere sorulması gereken soru şudur: “Bugün barış için neler yaptınız?”

Önceki ve Sonraki Yazılar