Dr. Girayalp Karakuş
Rusya Etkisi MACARİSTAN’DAN SONRA SIRBİSTAN’DA TARİHİ REKOR
Macaristan'da yapılan genel seçimde 12 yıldır iktidarda olan Başbakan Viktor Orban büyük bir zafer kazandı. Aynı şekilde Sırbistan’da da Cumhurbaşkanlığı seçimini Rusya’nın desteklediği Vucic kazandı. Bu gelişmeler AB’yi tedirgin etti. Çünkü iki liderde AB ve NATO’ya mesafeli yaklaşan liderler.
ORBAN-VUCİC REKOR KIRDI
Macaristan Başbakanı Viktor Orban hem sağdan hem de soldan siyasi muhaliflerden oluşan bir koalisyona karşı kolayca zafere yelken açtı ve Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vuciç %60 oyla ikinci dönemi kazandı. İki lideri farklı kılan ise Putin ile dostluklarıdır. Avrupa Birliği ve dünyanın büyük bölümü Rusya'yı Ukrayna'daki savaşta kınarken, Vucic ve Orban’ın zaferi halk nezdinde Kremlin ile yakın ilişkilere sempati ile bakıldığını gösterdi.
NASIL ZAFER KAZANILDI
Orban ve Vucic Ukrayna krizi çıktığından bu yana savaşta tarafsız kalmayı tercih etti. AB ve ABD’nin yoğun baskılarına rağmen savaşa dahil olmadılar. Orban ve Vucic Pandemi krizini de iyi yönetmeyi başardı. İkili enflasyon ve işsizlikle mücadelede başarılı olarak halkın desteğini arkalarına aldılar. Halk muhalefetin kayıtsız koşulsuz NATO’cu tavırlarından rahatsız oldu. Ayrıca muhalefet bloğu seçimlerde Türkiye’de olduğu gibi sağı sağ ile vurmayı planladı ve eski bir Orban taraftarı olan Marki-Zay’ı parlattı. Son olarak özellikle Ukrayna’da barışı savunurken Zelenski’nin politikasının provokatif olduğunu halka iyi anlatmayı başardı.
ORBAN-VUCİC ÇİN-RUSYA İLİŞKİSİ
Orban Batı’nın liberal demokrasi anlayışına karşı çıkarken Rusya lideri Putin ve Çin lideri Xi Jinping ile iyi ilişkiler geliştirdi.
Associated Press’in haberine göre Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic her yerde Putin ile ilişkisinden dolayı övünmektedir. Ayrıca Vucic yoğun baskılara rağmen Ukrayna krizinde Rusya’yı kınamayı ve yaptırım uygulamayı red etti. Ayrıca Vucic Çin ile ilişkilerini de iyi tutmaktadır.
ORBAN’IN DOĞU AÇILIMI
2010’lu yılların başında Orban Doğu açılımını başlattı ve o günden bugüne Rusya ile ilişkilerini geliştirdi. Özellikle iç ve dış politikda iki ülke beraber hareket etti. GLOBSEC’in araştırmasına görer Macar halkının büyük bir bölümü Batı ile beraber hareket etmeye karşı. Bu seçimle de halkın iradesi tezahür etti. Rusya Macaristan’a karşılıksız olarak 10 milyar dolarlık proje desteği sunmaktadır. İki ülke ile siyasi ve ekonomik ilişkiler var. Rusya’dan ithal edilen gaz sübvansiyonlu olarak Macaristan’a aktarılmaktadır. COVID 19’da Rus aşısı Sputnik Macaristan’da az maliyetle kullanıldı. Orban hükümeti Rusya’nın yönetimini uzun zamandır liberal olmayan yönetim biçimi diye övmektedir.
AVRUPA SAĞI İKİLİYİ DESTEKLİYOR
İtalyan Kuzey ligi lideri Salvini, Fransız Le Pen ve İngiliz Nigel Farage Vucic ve Orban’ı ilk tebrik edenler arasındadır. Orban ve Vucic’in ezici seçim zaferi AB ve ABD’de gerilemeye sebep oldu. Böyle bir zaferi Batı Bloğu beklemiyordu. Vucic Yugoslavya İç Savaşı’nda Belgrad’ın NATO tarafından bombalanmasını unutmamaktadır.
HIRVAT LİDER PLENKOVİÇ DESTEKLİYOR
Hırvatistan başbakanı Plenkoviç Orban ve Vucic’in başarısını tebrik etti. Hırvat Başbakanı Plenkoviç mevcut verilere göre; Hırvat lider Zigmanov’un Sırp parlamentosunda yer almasından mutluluk duyduğunu belirtti. Plenkoviç yeni yönetimin desteklenmesi gerektiğine dair açıklama yaptı.
BATI HAYAL KIRIKLIĞI İÇİNDE
Daily Mirror, The Guardian, The Sun gibi küresel medya kuruluşları Sırbistan ve Macaristan’daki seçimlere gazetelerinde geniş yer verdi. Gazetelerde Batı’nın ciddi bir hayal kırıklığı içerisinde olduğu görülmektedir. Örneğin; The Guardian’ın başlığı şu şekildedir: “Marki-Zay Yıkıldı”. Özellikle Batı medyası şoku atlatabilmiş değil. Basın Orbanın homofobik söylemlerini dile getirmektedir.
SEÇİMLER PUTİN’E DESTEK
Batı medyasından Time haber sitesi Macaristan ve Sırbsitan seçimlerinin Putin’e bir destek anlamına geldiğini ifade etti. Ayrıca haber sitesi seçimlerin AB’nin kaybı, Putin’in zaferi şeklinde yorumlandı. Sonuç olarak Macar ve Sırbistan halkının liberal demokrasiyi benimsemediği sonucu ortaya çıktı denildi.
ORBAN RUSYA’YI KINADI AMA
Orban savaşın başlangıcında Rusya’yı kınadı ve yarım milyon mülteciyi ülkeye kabul etti ancak hiçbir zaman Rusya’ya yaptırımlara katılmadı. Ayrıca Zelenski’yi her zaman eleştirdi. AFP’nin aktardığında göre Orban şunları söyledi: “Hiçbir zaman bu kadar düşmanımız olmadı. Brüksel’in bürokratları ve Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski…” Anlaşıldığı üzere Orban küreselcilerin düşündüğü gibi düşünmemektedir. Hatta Orban seçimi kazandığında zaferinin sadece aydan değil, Brüksel’den görülebileceğine dair yorum yaptı.