Siyasî Partilerin Grup Toplantılarında Yapılan Konuşmalar

Prof. Hikmet Sami Türk

“CHP  Meclis Grubunda yapılan ve yasama sorumsuzluğu kapsamına giren bir konuşma dolayısıyla, son zamanlarda siyaset adamlarına karşı açtığı bazı davalarla genel görevli ve yetkili gibi davranan İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca soruşturma açılması yersizdir.”

Demokrat Parti’den istifa eden İstanbul Milletvekili Cemal Enginyurt ile İzmir Milletvekili Salih Uzun dün Cumhuriyet Halk Partisi’ne katıldı. Her iki milletvekili,  bu vesile ile CHP Meclis Grubunda yaptıkları konuşmalarda hareketlerinin anlamını anlattı.  Fakat  Enginyurt’un  yaptığı konuşmada Cumhurbaşkanına karşı hakaret ve tehdit suçlarını işlediği ettiği iddiasıyla İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca soruşturma başlatıldı. Bu konuda eski Devlet, Millî Savunma  ve Adalet Bakanı Prof. Dr. Hikmet Sami Türk yazılı değerlendirme  yaptı:

“Anayasa’mızın ‘Yasama dokunulmazlığı’ kenar başlıklı 83. maddesinin I. fıkrasına göre; ‘Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Meclis çalışmalarındaki oy ve sözlerinden, Mecliste ileri sürdükleri düşüncelerden, o oturumdaki Başkanlık  Divanının teklifi üzerine Meclisçe başka bir karar alınmadıkça bunları Meclis dışında tekrarlamak ve açığa vurmaktan sorumlu tutulamazlar.’   

 83. maddenin kenar başlığı, I. fıkra hükmünün niteliğini tam olarak yansıtmamaktadır. Çünkü bu fıkra   ‘yasama sorumsuzluğu’ ile ilgilidir. Bu fıkra, dünyanın bütün parlâmentolarında olduğu gibi  üyelerin görüşlerini tam bir düşünce ve ifade özgürlüğü içinde açıklayabilmeleri  için konmuştur.

Anayasa’nın 83. maddesinin I. fıkrasındaki  ‘Meclis çalışmaları’ terimi,  yalnız  Genel Kurul ve komisyon çalışmalarını değil, siyasî partilerin grup toplantılarını da kapsar. Bu konuda anayasa hukukçuları arasında tam bir görüş birliği vardır. O nedenle CHP  Meclis Grubunda yapılan ve yasama sorumsuzluğu kapsamına giren bir konuşma dolayısıyla, son zamanlarda siyaset adamlarına karşı açtığı bazı davalarla genel görevli ve yetkili gibi davranan İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca soruşturma açılması yersizdir.”

(5.2.2025)