Gaziantep Başpınar’da bulunan Organize Sanayi Bölgesi’nde (OSB) düşük ücret ve olumsuz çalışma koşullarına karşı başlatılan eylemlere, Gaziantep Valiliği tarafından yasaklama kararı getirilmesinin ardından bir gün arayla iki kez gözaltına alınan Birleşik Tekstil Dokuma ve Deri İşçileri Sendikası (BİRTEK SEN) Genel Başkanı Mehmet Türkmen, çıkarıldığı mahkemece tutuklandı.

AKP iktidarı işçi direnişlerini engelliyor

İşçilerin direniş haklarına yapılan bu müdahale, akıllara AKP iktidarı boyunca yasaklanan diğer işçi direnişlerini getirdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, henüz iki ay önce grevde olan metal işçilerinin eylemlerini, “milli güvenliği bozucu nitelikte” olduğu gerekçesiyle yasaklamış, Birleşik Metal-İş Sendikası ise “Anayasaya aykırı grev yasaklarını tanımıyoruz” demişti. 22 yıllık AKP iktidarı işçi haklarına yapılan engellemeler ve tutuklanmaların yoğun yaşandığı bir dönem oldu.

AKP’nin, iktidara geldiği 1 Temmuz 2003 tarihinden itibaren yasakladığı grevler şu şekilde:

• Petlas grevi

AKP hükümetinin yasakladığı ilk grev olan Petrol-İş’in, Kırıkkale’deki Petlas Lastik fabrikasındaki grevi 1 Temmuz 2003’te Bakanlar Kurulu tarafından alınan, grevin ‘millî güvenliği bozucu nitelikte’ olması kararıyla grev daha başlamadan sonlandırılmıştı. Bu engelleme sonucunda ücret ve çalışma saatlerindeki anlaşmazlık yaşanması sebebiyle grev kararı alan 350 işçi olumsuz etkilenmişti.

• Şişecam grevi

Kristal-İş Sendikası tarafından 9 Aralık 2003'te başlatılması planlanan Şişecam grevi, 8 Aralık 2003 tarihinde 60 gün süreyle ertelendi. Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, bu grevin de "milli güvenliği tehdit edici" nitelikte olduğu belirtildi.

• Lastik-İş grevi

Lastik-İş 2004’te Pirelli, Goodyear ve Brisa’nın 20 ayrı fabrikasında 5 binin üzerinde işçisiyle Toplu İş Sözleşmesi’ndeki anlaşmazlıklar yüzünden grev yapma kararı almıştı. Grev, Resmi Gazete’nin 21 Mart 2004 tarihli sayısında yayımlanan kararla grevin ‘milli güvenliği bozucu nitelikte’ olması gerekçesiyle durduruldu.

• Maden-İş grevi

Türkiye Maden İşçileri Sendikası çatısı altında çalışan Erdemir Madencilik işçilerinin aldığı grev kararı, 1 Eylül 2005’te Bakanlar Kurulu kararıyla yine “milli güvenliği bozucu nitelikte” görülmesi gerekçesiyle 60 gün süreyle ertelendi.

• Şişecam grevi

20 Haziran 2014’te Şişecam’a bağlı altı şirketteki 10 fabrikada çalışan 5 bin 800 işçi greve çıktı. Grev, 27 Haziran 2014’te Bakanlar Kurulu tarafından “milli güvenliği bozucu nitelik” görülerek ertelendi.

• Kömür Grevi

Türkiye Maden İşçileri Sendikası’nın Çayırhan Termik Santrali ile Afşin-Elbistan (B) Termik Santrali`nde aldığı grev kararı, Bakanlar Kurulu tarafından 24 Temmuz 2014’te "genel sağlığı ve milli güvenliği bozucu" olması nedeniyle 60 gün süreyle yasakladı.

• Birleşik Metal-İş grevi

29 Ocak 2015’te, Toplu İş Sözleşmesi’nde anlaşma sağlanamadığı için grev kararı alan DİSK’e bağlı Birleşik Metal-İş Sendikası’nın bu eylemi, bir gün sonra 30 Ocak 2015’te Bakanlar Kurulu kararıyla 60 gün süreyle ertelendi.

• Asil Çelik grevi

Birleşik Metal-İş Sendikası’nın, Bursa’da bine yakın işçinin çalıştığı Asil Çelik’te başlattığı grev, aynı gün ertelendi. Bu karar OHAL döneminin ilk grev erteleme kararıydı.

• EMİS grevi

Elektromekanik Metal İşverenleri Sendikası (EMİS) grevi, 20 Ocak 2017’de Milli güvenlik’ gerekçe gösterilerek ertelendi.

• Akbank grevi

Banka ve Sigorta İşçileri Sendikası (BANKSİS) örgütlediği grev, 21 Mart 2017’de “bankacılık hizmetlerinde ekonomik veya finansal istikrarı bozucu nitelikte olması” sebebiyle başlamadan bitirilmişti.

• Şişecam grevi

Şişecam işçilerinin 24 Mayıs 2017’de başlatacağı grev, “Milli güvenliği bozucu nitelikte olduğu” gerekçesiyle 22 Mayıs 2017’de Resmi Gazete’de çıkan kararla 60 gün süreyle ertelendi.

• Mefar grevi

Petrol-İş Sendikası’nın toplu sözleşmedeki anlaşmazlık nedeniyle aldığı grev kararı, 5 Haziran 2017’de Resmi Gazete’de yayımlanan kararla “grev kararının genel sağlığı bozucu nitelikte” görülmesi gerekçesiyle ertelendi.

• MESS grevi

Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) ile metal işçileri sendikalarının sözleşme sürecinde sonuca ulaşamaması nedeniyle 2 Şubat 2018'de başlayacağı grev, 24 Ocak 2018’de Bakanlar Kurulu tarafından alınan kararla 60 gün süreyle ertelendi.

• Soda Kromsan-Şişecam grevi

Şişecam Kimyasallar Grubu’na bağlı Soda Sanayi ve Kromsan fabrikalarında ve tuz işletmelerinde 23 Mayıs 2018’de başlayan grevde, Toplu iş sözleşmesi görüşmelerinden bir sonuç alınamaması üzerine, Petrol-İş’in örgütlü olduğu bu fabrikalarda 528 işçi greve çıktı. Ancak grev aynı gün Bakanlar Kurulu kararıyla “milli güvenliği bozucu nitelikte olması sebebiyle ertelendi.

• İZBAN grevi

İzmir Banliyö Sistemi A.Ş.’de (İZBAN) 10 Aralık 2018’de başlayan grev yaklaşık bir ay sürdü. Grev 8 Ocak 2019’da Cumhurbaşkanlığı kararıyla "şehir içi toplu taşıma hizmetlerini bozucu nitelikte” olması gerekçe gösterilerek 60 gün süreyle ertelendi.

• Şişecam grevi

Petrol-İş Sendikası’nın Şişecam’a ait Mersin ve Adana’daki tuz işletmesinde 8 toplantı sonrasında anlaşma sağlanamaması üzerine aldığı grev kararı, “genel sağlığı ve milli güvenliği bozucu nitelikte görüldüğü” gerekçesiyle 9 Ekim 2020’de 60 gün süreyle ertelendi.

• Bekaert grevi

Birleşik Metal-İş ve Özçelik-İş’in örgütlü olduğu Kocaeli’de iki farklı Bekaert fabrikasında çalışan işçilerinin 13 Aralık 2022’de aldığı grev kararı, “milli güvenliği bozucu nitelikte” görüldüğünden yasaklandı.

• Schneider Enerji grevi

Birleşik Metal-İş’in örgütlü olduğu Schneider Enerji işçilerinin grevi, 24 Ocak 2023 tarihinde "milli güvenliği bozucu nitelikte" görülmesi nedeniyle 60 gün süreyle yasaklandı.

• Birleşik Metal İş grevi

14 Aralık 2024’te Hitachi Enerji, Grid Solutions, Schineider Elektrik ve Arıtaş Kriyojenik’taki grevler, milli güvenliği bozucu nitelikte olduğu gerekçe gösterilerek yasaklandı.

• Gaziantep Başpınar OSB grevi

Son olarak Antep Başpınar OSB’de düşük ücret ve olumsuz çalışma koşullarına karşı başlatılan eylemlere, Gaziantep Valiliği tarafından yasaklama kararı getirildi. Greve BİRTEK SEN de destek vermişti.