Bu planları hazırlayan Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nda da durum farklı değil. Geçen yılki plana göre Hazine’nin 2021 bütçesi 482.4 milyar lira, 2022 bütçesi 526.5 milyar lira olacaktı. Bu yılki plana göre ise bu rakamlar sırasıyla 527.9 milyar lira ve 587.7 milyar liraya yükseltildi. Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın geçen yılki plana göre gelecek yıl 9.4 milyar lira, 2022’de de 10 milyar lira olması öngörülen bütçesi de yeni planda sırasıyla 10.1 milyar lira, 2022’de 10.6 milyar lira oldu.

Ayrıca Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın bütçesinin geçen yılki planda 2021 yılı için 139.6 milyar lira, 2022 için 150.3 milyar liraya çıkması öngörülmüştü. Oysa yeni planda, geçen yıl 2022 için öngörülen hedefin de üzerine çıkıldı. Bütçe büyüklüğü 2021 için 155 milyar lira, 2022 için 161.1 milyar lira oldu.

Bütçe hazırlık sürecini ve çok yıllı bütçeleme anlayışını yönlendiren ikinci önemli belge olan, Orta Vadeli Mali Plan (OVMP) son şeklini aldı.

Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan ve Yüksek Planlama Kurulundan (YPK) geçen, 2009-2011 dönemini kapsayan OVMP Başbakanlığa gönderildi ve 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığınca hazırlanan 2019-2021 dönemi Orta Vadeli Mali Plan'a (OVMP) onay verdi.

Gelecek 3 yılı kapsayan OVMP'nin onaylanmasına ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete'de yayımlandı.

Orta Vadeli Mali Plana göre, 2009 yılı merkezi yönetim bütçe açığının GSYH'ya oranının yüzde 1,4 olarak gerçekleşeceği, 2010'da ise yüzde 1,3'e düşeceği, 2011 yılında da yüzde 1,7 oranında gerçekleşeceği tahmin ediliyor.

Mali Plan döneminde, gayri safi yurtiçi hasılaya (GSYH) oranı açısından, 2009 yılında yüzde 3,7, 2010 yılında yüzde 3,1, 2011 yılında ise yüzde 2,6 oranında faiz dışı fazla hedefleniyor.

Faiz dışı fazlanın rakamsal olarak 2009'da 41 milyar 202 milyon YTL olması, bu rakamın 2010 yılında 38 milyar 872 milyon YTL'ye, 2011 yılında ise 36 milyar 949 milyon YTL'ye düşmesi öngörülüyor.

Bu da belirlenen faiz dışı fazla hedefinin, kamu borç stokunun düşüş eğilimin sürdürülmesini ve AB tanımlı brüt kamu borç stokunun GSYH'ye oranının Mali Plan dönemi sonunda yüzde 31 seviyesine düşürülmesini sağlayacak.

Bu durum borçlanma faizlerinin aşağıya çekilmesine de yardımcı olmayı öngörüyor.

-Merkezi yönetim bütçe giderleri-

OVMP'de, merkezi yönetim bütçe giderlerinin artan bir seyirle gelecek yıl 259 milyar 140 milyon YTL'ye, 2010 yılında 284 milyar 229 milyon YTL'ye, 2011'de de 319 milyar 520 milyon YTL'ye çıkması bekleniyor.

Bütçe giderleri 2009 yılı esas alındığında 2010 yılında yüzde 9,7, 2011 yılında da 2009'a göre yüzde 23,3 oranında artacak.

Söz konusu 3 yıllık dönemde merkezi yönetim bütçe giderlerinin GSYH'ya oranının sırasıyla yüzde 23,4, yüzde 22,8 ve yüzde 22,9 olarak gerçekleşmesi öngörüldü.

Faiz dışı giderler, 2009'da 202 milyar 390 milyon YTL olarak öngörülürken, 2010 yılında 229 milyar 437 milyon YTL, 2011'de de 259 milyar 529 milyon YTL'ye yükselecek.

-Personel giderleri-

Mali Plana göre, personel giderleri ise 2009'da 56 milyar 389 milyon YTL, 2010 yılında 61 milyar 691 milyon YTL, 2011 yılında 67 milyar 591 milyon YTL olacak.

Buna göre söz konusu giderler, 2009'a göre 2010 yılında yüzde 9,4, 2011 yılında ise yüzde 9,6 oranında artacak.

Personel giderlerinin GSYH'ya oranı ise 2009 yılında yüzde 5,1'den 2010 yılında yüzde 5'e, 2011 yılında ise yüzde 4,8'e gerileyecek.

Sosyal güvenlik kurumlarına ödenecek devlet primi giderleri, 2009'da 10 milyar 610 milyon YTL, 2010 yılında 11 milyar 563 milyon YTL, 2011'de 12 milyar 509 milyon YTL olarak planlandı.

Prim giderlerinin GSYH'ye oranı 2009'da yüzde 1 olurken, 2010'da yüzde 0,9, 2011 yılında yüzde 0,9'a inecek.

Mal ve hizmet alım giderleri ise 2009 yılında 18 milyar 856 milyon YTL, 2010'da 21 milyar 389 milyon YTL, 2011 yılında 25 milyar 76 milyon YTL olacak.

-Bütçe gelirleri-

Merkezi yönetim bütçe gelirleri de 2009 yılında net 243 milyar 592 milyon YTL, 2010 yılında 268 milyar 309 milyon YTL, 2011 yılında 296 milyar 478 milyon YTL'ye yükselmesi planlanıyor.

Merkezi yönetim bütçesi net vergi gelirlerinin ise 2009'da 198 milyar 601 milyon YTL, 2010 yılında 221 milyar 239 milyon YTL, 2011 yılında ise 246 milyar 268 milyon YTL'ye çıkması planlanıyor.

2009-2011 yıllarını kapsayan dönemde vergi gelirlerinin merkezi yönetim bütçe gelirleri içindeki payının yıllar itibariyle artacağı tahmin ediliyor. 2009 yılında yüzde 81,5 olan bu oran, 2011 yılında yüzde 83 olarak öngörülüyor.

Yine söz konusu dönemleri kapsayan mali planı dönemi sonunda merkezi yönetim bütçe gelirlerinin GSYH'ya oranının yüzde 21,3, vergi gelirlerinin GSYH'ya oranının ise yüzde 17,7 olarak gerçekleşeceği bekleniyor.

-Bütçe açığı 15,5 milyar YTL-

Merkezi yönetim bütçe açığı ise 2009 yılında 15 milyar 548 milyon YTL, 2010 yılında 15 milyar 920 milyon YTL, 2011 yılında ise 23 milyar 42 milyon YTL olması öngörülüyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığınca hazırlanan 2019-2021 dönemi Orta Vadeli Mali Plan'a (OVMP) onay verdi.

Gelecek 3 yılı kapsayan OVMP'nin onaylanmasına ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete'de yayımlandı.

Buna göre, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığınca, 2019-2021 dönemine yönelik hazırlanan OVMP'de, ekonomi politikasının temel amacı, kısa vadede fiyat istikrarının ve finansal istikrarın yeniden tesis edilmesi, ekonomide dengelenmenin ve bütçe disiplininin sağlanması, orta vadede sürdürülebilir büyüme ve adaletli paylaşıma yönelik ekonomik değişimin gerçekleştirilmesi olarak ifade edildi. Söz konusu dönemde sıkı para ve maliye politikaları eşgüdüm içinde yürütülecek.

Kamuda kaynakların verimli kullanılması, maliyetlerin ve harcamaların azaltılması, gelirlerin kalitesinin artırılması amacıyla Hazine ve Maliye Bakanlığı bünyesinde Kamu Maliyesi Dönüşüm ve Değişim Ofisinin kurulmasına ilişkin karar da OVMP'de yer aldı. 

OVMP'ye göre, makroekonomik hedefleri destekleyecek ve sürdürülebilir kılacak nitelikli insan gücü ve güçlü toplum hedefiyle ilgili proje ve programlar uygulamaya konulacak.

Kamu idareleri tarafından 2019-2021 döneminde sunulacak bütçe tekliflerinde, planda belirtilen makroekonomik göstergeler esas alınacak.

Tasarruf sağlamaya yönelik tedbirler alınacak

Kamu kurumlarının uzun vadeli tedarik planları hazırlanacak, benzer ihtiyaçlarının ortak alım yöntemiyle temin edilmesi yaygınlaştırılacak. Kamu alımlarının, Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine katkı sağlayacak, yerlileştirmeyi ve teknoloji transferini teşvik edecek şekilde kullanılması uygulamasına devam edilecek.

Kamu kurumlarında taşıt kullanımında maliyet etkinlik analizleri yapılarak tasarruf sağlamaya yönelik gerekli tedbirler alınacak. Kamu hizmeti sunumuyla doğrudan ilişkisi olmayan makam aracı, lojman ve sosyal tesislere yönelik harcamalar sınırlandırılacak.

Sağlık harcamalarının azaltılması için koruyucu ve önleyici sağlık hizmetleri geliştirilecek. Farkındalık ve izleme değerlendirme faaliyetleri yürütülerek, ilaç kullanımının optimize edilmesi ve ilaç maliyetlerinin azaltılması konusunda projeler uygulamaya konulacak.

İhalesi yapılmamış ve ihalesi yapılan ancak başlanmamış projeler askıya alınacak. Devam eden projelerden finansman koşulları uygun olanlar için yeni ve daha uzun zamana yayılmış iş planları oluşturulacak. Mega altyapı projeleri doğrudan yabancı yatırım yolu ve uluslararası finansmanla hayata geçirilecek. 

Eğitim sisteminde, istihdamla uyumlu eğitim planlaması yapılacak, istihdam edilebilirlik artırılacak, eğitim kaynakları etkin kullanılacak ve etkili eğitim programları tasarlanacak. 

Tarım sektörüne verilen destekler, üretici geliri ve tüketici refahıyla üretimde etkinlik, verimlilik ve kalitenin artırılmasını sağlamaya yönelik şekillendirilecek ve sadeleştirilecek. Tarımda Milli Birlik Projesi hayata geçirilerek, tohumdan sofraya gıda değer zinciri, gıda güvenliği ve uluslararası rekabet önceliğinde yeniden yapılandırılacak.

"Vergide adalet" vurgusu

Kamu gelir politikaları gelecek yıl gerekli mali alanın temini suretiyle makroekonomik dengelenme sürecinin desteklenmesi, 2020-2021 döneminde ise kamu harcamaları için ihtiyaç duyulan finansmanın sağlanması, sosyoekonomik kalkınma ve adaletin desteklenmesi, ekonominin uluslararası düzeyde rekabet gücünün artırılması ve yurt içi tasarruflara katkı sağlanması hedefleri doğrultusunda sürdürülecek.

Gelir politikaları vergi adaletini pekiştirme, vergi tabanını genişletme, vergiye gönüllü uyumu artırma, kayıtlı ekonomiye geçişi hızlandırma, analiz ve denetim kapasitesini güçlendirme amaçlarına uygun olarak istikrar ve öngörülebilirlik temelinde yürütülecek. Etkinliği olmayan istisna, muafiyet ve indirimler kademeli olarak kaldırılacak, vergi sistemi daha bütüncül, sade ve etkin hale getirilecek, vergi tabanı genişletilecek ve vergide adalet pekiştirilecek.

Ekonomik dengelenme sürecine katkı sağlamak adına lüks veya ithal yoğunluğu yüksek ürünler tespit edilerek, bunlara ilişkin vergisel düzenlemeler yapılacak. Yüksek katma değere sahip yatırımlarla nitelikli istihdam artışı vergisel politikalarla desteklenerek sürdürülebilir potansiyel üretim seviyesi artırılacak.

Finansman sağlanırken Türk lirasıyla borçlanılacak

Merkezi yönetim bütçe açığının finansmanında makroekonomik dengeler gözetilerek para ve maliye politikalarıyla uyumlu, sürdürülebilir, saydam ve hesap verilebilir bir borçlanma politikası izlenecek. Finansman ihtiyaçlarının, iç ve dış piyasa koşulları ve maliyet unsurları göz önüne alınarak belirlenen risk düzeyi çerçevesinde, orta ve uzun vadede mümkün olan en uygun maliyetle karşılanacak.

Finansman sağlanırken, döviz kuru riskinin azaltılması amacıyla borçlanmalar Türk lirası cinsinden yapılacak.

Plana göre 2019-2021 döneminde hedeflenen sabit fiyatlarla gayri safi yurt içi hasıla (GSYH) büyümesi, 2019 yılı için yüzde 2,3, 2020 için yüzde 3,5, 2021 için yüzde 5 olacak. Öngörülen Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) oranlarının da 2019'da yüzde 15,9, 2020'de yüzde 9,8 ve 2021'de yüzde 6 olması hedefleniyor. 

Merkezi yönetim bütçe açığının GSYH'ye oranı, 2019'da yüzde 1,8, 2020'de yüzde 1,9 ve 2021'de yüzde 1,7 olarak gerçekleşecek. Faiz dışı fazlanın GSYH'ye oranı da gelecek yıl yüzde 0,8, 2020'de yüzde 1 ve 2021'de yüzde 1,3 olarak tahmin ediliyor. 

Bu dönemde, merkezi yönetim bütçe giderlerinin GSYH'ye oranının 2019 ve 2020 yıllarında yüzde 21,6, 2021 yılında da yüzde 21,4 olarak gerçekleşmesi öngörülüyor. Mali plan dönemi sonunda merkezi yönetim bütçe gelirlerinin GSYH'ye oranının yüzde 19,7, vergi gelirlerinin GSYH'ye oranının ise yüzde 17,5 olması bekleniyor.

Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ve özel bütçeli idarelerin 2019, 2020 ve 2021 yıllarına ilişkin ödenek teklif tavanları da OVMP'de yer aldı.