Boeing, F-16, F-35 ve hayaller

Naim Babüroğlu

Yıl, 1956... ABD’li ünlü zengin Nelson Rockefeller, Başkan Eisenhower’a bir mektup yazar: “Türkiye gibi anti-komünist hükümetlerin iktidarda bulunduğu ülkelere yapılacak yardımlar ve açılacak krediler, öncelikle askeri nitelikte olmalıdır. Oltaya yakalanmış balığın yeme ihtiyacı yoktur. Geliştirilmiş ekonomik yardım, Türkiye’de, bazı durumlarda düşünülenin tam tersi sonuç verebilir. Yani bağımsızlık eğilimlerini artırıp, mevcut askeri planlarımızı zayıflatabiliriz. Bu tür ülkelere yapılacak yardım, bize bağlı hükümetleri iktidarda tutacak ve ABD’ye düşman unsurları zararsız hale getirecek şekilde olmalıdır.” ★★★ Bu mektup yazıldığında, iktidarda Adnan Menderes hükümeti vardı. ★★★ Tarih, 5 Mart 1959... Adnan Menderes hükümeti, ABD’yle Güvenlik ve İşbirliği Anlaşması imzalar. ABD’ye, silahlı müdahale hakkı veren bir anlaşmadır. Anlaşma, “Türkiye’nin, doğrudan ya da dolaylı olarak; tecavüz, sızma, yıkıcı faaliyet ya da sivil saldırıya uğraması durumunda” ABD’ye askeri müdahale hakkı tanıyordu. Nelson Rockefeller’in Başkan Eisenhower’a yazdığı mektup, kısa sürede ürününü vermişti. Türkiye, bu kadar cömerttir yani... ★★★ 1970’te ABD, Türkiye’den haşhaş ekimini durdurmasını ister. 12 Mart 1971 muhtırasıyla, askeri müdahale sonrası başa gelen hükümet, ABD’nin istediğini yapar ve haşhaş ekimini yasaklar. ★★★ Hatta... ABD Başkanı Nixon’ın, Ankara Büyükelçisi Handley’e, Başbakan Ecevit’le şu mesajı iletme görevini verdiği iddia edilir: “Haşhaşın yasaklanmaması durumunda, İstanbul’un bombalanacağı ve 6’ncı Filo’nun İstanbul’a gönderileceği...” ★★★ Ecevit hükümeti ağır tehditlere rağmen, 1974’te haşhaş yasağını kaldırır. Bu adım, “Tam Bağımsızlık” anlayışıyla, dik duruşun bir göstergesiydi. ★★★ 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı sonrası 5 Şubat 1975’te, ABD Türkiye’ye ağır bir silah ambargosu uygular. Türkiye’nin sekiz gün sonraki cevabı oldukça serttir. 13 Şubat 1975’te, Kıbrıs Türk Federe Devleti ilan edilir. Bu adım, Uluslararası ilişkilerde, “Misliyle Mukabele”nin en sert örneklerinden biridir. ★★★ Türkiye’nin ikinci cevabı, daha da serttir. Ambargoyu kaldırmayan ABD’nin, Türkiye’de bulunan 21 üs ve tesisi, 25 Temmuz 1975’te kapatılır. Derslerde okutulacak, “Misliyle Mukabele” örneğidir... Başbakan Süleyman Demirel’di. ★★★ Gel zaman, git zaman... 2017’de Trump, ABD Başkanı olur. Türkiye-ABD arasından, en fazla krizin yaşandığı Başkanlık dönemidir. ★★★ 2018’de Türkiye’de Rahip Brunson tutukludur. Trump tehdit eder ve Brunson serbest bırakılır. ★★★ Türkiye 9 Ekim 2018’de, Suriye sınırında, bugünlerde adı SDG (Suriye Demokratik Güçleri) olan, PKK/YPG’ye “Barış Pınarı Harekâtı” başlatır. Trump, Cumhurbaşkanı’na diplomatik ilkelere uymayan ağır bir mektup gönderir Yapılan görüşme sonucunda, harekât durdurulur. Gidiş o gidiş... Bir daha, PKK/YPG’ye harekât yapılmaz. ★★★ 2019’da Türkiye, 2.5 milyar dolar ödeyerek Rusya’dan S400 hava savunma sistemi satın alır. Trump 2020’de, Türkiye’ye S-400 gerekçesiyle CAATSA yaptırımını onaylar. ABD’nin Rusya, Çin, Kuzey Kore ve İran gibi ülkelere uyguladığı, “Amerika’nın Hasımlarıyla (Düşmanlarıyla) Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Yasası”dır.  NATO tarihinde bir ilktir. ABD, ilk kez bu yaptırımı bir NATO üyesine uygular. ★★★ Ve Trump döneminde... ABD, 1,4 milyar dolar ödediğimiz F-35 savaş uçaklarını vermedi. F-35 uçağının bin kadar parçasını üretiyorduk. Üretimden, 10-15 milyar dolar katkı sağlanacaktı. Parçaların üretimi de, başka ülkelere kaydırıldı. ★★★ Kudüs... Müslümanlar için en kutsal şehirlerden biridir. Mescid-i Aksa, Müslümanların ilk kıblesi ve en kutsal üçüncü mescittir. Kudüs’te yer alır. ★★★ “Kudüs giderse, Ankara tehlikede olur...” söylemleri de zaman zaman dillendirilir. Peki, Trump ne yapar? Hiçbir ABD başkanının yapmadığını yapar. 6 Aralık 2017’de, Kudüs’ü İsrail’in resmi başkenti olarak ilan eder. ★★★ Geldik, Eylül 2025’e... Trump, 19 Eylül 2025’te yaptığı paylaşımda, “25 Eylül 2025’te Erdoğan’ı Beyaz Saray’da ağırlamaktan memnuniyet duyacağını” belirtti. “Erdoğan’la Boeing uçaklarının büyük ölçekli satışı, önemli bir F-16 anlaşması ve olumlu sonuçlanması beklenen F-35 görüşmeleri dahil olmak üzere birçok ticaret ve askeri anlaşma üzerinde çalıştıklarını” ekledi. ★★★ F-35 demek, maliyeti 2.5 milyar dolar olan S-400’ün elden çıkması demek. ★★★ 25 Eylül 2025 görüşmesi, sanılandan daha önemli... Trump’la görüşme, “Terörsüz Türkiye” sürecini ve iç politikadaki gelişmeleri de büyük bir olasılıkla hızlandıracaktır. ★★★ Bir zamanların Türkiye’siyle, bugünün Türkiye’si... Ve, insan merak ediyor haliyle... İki Türkiye arasındaki, dağlar kadar farkın nedenini... ★★★ İngiltere’nin ünlü ve etkili siyaset aktörlerinden Başbakan Lord Palmerston; “Bizim ne ebedi müttefiklerimiz ne de ebedi düşmanlarımız vardır. Ebedi ve sürekli olan tek şey çıkarlarımızdır...” der. Ve çok doğru söyler... ★★★ Doğru söyler ama... Orta Doğu, bu sözü hiç anlamaz... Gerçekçilik yerine, sloganlar ve boş hayaller peşinde koşar...