Ülkemizde milletvekili maaşları (ödenek) hakkındaki tartışmalar hiç bitmez.
Bu konuya ilişkin çoğu kez abartılı yorumlar yapılır.
Özellikle de sosyal medyada hatalı bilgiler dolaşır.
Milletvekili maaşları "üç aydan üç aya" 486 bin 397 TL olarak ödenir.
Bu da 2024 yılı itibarıyla bazı eklerle birlikte "aylık" olarak 166 bin TL civarındadır.
Yani milletvekili maaşı yaklaşık 4 bin 486 eurodur.
Hem emekli hem de milletvekili olanların aylık maaşıysa 285 bin TL yani yaklaşık 7 bin 540 eurodur.
Telefon faturaları meclis tarafından ödenen vekillere trafik cezası kesilemiyor.
Milletvekili (eski ve yeni) ile bakmakla yükümlü oldukları kişilerin tedavi masrafları karşılanıyor.
Vekillere ve aile üyelerine diplomatik pasaport veriliyor.
Diğer hak ve kolaylıkları TBMM yayınlarından öğrenebileceğiniz için konuyu uzatmayacağım.
Maaşlara bakarak milletvekillerini yargılayanlar, ağır sözler edenler yanılırlar.
Bunu başka bir yazıda ayrıntılarıyla anlatacağım.
Maaşları konusundaki sorularıma hızlıca yanıt veren CHP Vekilleri Ali Gökçek, İlhan Kesici, Aliye Timisi Ersever ile İYİ Parti vekilleri Turhan Çömez ve Metin Ergun'a çok teşekkür ederim.
Şimdi diğer ülkelerdeki milletvekili maaşlarına bakalım.
Avrupa Parlamentosu
Bir Avrupa milletvekilinin aylık maaşı, brüt 10 bin 377 euro ve net 8 bin 88 eurodur.
Ayrıca aylık Genel Gider adı altında yaklaşık 5 bin euro tutarındaki bir ödenekten yararlanırlar.
İngiltere
Avam Kamarası'nın bir üyesinin (milletvekilinin) yıllık maaşı, Nisan 2024'ten itibaren 91 bin 346 Sterlin olarak belirlendi.
Bu aylık 7 bin 612 sterlin demektir.
Ayrıca milletvekilleri ofis ve personel masraflarını karşılamak için ek ödenek alırlar.
İtalya
Milletvekili aylığı brüt 13 bin 971 eurodur.
Ayrıca milletvekili telefon faturaları için yılda 1.200 euro ve ulaşım için de her üç ayda bir 3 bin 323 ile 3 bin 995 euro arasında değişen ek ödenek alır.
Almanya
Milletvekili maaşı 1 Temmuz 2024'ten itibaren aylık 11 bin 227 euro oldu.
Vekiller ayrıca bazı masrafları ve çalışanları için ek ödenekler alırlar.
Estonya
Milletvekilleri 5 bin 979 euro maaş alır.
Ayrıca tüm masraflarının yüzde 30'u için ek ödenek hakları vardır.
Estonya'da Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Yüksek Mahkeme Başkanı ise aynı maaşı alır.
Yani devletin bu en üst düzey yöneticilerine 8 bin 318 euro maaş ödenir.
Fransa
Milletvekilinin aylık net maaşı yaklaşık 6 bin eurodur.
Milletvekili en fazla 5 danışman ve sekreter çalıştırabilmesi için ayrı bir ödenekten (yaklaşık 12 bin euro) yararlanır.
Ayrıca tren, uçak ve taksi seyahatlerindeki masrafları da karşılanır.
Üç yaşından küçük çocuğu olan vekillere 323 euro çocuk yardım parası ödenir.
Meclis Başkanının aylık net maaşı ise yaklaşık 7 bin 700 eurodur.
İspanya
Milletvekili maaşı aylık 5 bin 200 eurodur.
Ayrıca her türlü ulaşım ve otopark masrafları için ödenek verilir.
Vekiller yurtdışı gezileri için ise günlük 150 euro ek ödenek alırlar.
Meclis Komisyonlarının üyesi vekillere aylık 150 ile 750 euro arası değişen ek ücretler ödenir.
İspanyol Meclisi Başkanına milletvekili maaşına ek olarak 933 euro verilir.
Portekiz
Bir milletvekilinin net maaşı aylık 3 bin 892 eurodur.
Meclis komisyonlarında görev yapan her vekile 410 euro ek ücret verilir.
Milletvekillerine ülke içi gezilerinde sabit bir seyahat ödeneği olarak 376 euro ödenir.
Meclis Başkanının aylık brüt maaşı 5 bin 799 eurodur.
Polonya
Milletvekili, müsteşar maaşına eşit maaş alır.
Milletvekili aylığı brüt 16 bin 834 Zloti yani 3 bin 940 eurodur.
Ayrıca bazı masraflar için ek ödenek hakları vardır.
Başbakan maaşı 20 bin 500 Zloti yani 4 bin 800 eurodur.
Bakan maaşı 17 bin 800 Zloti yani 4 bin 150 eurodur.
Finlandiya
Milletvekili maaşı aylık net 6 bin 614 eurodur.
Mecliste 4 yılını tamamlayan milletvekilinin maaşı 6 bin 945 euroya ulaşır.
Üç dönem milletvekili olanların aylık maaşı ise 7 bin 408 eurodur.
Milletvekilleri harcama ödeneği de almaktadır.
Milletvekili ikamet yerine bağlı olarak 986 euro, 1315 euro ve 1809 euro tutarında gider ödeneği alır.
Ayrıca milletvekili, kendi arabasını kullanmak zorunda kalırsa karşılığında kilometre başına ödeme alır.
Finlandiya'da pek çok milletvekili kendi kentinin belediye meclisinin üyesi olarak da görev yapmaktadır.
Vekiller meclis üyesi olarak katıldıkları her toplantı nedeniyle 410 euro almaktadır.
Bir milletvekili masrafları parlamentoya ait olmak üzere ulaşım için taksi kullanabilir.
Milletvekillerine yönelik birçok eğlence, hobi ve eğitim kulübü var.
Finlandiya Meclisi bunun için yılda toplam 80 bin euro tahsis ediyor.
Bir milletvekili yeniden seçilemediğinde ve iş bulamadığında, 1 ila 3 yıl süreyle ödenen uyum ödeneği yani işsizlik maaşına başvurabiliyor.
Bu da ayda en düşük 2 bin 100 en yüksek 3 bin 800 euro civarındadır.
Yunanistan
Milletvekili net maaşı 4 bin 787 eurodur.
Seçim bölgelerine göre milletvekilleri için de 700 euro ile 831 euro arasında değişen miktarlarda ofis masrafları ödemesi yapılır.
Ayrıca milletvekili, katıldığı komisyonu toplantısı başına 75 euro ödeme alır.
Aynı zamanda 291 ila 648 euro arasında değişen miktarlarda seyahat ödeneğinden de faydalanır.
Bulgaristan
Milletvekili maaşı 7 bin Bulgar levası yani yaklaşık 3 bin 571 euro kadardır.
Maaşlar, uzun süredir görevde olan vekiller için daha fazla yeni başlayanlar için ise düşüktür.
Bu ülkede Başbakan maaşı 10 bin 313 Bulgar levası yani yaklaşık 5 bin 258 eurodur.
Cumhurbaşkanı maaşı ise 13 bin 300 Bulgar levası yani yaklaşık 6 bin 785 eurodur.
Romanya
Milletvekili ve senatörlerin maaşı aylık brüt 18 bin 720 leyi yani yaklaşık 3 bin 770 eurodur.
Yemek, konaklama, ofis, sekreter, seyahat, telefon faturası giderleri için de ayrı ödeneklerden yararlanırlar.
Vekillere kira yardımı miktarı 4 bin 600 leyi yani 926 eurodur.
Senato ve Meclis başkanlarının maaşı ise 24 bin leyi yani 4 bin 830 eurodur.
İsveç
Milletvekili maaşı 75 bin 500 İsveç Kronu yani 6 bin 663 eurodur.
Meclis komisyonlarında görev alan ve başkanlık edenler yüzde 15 ile yüzde 20 ek ücret alırlar.
Meclis Başkan yardımcıları yüzde 30'luk bir ek ücret alır.
Meclis Başkanı'nın maaşı Başbakanın maaşıyla aynıdır.
Her ikisi de 191 bin İsveç Kronu yani 16 bin 857 euro maaş alır.
Japonya
Milletvekilleri yıllık ortalama 23 Milyon Yen yani 142 bin euro, aylık ise yaklaşık 12 bin euro maaş alırlar.
Bazı kıdemli vekil ve parti başkanlarının aylık maaşları daha yüksektir.
Vekillerin, maaşını devletin ödediği 3 sekreteri vardır.
Çok düşük kiraların ödendiği milletvekili lojmanlarında kalabilirler.
Ayda 4 gidiş-dönüş uçak bileti hakları vardır.
Japon milletvekilleri dünyada en yüksek vekil maaşı sıralamasında 3. Sıradadırlar.
İsrail
Milletvekili maaşı brüt 47 bin 583 İsrail Şekeli yani yaklaşık 11 bin 807 eurodur.
Bakanların maaşı brüt 53 bin İsrail Şekeli yani yaklaşık 13 bin 151 eurodur.
Başbakan Netanyahu'nun maaşı ise brüt 59 bin İsrail Şekeli yani 14 bin 640 eurodur.
Milletvekili, bakan ve başbakana yapılacak maaş zamları Gazze Savaşı nedeniyle bozulan ekonomi yüzünden iptal edildi.
Slovakya
Bu ülkede vekil maaşları kamuoyunda ciddi tartışmalara ve eleştirilere yol açtı.
Milletvekili maaşları vekillerin de onayıyla 2011'den 2018'e kadar 1961 euro seviyesinde dondurulmuştu.
Ancak daha sonra yeni bir yasa ile milletvekillerinin maaşı 3 katına çıkarılarak yaklaşık 4 bin 100 euro oldu.
2024 yılı sonunda ise milletvekili maaşı 6 bin 600 euro olacak.
Başkent Bratislava'nın dışındaki bölgelerden seçilmiş milletvekillerinin maaşı ise 7 bin euro olacak.
Meclis başkan ve yardımcılarının 350 ile 500 euro arasında değişen ek ödenekleri var.
Meclis komisyonlarında görev alan vekillere de 90 ile 170 euro arasında değişen ek ücret verilir.
İzlanda
Milletvekili maaşı brüt 1 milyon 431 İzlanda Kronası yani yaklaşık 9 bin 350 eurodur.
Milletvekillerine ayrıca yurt dışı seyahatleri başta olmak üzere birçok masrafları için ek ödemeler yapılmaktadır.
İzlanda'da başbakan maaşı ise 2 milyon 470 bin İzlanda Kronası yani yaklaşık 16 bin 180 eurodur.
Amerika Birleşik Devletleri
Temsilciler Meclisi'ndeki milletvekilleri ve Senato'daki senatörlerin maaşları yaklaşık 14 bin 500 dolardır.
Temsilciler Meclisi Başkanı ve Senato Başkanının maaşı ise 18 bin 625 dolarıdır.
Rusya
Milletvekillerine aylık 6 bin 850 dolar maaş verilir.
Milletvekillerinin toplu konutlardan ücretsiz yararlanma hakları vardır.
Ayrıca seyahat, sağlık ve bazı diğer masraflar için ek ödenekler alırlar.
Brezilya
Milletvekili brüt aylık ücreti 2024 yılı için 44 bin 8 real yani 8 bin dolar olarak belirlenmiştir.
Bu rakam 2025 yılı için ise şimdiden 46 bin 326 real yani 8 bin 400 dolar olarak belirlenmiştir.
Anayasaya göre, milletvekilleri ve senatörler aynı maaşı alırlar.
Aylık ücretin ödenmesinde milletvekilinin Genel Kurul oturumlarına katılımı dikkate alınır.
Oturuma gerekçesiz devamsızlık, maaş kesintisine neden olur.
Milletvekilleri ve senatörler Başkent Brasília'ya yerleşebilmeleri için dönem başında ve sonunda, maaşa eşit bir gider ödemesi alırlar.
Söz konusu giderler ofis kiralama ve bakımı, uçak biletleri, telefon ve internet, kablolu TV, gazete ve dergilere abonelik, araba kiralama, uçak ve gemi kiralama, konut kira yardımını içermektedir.
Milletvekilleri ve senatörlerin aile üyeleriyle birlikte sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanma hakkı vardır.
Meksika
Milletvekili net maaşı 75 bin 773 Peso yani yaklaşık 3 bin 900 dolardır.
Arjantin
Ekonomik krizlerin bitmek bilmediği Arjantin'de milletvekili net maaşı yaklaşık 2 bin dolardır.
Uruguay
Milletvekili maaşı brüt 9 bin dolardır.
Kolombiya
Milletvekili maaşı brüt 8 bin 452 dolardır.
Bolivya
Milletvekili maaşı net 3 bin 278 dolardır.
Kazakistan
Milletvekili maaşı 2 bin 50 dolardır.
Özbekistan
Milletvekili maaşının en düşük olduğu ülkelerden biridir.
Vekiller aylık 380 dolar maaş alırlar.