Türkiye’nin, Suriye’nin kuzeyine olası kara harekâtı gündemden düşmüyor.
Tel Rıfat, Ayn El Arap, Münbiç bölgelerini PKK/YPG’li teröristlerden temizlemeye yönelik olası operasyonun perde arkası gelişmelerini konuya hâkim bir isimle konuştum.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in çalışma ekibinden olan aynı zamanda İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği için Türkiye ile yürütülen görüşme trafiğinden de sorumlu M. L sorularıma görülmemiş netlikte yanıtlar verdi.
Bir İskandinav ülkesinin ordusundan general rütbesiyle emekli olan M. L’ye göre operasyon yapmakta kararlı görülen Türkiye için şartlar hiç olmadığı kadar uygun.
Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya, Türkiye’yi operasyondan vazgeçirir mi şeklinde soruma M. L hiç duraksamadan ‘kesinlikle hayır’ yanıtını veriyor.
Konuyu biraz açmasını istiyorum.
“Belki inanmayacaksınız ama Rusya ve ABD, Türkiye’nin harekâtına karşı gibi gözükse de durum tam tersi. Aslında ABD, bu konuda taviz vermek istemiyordu, ama Rusya’nın perde arkasında Türkiye’yi operasyona cesaretlendirdiğini görünce tavrını değiştirdi” Yorumunu yapıyor.
Rusya, Türkiye’yi operasyona neden cesaretlendirsin?
“Çünkü Rusya, Ukrayna’daki savaş ve tarihte görülmemiş yaptırımlar nedeniyle büyük bir güç kaybı yaşıyor. Kendisi için birçok alanda kolaylaştırıcı rol oynayan Türkiye’nin önünü kapatmak istemiyor. Türkiye’nin elini rahatlatarak ABD’yi sıkıntıya sokma düşüncesinde. Söz konusu operasyon bölgesinden PKK/YPG’nin uzaklaştırılmasının Esad yönetiminin çıkarına olduğunu biliyor. Türkiye’nin eninde sonunda buralardan çıkacağını ve söz konusu toprakları Suriye yönetimine bırakacağını hesap ediyor. Tüm bunlar Rusya’nın öncülüğünü yaptığı Erdoğan-Esad görüşmesi planının bir parçasıdır” yanıtını veriyor.
Amerikalılar bu hesapları bilmiyor mu?
“ABD, İran ile yakında yükselecek tansiyon nedeniyle Türkiye’nin operasyon planına alt perdeden tepki verme yolunu seçti. Bu çok yeni bir karar ve sahadaki Amerikan askerlerine Türk Silahlı Kuvvetleriyle karşı karşıya gelmeyin talimatı verildi.”
Operasyon sırasında PKK/YPG güçleri ne yapacak? ABD onları ortada mı bırakacak?
“ABD, bu unsurların Türk askeriyle uzun süreli çatışmaya girmesinden yana değil. Örgütün üst düzey yöneticilerini Irak sınırındaki Amerikan üslerine göndererek güvende tutmak istiyor. Çünkü PKK/YPG, yakın bir süreçte İran’a karşı kullanılacak. Görünen o ki Türkiye en rahat operasyonunu yapabilir.”
Konuştuğum bazı Amerikan komutanlar, operasyona şiddetle karşıydı hatta ‘yanlışlıkla bir Türk birliği vurulabilir’ diyerek tehdit bile ediyorlardı. Bu kadar kısa sürede tavır değiştirmelerini nasıl yorumlamalı?
“ABD, Ukrayna’daki savaş nedeniyle NATO içindeki uyuma çok önem veriyor. Türk yetkililer NATO’daki tüm toplantılarda PKK konusunu ısrarla gündeme getirdi. Irak ve Suriye’ye yönelik operasyonlarına destek değil ama köstek de olunmamasını istediler. ABD ve Rusya’nın verdiği sözleri tutmadığını ve teröristlerin saldırılarını yoğunlaştırdığını anlattılar. Fransa ve Yunanistan ise Türkiye’nin engellenmesi için kulis yaptı. Ancak sınırdaki bir Türk kentine yönelik saldırıda (Karkamış’a roket saldırısından bahsediyor) bir öğretmen ile bir çocuğun ölmesini Türk yetkililer NATO karargahında anlatıp, fotoğrafları gösterip durumun vahametine dikkati çektiler. İşte o gün NATO içinde Türkiye’ye hak verenler çoğunluğa geçti.”
NATO’nun Türkiye’nin operasyonuna sıcak baktığını mı söylüyorsunuz?
“Fransa ve Yunanistan’ı saymazsak, ABD’nin suskunluğunu bir kenara koyarsak, NATO üyelerinin çoğunluğu şimdi Türkiye’yi eleştirme zamanı değil tavrını belirledi. Özellikle İspanya, İtalya, Portekiz, Polonya, Macaristan hatta Hollanda Türkiye’den yana tavır aldı. Henüz NATO üyesi olmayan İsveç’in Başbakanı Türkiye’ye engel olunmasın mesajı gönderdi. İşte bu yüzden Genel Sekreter Stoltenberg, ‘Türkiye operasyon yapma hakkına sahiptir’ diyerek Türklere desteğini en üst düzeyden bildirdi. Bu yüzden Yunanistan ve Fransa Stoltenberg’den çok rahatsız.”
Türkiye en rahat operasyonunu yapacak dediniz. Eski bir asker olarak hiçbir risk görmüyor musunuz?
“Maalesef var, hem de çok büyük bir soruna yol açabilecek risk var. NATO Karargahındaki Amerikan yetkililer ile bu konu konuşuluyor.”
Bu riskin ne olduğunu söyleseniz.
“ABD, Türklerin operasyonu sırasında bazı PKK/YPG mensuplarının zarar görmesini istemiyor. Bu nedenle de onlara Amerikan askeri üniforması giydirildi. Bunların arasında Türkiye’nin kırmızı bültenle aradığı birçok kişi da var. Türk Silahlı Kuvvetlerinin bu kişileri hedef alacağı Türk Bakan tarafından (sanırım Hulusi Akar’dan bahsediyor) Amerikan mevkidaşına iletilmiş. Türkiye bu konudaki kararlığını bize (NATO) 3 kez iletti. Amerikalılar da söz konusu kişileri korumaktaki kararlılıklarını bildirdi. Amerikan askeri üniforması içindeki kişilerin vurulmasının yaratacağı sorunları düşünmek bile istemiyoruz.”
PKK/YPG yöneticilerinin ABD ve Rusya’dan Türkiye’nin operasyonunun engellenmesini istediğini biliyoruz. NATO’dan da böyle bir talepleri oldu mu?
“Bizzat komutanları (YPG’nin sözde komutanı Abdi Şahin’den bahsediyor) NATO’daki Fransız ve Yunan temsilcilerle konuştu. Onlardan Genel Sekreter Stoltenberg ile görüşmesinin sağlanmasını istedi. Yunan temsilci bu konuda çok ısrarcı oldu. Kendisine böyle bir iletişimin söz konusu olamayacağı birkaç kez bildirildi. YPG Komutanını, Stoltenberg ile görüşme girişimi için ABD’lilerin yönlendirdiğini biliyoruz.”
Örgütün sorumlusu kişinin ısrarı sadece Türkiye’nin operasyonunun engellenmesini içeriyor?
“Aslında ortada bırakılma, Türklerle karşı karşıya kalma ve kaderlerine terk edilme kaygısı taşıdıklarını sanıyorum.”
NATO’nun, müttefiki Türkiye’ye sahip çıktığını mı söylüyorsunuz?
“Ukrayna’daki savaş ve batının Rusya ile yaşadığı gerginlik nedeniyle Türkiye’ye büyük ihtiyaç var. Bu nedenle Türkiye’ye destek önemli. Ancak NATO üyesi birçok ülkenin Türkiye’ye diş bilediği de bir gerçek. Ukrayna’daki savaş bittiğinde İttifak içinde çok tartışma yaşanacak.”
Bazı okuyucular, yazılardaki görüşlerin sahibi benmişim gibi ağır eleştiriler içeren mesajlar gönderiyor. Aldığım sayısız mesaja, ağır eleştiri de içerse tek tek yanıt yazıyorum. Çünkü mesaja yanıt vermek nezaket göstergesidir. Tekrar ediyorum, ben sadece soruyorum ve aldığım yanıtları paylaşıyorum. Böylesine zor konularda medyadaki önemli bir boşluğu doldurmaya ve kamuoyunun kolay ulaşılamayan kaynaklardan bilgilenmesini sağlamaya çalışıyorum.
evrengurbuz25@gmail.com