Umut olan sosyal konut projeleri

Ergün Aydoğan

                                       

Ey muhalefet iktidardaki oy düşüşlerine bakarak ‘tamam artık gidiyorlar’ umuduna erken kapılmayın, iktidarın elinde koskoca Devlet aygıtı, Devlet gücü var daha seçime kadar sayısız vaat ve proje ortaya koyar savlarını hep dile getirdik.

Her ne kadar muhalefetin önerisiyle de olsa KYK borç faizlerinin affı, 2 bin TL’lik borçların silinmesi ve devam eden vaatler…

2 yılda 250 bin sosyal konut, 100 bin konut imarlı arsa ve 10 bin işyeri. Sayı 5 yılda 500 bin konut, 250 bin arsa ve 50 bin işyerine çıkarma projeleri toplumda çok geniş bir kabul gördü. Beklenenin üzerinde 7,5 milyona ulaşan, işlemi onaylanmış başvuruların da 4 milyon 442 bine ulaştığını Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum açıkladı. İktidar medyasında ve kamuoyunda her gün TOKİ’nin yapacağı sosyal konut projesinin iktidara ne kadar yaradığı, oyları artırdığı değerlendirilmektedir.

Ortada bir şey yok ama umutlar arşı alaya çıkmış durumda!

İktidarın bu hamlesi karşısında maalesef muhalefet meramını yine kamuoyuna tam anlatamamış gözüküyor. Sanki muhalefet ihtiyacı olan kesimlerin sosyal konuta erişimine karşıymış gibi bir algı oluşturuluyor. Oysa muhalefet karşı çıkmıyor, daha önce vaat ettiklerinizi yapmadınız, hayal satmayın, müteahhitlere verdiğiniz hazine garantilerini sosyal konutlara da verin diyor!

Bu konuda en çarpıcı, vurucu yazıları Fatih Altaylı yazdı. Projeyi ballandırarak anlatanlara 2019’daki 100 bin konut projesinin akıbetini sordu ama ona dair hiçbir doyurucu cevap verilemedi şu ana kadar.

Yaparsa AKP-Erdoğan yapar!

Her zaman olduğu gibi yine algı operasyonları sürece hakim oluyor, nasıl mı, anlatalım…

Proje açıklandığı günün akşamı çalan telefonda bir yakınımız ‘konut projesine bizde başvuruyoruz. Nasıl, ödeyebilecek misiniz sorumuza, aylık 3 bin 187 lira öderiz’ onun artışları olur desek de ‘yok sabit fiyatlarla’ dedi. Sonra yılda iki defa memur zammına endeksli artışların olacağı anlaşıldı. Her ne kadar yok canım memur zammı kadar olmayabilir orada idarece deniliyor, idare yapmayabilir denmeye başlandı ama şimdiye kadar hep öyle oldu. Ödeme güçlüğüne düşenlere kamu bankalarından alınan-verilen kredilerle kalan borçlarını sabitleyerek artan fiyatlardan kurtuldular.

Yönetenler proje sunumunu yaparken ‘belirlenen toplam bedelin yüzde 10’nu peşin alınacak, taksit ödemeleri ise sözleşmenin imzalanmasıyla başlanacak’ denmektedir. Açıklamada fiyat sabitmiş gibi sadece 850 bin lira diye sunum yapılmıştır. Sözleşme ne zaman yapılacak? Kura çekiminden hemen sonra. Kurayla başvuranlar arasından ev alabilme hakkı kazanılacak, inşaatlar henüz başlamadan, evler ortada yokken olacağına göre! İlgili Bakan Murat Kurum evlere girmeye yakın diyor ne kadar yakın? Üç vakit mi beş vaki mi, ne zaman, belli değil.

Bir taraftan bugüne kadar 1 milyon 170 bin konut yapım başarısıyla övünülüyor, şimdi iki yılda 500 bin konut yapımı, hatta onu bir milyona çıkarma vaadi verilmektedir. Oysa şimdiye kadar övünülen başarı yıllık konut yapım miktarı ortalama 58 bin 500 adettir.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın proje sunum konuşmaları, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı ve TOKİ başkanının her açıklaması birbirinden farklıdır.

Bakan Murat Kurum’un bu projenin garantisi olarak Erdoğan’ı göstermesi oldukça sorunludur. Hiçbir yönetici projeyi cebinden finanse edemeyeceğine göre bu projenin garantisi devlettir. Bu mesajı verirken Erdoğan giderse ev alamazsınız mesajı verilmek istendiği çok açık ama muhalefet de projeye sahip çıkacağını, taksit ödemelerinin yüksek enflasyon, belirsiz memur maaşına göre değil sabit olacağını taahhüt etmektedir.

Proje güzel, yüksek talep görmesi bir anlamda vatandaşın konuta olan ihtiyacını, konut açığını ortaya koymaktadır. Ama bir o kadarda kafaları karıştıran netleşmemiş sorular vardır;

-Bu proje de 2019’daki cafcaflı tanıtımla sunulup akıbeti belli olmayan projeye döner mi…

-Önceki projelerde taksit artışlarının yarattığı mağduriyet başvuranları bankalara yöneltti yine benzer tablolar yaşanır mı…

-Başvuru bedeli peşin alınıyor, kura neden 6 ay sonra? Yüzde 10 peşin inşaat başlamadan alınacak, taksitler eve girmeden başlayacak olursa kirada oturan asgari ücretli ve dar gelirli bunları nasıl ödeyecek?

-Başvuru sayısı 7,5 milyon, işlemi onaylanmış 4 milyon 442 bini bulmuşsa öncelik 250 bin konut olduğuna göre kurada ev çıkmayanlarda mağduriyete yol açmayacak mı?

Daha akıllara gelen bin türlü yetkililerce aydınlatılmayan, fulü ve belirsizlikler var.

Her ne kadar konut ihtiyacından dolayı aşırı talep olmuşsa da bu aslında devletin ihtiyacı olan dar gelirli gruplara önce konutu verip kira öder gibi ödeyebileceği sosyal konut değil bu ‘sat yap’ projesidir!

İktidar olma iddiasındaki muhalefetin projenin eksiklerini dile getirmesi tamam anlaşılabilir ama toplumun bu ve benzeri projelere verdiği tepkiyi-ilgiyi iyi okuması ve değerlendirmesinde yarar var!