Yıllarca dillerine pelesenk ettiler ‘eski Türkiye’ laflarını, en küçük bir olayda siz ‘yağ kuyruklarını’ bilmezsiniz, savaş yıllarını yok sayarak ah eski Türkiye’yi bir bilseniz CEHAPE zamanında ‘ekmek karneyle’ satılırdı lakırdıları halen dillerindedir.
Oysa şimdi milletin uzaya çıktığı, bizimle aynı ölçekteki ülkelerin bizi fersah fersah geçtiği bir dönemde özellikle büyükşehirlerde insanlar yağan yağmurlarda ucuz ekmek kuyruklarında ömür tüketiyor. Baz etkisiyle düştüğü iddia edile enflasyonun aksine gıdaya erişim imkansız hale geldi. Pazarda bir dilim karpuz 43 TL, bir zamanlar orta gelirli kesimlerin ucuz gıdası tavuğu, tavuk kanadını bırakın, tavuk kemiği bile 4 TL. Normal peynir 200 TL. Et mi yanına yaklaşamazsın. Hayvancılığı ve et piyasasını regüle etmek için var olan Et ve Balık Kurumları 2013 yılından itibaren Et ve Süt Kurumu adıyla, güya vatandaşa ucuz et sağlayacaktı. Sınırlı sayıdaki Et ve Süt Kurum şubelerinin önlerinde yüzlerce metre kuyruklar oluşuyor ve size sıra gelinceye kadarda et met kalmıyor.
Hadi hepsinden vazgeçildi diyelim eskiden hiçbir şey bulamazsan ekmek peynir zeytin veya soğan ekmek yersin denirdi. Zeytin, peynir zaten lüks sınıfına girdi de, soğan da artık 25-30 TL fiyatlarıyla ulaşılmaz oldu, kuru soğan kıymetli ürün haline geldi.
Bu soğan tartışmaları içinde bir bakan çıkıyor biz TOGG diyoruz onlar soğan diyor derken, Erdoğan’ın danışmanı Yasin Aktay ‘’Hz. Musa kölelere özgürlük verdi, ‘Hani soğan’ diye söylenmeye başladılar’’ deyince sözün bittiği yer diye düşünüyor insan.
Yasin Aktay’ın ‘’Hz. Musa kavminin de Firavundan kurtulduktan sonra Hz. Musa’ya yapmadıkları kaprisi bırakmadığını, gökten Kudret helvası ve bıldırcın yağarken, ‘yok mu başka bir şey, hani soğan, hani sarımsak, mercimek?’’ diye şikayet etmişler, sözlerine ne dersiniz!
Bir tek ‘nankörler’ dememiş! Bize de herhalde gökten TOGG, İHA, SİHA, yollar, köprüler yağıyor siz kalkmış soğan diyorsunuz, Musa kavmi nasıl Firavundan kurtulduysa sizlerde eski Türkiye’den kurtuldunuz, bırakınız soğan sarımsağı özgürlüğün tadını çıkarın mı diyor acaba Yasin Aktay!
Tabi iktidarın yıllardır soğan, patates, sarımsak gibi çok temel tarım ürünlerinde bile çözüm üretememesi, çaresizlik içinde soğan depolarını basması her durumda dış güçler ve karaborsa suçlamalarını tekrar etmesi aslında çaresizliğin bir ifadesidir. Binlerce dönüm toprak ekim dışı bırakılırken, tarımda çalışanlar neden ekmekten vazgeçip şehirlere akın ediyor. Bunca arazi neden ekim dışı bırakılıyor ekilmiyor buna çözüm üretmek çok mu zor.
Fiyatların Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) verilerine göre 2022’de markette en yüksek fiyat artışı yıllık yüzde 314,6 ile kuru soğanda görüldü. Artış 2023’te de durmadı. Bu yılın ilk üç ayında soğana yüzde 101 zam geldi. Böyle olması plansız, istikrasız, günübirlik politikalara bağlıdır. Üreticiyi, toptancıyı, pazarcıyı suçlayarak depo basma palyatif çözüm arayışlarının sonucudur.
Konu ile ilgili ekonomi gazetesinde Ali Ekber Yıldırım yanlışları 10 maddede sıralamış:
1-Fiyatlar ithalatla düşürülmeye çalışıldı, 2-Merkez Bankası’na göre sorumlu kuru soğan ilan edildi, 3-Soğan tüccarları terörist ilan edildi, 4-Soğan depolanmazsa fiyat artar, 5-İthalat vergisi sıfırlanıp ithalat kapısı açıldı, 6-İthalat serbest, ihracat izne bağlandı, 7-pandemi tüketimi azalttı, fiyatlar düştü, 8-TMO depodaki soğanları aldı, 9-Üretim azalınca fiyat yeniden arttı, 10-ihracata bir kısıtlama daha getirildi. Ticaret Bakanlığı 25 Mart 2023 tarihli Resmi Gazete’ de yayımlanan tebliğle kuru soğanın da olduğu altı ürünü ‘ihracatı kayda bağlı mallar’ listesine aldı.
Bu arada biz TOGG diyoruz onlar soğan diyor diyenlere çok küçük bir soru, bir asgari ücretli, normal ücretli çalışanlar ve çiftçi bir ailenin bir TOGG alabilmesi için ne kadar ay/yıl çalışması, ne kadar soğan sarımsak üretmesi gerekiyor acaba. Eskiden araba, ev hayali kuran orta ve orta üstü bir çalışanın araba ev alabilme hayali vardı, şimdi bırakınız alabilmeyi, hayalini bile kuramaz hale geldi.
21 yıl sonra insanlar ekmek kuyruklarında heba oluyor, yemeğe doğranacak soğan bile lüks hale gelmişse, araba ve ev alabilmek hayalden öteye geçmiyorsa; yönetenlerin ülkeye vereceği bir şey kalmamış demektir.
Elbette TOGG açın halinden anlamaz! TOGG’ un direksiyonuna geçip bakın yağ gibi kayıyor diyen bakanların, vatandaşın yağa ulaşamaz halde olduğunu anlaması beklenemez.
‘’Acı duyabiliyorsan canlısın, başkalarının acısını duyabiliyorsan insansın’’ Tolstoy.