Edremit-Burhaniye Körfezinden yükselen talepler...

Ergün Aydoğan

                                   

Bu talep son günlerin güncel popüler talebi il olma talebi değildir, deniz kirliliğinin önlenmesiyle ilgili ‘yakıcı’ bir talep ve aynı zamanda ‘kıyı erozyonu’ sorunudur.

Edremit-Burhaniye Körfezi Küçükuyu’dan Ayvalık’a kadar alanı kapsayan, denizi, kumsalı ve oksijeniyle uluslararası üne sahip gözbebeği incimizdir. Daha çok sahilden içerilere kadar yükselen yazlık sitelerle, ikinci konutlarla oldukça yoğun yaz kış yerleşim yerleridir. Özellikle yaz aylarında nüfus 10-15 kat artmakta milyonları aşmaktadır.

Gözbebeği Körfezimizin deniz kirliliği sadece yoğun konut varlığının yanında, iddialar o ki sanayi ve hayvansal atıkların akıtıldığı Havran ve Edremit Çay-dere sularının da deniz kirliğini artırdığıdır. Özellikle bazı günlerde girilemez hale gelen deniz kirliliğinden Piryağ, Orjan, Haberkent, İmko ve daha birçok site sakini ve bölge halkı deniz kirliğinden rahatsızdır.

Bununla ilgili sosyal medya paylaşımlarında ‘’Güreden Afrodite kadar yerleşim yerleri Güre, Çamlıbel, Tahtakuşlar, Kavlaklar, Avcılar mahalleleri olmak üzere, bazı sitelerin ve otellerin kendi arıtmaları biyolojik arıtma olmadığından, siteler ve oteller klor pahalı olduğu için arıtmalara klor akıtıp suyun içerisindeki mikrobu öldürmedikleri gibi, çamurlaşan atığın çamurunun, arıtmalardaki çökertme havuzlarında çökmesini sağlamadan, katı atığı ayrıştırılmış pis sularını dereler vasıtasıyla denize ulaştırdıkları’’ için.

Körfezde 50 bin imza toplanmış. Paylaşımlarda ‘’Arıtma konusunda Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanı Yücel Yılmaz’a çözüm konusunda ricada bulunulsaydı’’ deniyor. Oysa Balıkesir Politika gazetesindeki habere göre Büyükşehir Belediyesi arıtma yeri konusunda meclis üyeleriyle anlaşmazlık yaşıyormuş. Konumuz Büyükşehirle ilçe belediyeleri arasındaki yer sorunu değildir!

Mevcut durumda Zeytinli-Dalyan’daki düşük kapasiteli arıtma yeterli değildir. Yetkililer başka hesapları biran önce bırakarak ihtiyaca cevap verecek arıtma sistemini uygulamaya sokmalıdır. Bölge halkı ve site sakinleri İlçe belediyelerine başvuruyor, konu ilçe belediyelerini aştığı için zamana yayılıyor. Halktan gelen talepler doğrultusunda, halkın desteğiyle konunun esas sahibi, adında ‘çevre’ olan, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve diğer Bakanlıklar devreye sokularak yerel yönetimlerle birlikte soruna acil çözüm aranmalı-üretilmelidir. Konu siyaseti aşan insan sağlığı konusudur. Halktan alınan destekle birlikte yerel yönetimler ve merkezi yönetim derhal soruna çözüm üretmelidirler.

HABERKENT KIYI EROZYONU

Gelelim Körfezin ‘yakıcı’ başka bir sorununa, nedir o? Kıyı Erozyonu sorunu.

Konu oldukça eski bir konu. Bayram ziyaretinde Haberkent Kooperatif Başkanı Eser Hanım ve site sakinleri dertli oldukların ifade ederek konuyu anlattılar. 15/12/2010 yılında dönemin Burhaniye Belediye Başkanı Fikret Akova Haberken Sitesi Başkanlığı’nın 25/10/2010 tarihli yazısı üzerine Burhaniye Kaymakamlık makamına ‘’Sahil Daralması’’ hakkında yazı yazmış.

Yazıda 2009-2010 yılı kış sezonunda DLH Araştırma Dairesi Başkanlığı Hidrolik Şube Müdürlüğünce hazırlanan ‘’Balıkesir İli Burhaniye İlçesi Kıyı Erozyonu Sayısal Benzeşim Modelleri Raporu’na göre (4) nolu bölge olarak belirlenen Haberkent sitesi önünde deniz içerisine mahmuzlar yapılmak suretiyle sahilin tekrar eski konumuna gelebileceği ve tehlikenin giderilebileceği bildirilmiş. Proje uygulaması yasa gereği DLH Genel müdürlüğüne aittir, demiş.

Kış sezonunda site önünde 100 metrelik sahil kumsalın şiddetli yağışlar, lodos ve deniz kabarması neticesinde yok olduğu ve denizin evlere kadar erozyon neticesinde yaklaştığı tedbir alınmazsa kış aylarında denizin sitedeki konutlara maddi hasar vereceği belirtilmiş.

Yörenin geçmiş tarihli uydu görüntüleri incelendiğinde 2004 yılından 2010 yılına kadar 15-20 metre arası kıyı erozyonun yaşandığı, 2011 yılından 2021 yılına kadar ise mevsimsel değişimler olmakla birlikte kıyının stabil kaldığı görülmektedir yönünde hava fotoğraflarıyla desteklenen rapor tutulmuş. 10 yıllık takip sonrası kıyı uzunlukları 20 metre 2 adet mahmuz yapılması önerilmiş. 2 adet mahmuz ve kum besleme işleminin birlikte yapılması halinde kıyı erozyonu sorununun ve sahil gerisindeki yerleşim yerlerinin fırtına zamanında dalga etkisi altında kalma riskinin kalkacağı değerlendirilmektedir diyor 15/10/2021 tarihli yazıyla Ulaştırma Ve Altyapı Bakanlığı IV Müdürlüğü.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı IV. Bölge Müdürlüğü 17/08/2022 tarihli yazısında 20 m uzunluğunda 2 adet mahmuz yapımı için yatırım kapsamında ödenek talep edilecek olup ödenek tahsis edildiği takdirde gerekli Etüd-Proje ve İmar çalışmalarının bitimine müteakip inşası gerçekleşecektir, diyor.

Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanlığı ise 23/09/2022 tarihli yazısında tehlikeye tekrar dikkat çekerek, konunun Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının yatırım programı kapsamında ödenek talep edileceği, ödenek tahsis edildiği takdirde gerekli Etüd-Proje ve İmar çalışmalarının bitimine müteakip inşası gerçekleştirilebileceği belirtilmiştir. Diyerek bakanlıktan gelen cevabı ilgililere iletiyor.

Haberkent sitesi ile ilçe belediyesi, ilgili bakanlık, büyükşehir belediyeleri arasında 13 yıldır devam eden sayısız yazışmalar hala devam ediyor. Bunca yıl sonra ihtiyaç olan 2 adet mahmuz hala yatırım programına bile alınmamış. Önce yatırım programına alınacak sonra ödenek tahsis edilecek ve de yapılacak. Bilimsel incelemelere göre ortada olan erozyon tehlikesini önlemek için ihtiyaç olan alt tarafı 2 adet mahmuz ödenek tahsis edilemeyecek kadar maliyetli bir yatırım mıdır?

Yoksa erozyon tehlikesi, bunca yapı ve insan yaşamı 2 adet mahmuzdan daha mı değersizdir!