Pakistan Parlamentosu Pazar günü başbakan Imran Han’ın görevden alınması için gensoru verdi ve parlamento feshedildi. Pakistan Başbakanı İmran Khan’ın ABD’ye üs vermeyeceklerini açıklaması, Rusya’ya uygulanan yaptırımlara destek vermemesi, Karabağ ve Kıbrıs konularında Türkiye’nin yanında yer alması onu ABD’nin hedefi haline getirdi. Peki Pakistan’da neler oluyor tek tek incelendi.
DARBELERLE GÖLGELENEN ÜLKE
Pakistan 1947’de bağımsızlığını kazandıktan sonra sürekli askeri darbelerle demokrasisi kesintiye uğramış bir ülkedir. Ülkenin kurucu babası Muhammed Ali Cinnah öldükten sonra gerek askeriyede gerekse sivil politikacılarda güç paylaşımı sorunu baş gösterdi. Ülkede şeffaflık ve hesap verilebilirlik sorununun olması askeri darbelere yol açtı. Pakistan’ın sivil liderleri yarım asırdır askeri yetkililerle çatışmaktadır. Başlangıçta Imran Han askeriye ile iyi ilişkiler kurduğu için eleştirildi çünkü eleştirenlere göre Imran Han askeriyeyi sivil siyasete bulaştırıyordu. Ancak Imran Han ve askeriye arasındaki ilişkiler kısa zamanda bozulmaya başladı. Imran Han ABD ile ilişkilere mesafeli yaklaşıyordu ve askeriye ABD ile ilişkilerin bozulmasından rahatsız oldu. Bardağı taşıran son damla ise Pakistan’ın Usame Bin Ladin’i şehit ilan etmesi oldu.
IMRAN HAN: YABANCI SERMAYEDEN KAYNAKLANIYOR
Imran Han son günlerde ABD’nin kendisini tehdit ettiğini ve muhalefetin de ABD ile işbirliği içerisinde olduğunu açıkladı. Ayrıca Imran Han, kendisini devirme girişiminin arkasında yabancı sermayeli bir komplonun olduğunu söyledi. Ülkede hem Han hem de muhalefet destekçilerini konsolide etmeye çalışmaktadır.
ÇİN İLE STRATEJİK ORTAKLIK
İmran Han’ın iktidara gelmesiyle Pakistan-Çin stratejik ortaklığının daha da derinleşmesi ve ABD ve NATO’nun Afganistan’dan çekildikten sonra en azından istihbarat ve özel kuvvetler düzeyinde Pakistan’da bazı üslere yerleşme isteği İmran Han tarafından geri çevrildi. Öyle ki, CIA başkanı uçağa atlayıp İslamabad’a giderek Pakistan hükümetini devre dışı bırakarak, Pakistan gizli servisinin başkanı ile bu konuyu yüz yüze konuşmasına rağmen meseleyi çözemeyince bu defa Amerikalılar ordu nezdinde girişimlerde bulundular. İmran Han, İstanbul-Tahran-İslamabad demiryolunun açılmasında büyük rol oynadı.
BAŞBAKANA NEDEN GÜVENSİZLİK OYU
İmran Han’ın giderek Batı karşıtı söylemi, Ukrayna-Rusya krizinde Rusya’ya uygulanmak istenen yaptırımlarda destek vermemesi, ABD’nin askeri üs taleplerine kayıtsız kalması, Azerbaycan-Karabağ Savaşı’nda Azerbaycan’a arka çıkması, ABD’nin siyasi ve ekonomik ambargolarıyla ekonominin bozulmasından dolayı muhalefetin elini güçlendirdi.
ORDUYLA GERGİNLİK
İmran Han ile ordu arasındaki ilişki kırılgan seviyededir. Gerginliğin il başlangıcı ise istihbarat şefi General Faiz Hameed’in görevden alınmasıyla başladı. Singapur merkezli araştırmacı Abdul Basit bu olayda İmran Han’ı egolu olmakla suçlamaktadır. Ancak daha sonra İmran Han ordunun istediği bir kişiyi istihbarat şefi yaptı ancak ikili ilişkilerde bir çatlak oluştu bir kere.
ÜÇÜNCÜ KEZ GÜVENSİZLİK
Pakistan’ın siyasi tarihinde görevdeki başbakanın güvensizlik oyu ile karşı karşıya kaldığı iki örnek vardır. 1989’da Benazir Butto ve 2006’da Shaukat Aziz. Ama bunlar yara almadan kurtuldu. İmran Han bu kadar şanslı olabilecek mi önümüzdeki günlerde göreceğiz. Ancak İmran Han kendisine güvenmektedir.
İMRAN HAN’IN MOSKOVA ZİYARETİ
İmran Han Rusya’nın Ukrayna’ya müdahalesinin hemen ardından Putin ile Moskova’da görüştü. Bütün dünya Rusya’yı kınarken İmran Han’ın bu ziyareti çok konuşuldu. Pakistanlı yetkililer bu ziyaretin Ukrayna krizi ile ilgili olmadığı yönünde açıklama yapmak zorunda kaldı. İmran Han ise Güney Asya meselelerinin bu görüşmede konuşulduğunu ifade etti. Ancak İslamabad küresel siyasette çok fazla söz sahibi olmasa da bu ziyaret Rusya için büyük bir sembolik önem taşıdı.
ABD İMRAN HAN’I YALANLADI
ABD yoğun baskılar üzerine bir açıklama yaptı ve İmran Han’ın görevden uzaklaştırılması ile ilgili herhangi bir ilgilerinin olmadığını ifade ettiler. ABD ayrıca Pakistan’ın Rusya ile ilişkilerinden endişe duyduklarını belirtti.
PAKİSTAN ORDUSU VE ABD
Pakistan ordusu ile ABD arasındaki ilişkiler 1947’den beri yakın olmuştur. Pakistan bölgede Amerikan’ın en yakın müttefiki olagelmiştir. Özellikle Soğuk Savaş döneminde Pakistan’ın önemi daha büyüktü. Her iki ülkenin güçleri Afganistan ve Bosna’da birlikte hareket etmiştir. İki ülke sürekli ortak tatbikatlar yapmaktaydı. 1956’dan beri ABD ordusundan uzmanlar Pakistanlı askerleri eğitip donatmaktaydı.