24 Şubat’ta Rusya’nın Ukrayna’ya müdahale etmesiyle Soğuk Savaş döneminde birbirine düşman kamplar yeniden harekete geçti. Birçok analist Çin’i “sinik medeniyet” olarak nitelendirse de Çin’in stratejik konumu gittikçe önem kazanmaktadır. Yazıda, Çin medyasının 18 Mart’taki Biden-Xi Jinping görüşmesini ve Ukrayna krizini nasıl yorumladığı incelendi.
ABD’NİN TAYVAN TAVİZİ
China Daily gazetesinin haberine göre; ABD Çin’in toprak bütünlüğünden yana bir tavır sergiledi. ABD uluslararası barışın temini için Çin’i gerekli sorumlulukları almaya çağırdı. Bilindiği üzere Çin ile Tayvan arasında siyasi ve ekonomik anlaşmazlıklar mevcuttur. Tayvan bağımsızlık talep etmektedir. ABD’de uzun yıllar Tayvan meselesini Çin’e karşı koz olarak kullandı. Çin bağlantılı CRI haber sitesi Xi Jinping’in barışın korunması yönünde tavır aldığını yazdı.
ÇİN MEDYASININ DEĞİŞİMİ
Washington Post’un 19.03.2022 tarihli haberine göre Çin medyası sürekli üslubunu değiştirmektedir. Çin medyası sürekli üslup değiştirerek konjonktüre göre hareket etmektedir. Konjonktürel olarak şuanda China Daily gazetesi Jinping’in Ukrayna krizinin yaşanmasının Çin’in zararına olduğu sözlerine yer verdi. Jinping sürekli barış vurgusu yapmaktadır.
ABD ÇİN’İ TEHDİT ETTİ Mİ
Washington Post ve New York Times’a göre; Biden, Jinping ile görüşmesinde Çin’i Rusya’ya yardım etmemesi yönünde tehdit etmiştir. Ancak South China Morning Post, China Daily, CRI, CND, YnDaily gibi Çin gazeteleri ve haber siteleri böyle bir şeyin olmadığını ifade ettiler. İlgili medyaların hiçbirinde Biden’ın tehdidi ile ilgili bir şey yok. Devlet gazetesi Xinhua Biden ile görüşmenin samimi bir ortamda geliştiğini yazdı. Çin Merkez Televizyonunda da bu tarz ifadeler kullanıldı.
ÇİN’DE GÜNDEM BAŞKA
Çin’de ana gündem şuanda Ukrayna değil. İkincil konu olarak medyada geçmektedir. Çin’de COVID 19 ve Komünist Parti’nin ideolojik propagandaları konuşulmaktadır. Çin tarzı komünizm propagandası medyada sık biçimde ele alınmaktadır. İkincil olarak ele alınan Ukrayna krizi ve Biden-Jinping görüşmesi alt başlıklar altında ele alınmaktadır. News dayoo ve Beijing Daily’nin haberine göre; Politik teori kursları ele alınmaktadır.
ÇİN MEDYASININ ÜSLUBU
Beijing Daily, South China Morning Post, China Daily, CRI, CND, YnDaily gibi Çin gazeteleri ve haber siteleri apolitik bir üslup geliştiriyor gibi ancak tüm dünya Rusofobi içerisinde hareket ederken Çin doğrudan Rusya’yı hedef alacak haberler yapmamaktadır. Çin basını Çin devletinin politikalarını açıkça kamuoyuna bildirmemektedir. Örneğin; Çin’in askeri ve ekonomik olarak Rusya’ya destek vereceği konuşulmakta ancak Çin basının da böyle bir haber paylaşan gazete veya haber sitesi yok. Bu tarz haberleri yapanlar genelde The Guardian, Washington Post, New York Times, The Sun gibi gazetelerdir.
ÇİN RUSYA’YI DESTEKLİYOR MU
Çin Rusya’nın yaptırımlarla zarar gören ekonomisinden uzaklaşıyor gibi görünse de iki ülkenin imzaladığı 4 Şubat 2022 bildirisine mutabık kalmaktadır. 4 Şubat 2022 bildirisine göre Çin, NATO’nun genişlemesine karşı Rusya’nın yanında yer aldı. Çin’e sinik medeniyet dense de dolaylı yollardan Çin Rusya’yı desteklemektedir. Bilindiği üzere BM’de Rusya’ya yapılacak yaptırımları Çin çekimser kalarak engellemişti. ABD, Moskova ve Pekin'i "hiç de liberal olmayan" bir dünya düzeni yaratmak için birleşmekle suçlamaktadır. Çin hükümeti, kamuoyuna yaptığı açıklamalarda tüm tarafları Ukrayna'daki gerilimi düşürmeye çağırsa da dikkatleri kendilerinden Rusya’ya çevirmeyi başardı.