Sindirim sistemine ait sorunlar arasında geçirgen bağırsak sendromu halk arasında sızdıran bağırsak sendromu ya da diğer bir adı ile Leaky Gut önemli bir yer tutuyor. Yaşam kalitesini ciddi anlamda etkileyen geçirgen bağırsak sendromu, bağırsak dışı belirtilerle de kendisini belli edebiliyor.
GEÇİRGEN BAĞIRSAK SENDROMU NEDİR?
Sindirim sisteminizin en önemli parçası bağırsaklar, besinlerin sindirilmeye devam ettiği ve neredeyse tamamının emildiği noktadır. Bitişik bir şekilde filtre gibi sıralanmış olan Bağırsak hücreleri, bu dizilim sırasında sıkı bağlantılar (tight junction) ile birbirine kenetlenmiş şekilde durmaktadır.
Bu sıkı bağlantılar bağırsaklardan kana sadece sindirilmiş besinlerin, sıvıların, vitamin ve mineral gibi küçük, zararsız maddelerin geçişine izin verir. Geçirgen bağırsak sendromun bu sıkı bağlantıların bozulması sonucunda bağırsak duvarının geçirgenliğinin etkilenmesiyle ilişkilidir.
Eğer bağırsak hücreleri arasındaki sıkı bağlantı bozulursa kana zararlı organizmalar, toksinler gibi istenmeyen maddelerin geçmesi söz konusu olabilir. İstenmeyen bu zararlı bileşenler vücudumuzda birçok farklı problemin yaşanmasına sebep olabilir.
GEÇİRGEN BAĞIRSAK SENDROMU NEDEN OLUR?
Bozulmuş bağırsak geçirgenliğinin kanıtı “sızıntılı ya da geçirgen bağırsak sendromu”dur. Bağırsak kolonizasyonu anormal ise, bağırsak florası sadece fizyolojik görevlerini sınırlı bir ölçüde yerine getirebilir. Ortaya çıkan mikrobiyal bariyer bozukluğu, sonuçta mukozada gizli inflamatuar değişikliklere ve daha sonra geçirgenlik bozukluklarına yol açar ve patomekanizmalar devreye girer. Bu, patojenik bakteriler, virüsler, mantarlar veya parazitlerin mikroekolojik bozukluklar bağlamında mukozal reseptörlere erişmesini ve daha hızlı çoğalmasını ve böylece enfeksiyonları daha kolay tetiklemesini kolaylaştırmaktadır.
Mikrop türlerine bağlı olarak, mikrobiyal metabolizma nihayetinde bağırsak ortamı için yararlı olan veya sisteme birçok şekilde zarar veren substratlar üretir. Bağırsak epitelinin “sıkı bağlantılarının” gevşemesi, sızıntı bağırsak olarak da bilinen mukoza geçirgenliğinin artmasına neden olur. Bu nedenle birçok molekül gastrointestinal alandan kan dolaşımına girebilir ve çeşitli reaksiyonları tetikleyebilir.
GEÇİRGEN BAĞIRSAK SENDROMU BELİRTİLERİ NELERDİR?
Geçirgen bağırsak sendromu otoimmün hastalıkların oluşum mekanizmasında etkili olup olmadığı son zamanlarda bir tartışma konusudur. Geçirgen bağırsak sendromu pek çok farklı belirtiyi beraberinde getirebilir. Besin alerjileri, bağışıklık sistemi hastalıkları, cilt problemleri, nörolojik sorunlar, vitamin eksiklikleri, tedavi edilemeyen depresyon, sürekli olan baş ağrısı, fibromiyalji, kabızlık, ishal, irritabl bağırsak sendromu, kronik yorgunluk gibi pek çok belirtiyle kendisini gösterebilir.
GEÇİRGEN BAĞIRSAK SENDROMU TEDAVİSİ NASILDIR?
Geçirgen bağırsak sendromu tedavi edilebilir. Sindirim sisteminin merkezi olan ve ikinci beyin olarak tanımlanan bağırsakların sağlığı, tüm metabolizmayı etkilemektedir. Sızdıran bağırsak sendromu, sıkı bağların açılması ile ilgili bir durumdur. Bu ‘’sıkı bağlar ‘’ bağırsaklardan kan dolaşımına sadece sindirilmiş besinlerin, mineral ve vitaminlerin girmesine izin veren geçiş noktalarıdır. Eğer bağırsaklardaki hücreler arası sıkı bağlar bozulursa, kan dolaşımına zararlı maddeler ve toksinler geçebilmektedir. Yine sıkı bağlar, toksinler, mikroplar ve sindirilmemiş yiyecek parçacıkları gibi şeyler tutmakta ve bağırsağa hasar vermektedir. Sızan patojenler ya da iyi sindirilmemiş besinler kan dolaşımına karışır, bağışıklık sistemi ise tanımadığı bu maddelere karşı saldırıya geçmektedir. Yani bağışıklık sistemi kendi dokusuna saldırmaktadır.
Bozulan bakteri dengesini düzeltmek, hasarlı, yaralı, ülserli, ateşli, sızıntılı bağırsak (leaky gut syndrome) duvarını ve bağırsak epitel dokusunu iyileştirmek için özel bir beslenme programı uygulanması gerekmektedir. Bu beslenme programına GAPS diyeti denmektedir. Geçirgen bağırsak bulgularının görüldüğü kişiler; ev yapımı kemik suyu, fermente lahana turşusu ile toksinleri uzaklaştırmaya, kısacası iyileşmeye ilk adımı atabilmektedir.