Geçen aylarda AstraZeneca ve Oxford Üniversitesi’nin aşı denemelerine ara verilmesinin ardından bugün de uluslararası kamuoyunun en büyük aşı umudu olan Johnson & Johnson’dan kritik bir açıklama geldi.
ABD’nin New Jersey bölgesinde merkezi bulunan şirket, klinik deneylere ara verildiğini duyurdu. Yapılan açıklamada, klinik denemeler sırasında gönüllülerden birinde “tanımlanamayan bir rahatsızlık” ortaya çıktığı için bu kararın alındığı belirtildi.
İsmi açıklanmayan gönüllünün sağlık durumunun incelendiğini açıklayan şirket, detaylı bir bilginin soruşturmadan sonra verileceğini duyurdu.
GÜVENİLİRLİĞİ SORGULANIYOR
Yapılan açıklamada, “Covid-19 aşısı için klinik gelişme verilerini en şeffaf biçimde paylaşmak istiyoruz. Aşının yan etkileri her ne kadar ciddi de olsa klinik çalışmaların bir parçasıdır, özellikle bu tür geniş kapsamlı çalışmalarda” dedi. J&J açıklamasında katılımcının hastalığının şirketin klinik ve güvenlik hekimlerinin yanı sıra bağımsız bir veri ve güvenlik izleme kurulu tarafından da değerlendirildiğini ve incelendiğini belirtti.
Her ne kadar bu tür süreçlerde duraksamalar ve ara verilmesi normal olsa da Pfizer’dan sonra J&J’nin de aşı çalışmalarına ara vermesi, çok kısa bir süre içerisinde ilerleme sağlayan Covid-19 aşı yarışının güvenilirliğini sorgulamaya başladı. Normalde aşı geliştirme süreçleri yılları bulan zaman zarflarında geliştirilip deneniyor. Fakat Covid-19’da aşı süreci bir yıldan kısa bir süre içerisinde üçüncü faz denemelere geçti.
ASTRAZENECA’NIN TESTLERİ ABD’DE DEVAM ETMİYOR
AstraZeneca da son aşama testlerde İngiltere’de bir denekte rahatsızlığın ortaya çıkmasının ardından durdurmuş ve aşının kısa bir sürede piyasaya sürülemeyeceğine dair şüphe yaratmıştı.
AstraZeneca daha sonra dört ülkede testlere tekrar başladı ancak henüz ABD’deki testlerin tekrar başlaması için düzenleyici kurumdan onay alınamadı.
J&J’nın aşı sürecini durdurması ile ilgili Washington Üniversitesi’nde görevli profesör Michael Kinch, “Bence aşı deneme sürecinin durdurulması iyi haber, çünkü bu halen güvenlik önlemlerinin çalıştığını gösteriyor. Burada önemli olan J&J’nin aşı sürecinin durdurulmasına sebep olan hastalık ile AstraZeneca’nın durdurulmasına sebep olan hastalık birbiriyle bağlantılı mı? Ona bakmak gerek” ifadesini kullandı.
BU YILIN SONUNDA ÇIKACAKTI
Dünya üzerinde yüzlerce şirket, üniversite ve devlet corona virüsüne karşı bir aşı geliştirmek için kıyasıya bir rekabet içine girerken, J&J, insanlar üzerinde yapılan deneylerde son faza geçen nadir şirketlerden biri. Johnson&Johnson, ilk büyük denemesinde 60.000’den fazla gönüllü üzerinde çalışmıştı. Johnson&Johnson, ABD’nin yanı sıra Arjantin, Brezilya, Şili, Kolombiya, Meksika, Peru ve Güney Afrika’da da çalışmalarını sürdürüyor.
Geçen aylarda bir röportaj veren J&J CEO’su Alex Gorsky, yakınlarından kendisine her 15 dakikada “aşı ne zaman gelecek” diye bir soru geldiğiyle ilgili espri yapmış ve şirketinin geliştireceği aşının bu yılın sonunda ya da gelecek yılın başında piyasaya sürüleceğini söylemişti.
Gorsky’nin bu öngörüsünün yaşanan gelişme ile birlikte nasıl değişeceği ile ilgili bir açıklama henüz yapılmadı.
Johnson&Johnson ile birlikte AstraZeneca, Pfizer, Moderna gibi Batılı şirketler aşı geliştirme sürecinde son fazda yer alırken, Rusya ve Çin’den de aşı umudu yükseliyor.
Rusya geçen aylarda Sputnik V isimli bir aşı geliştirildiğini açıklamış ve buna tescil verildiğini duyurmuştu. Çin’de de bilim insanları Kasım ayının başında ve en geç Aralık’ta aşının hazır olacağını açıklamıştı.