İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk Sözcü'den Nazan Doğaner Halıcı'ya anlattı:
Vücudumuzun üretemediği bazı vitaminleri dışarıdan alırız. Bu vitaminlerden biri de özellikle beyin ve sinir sistemimiz için büyük öneme sahip olan B12 vitaminidir. Peki B12 vitamini eksikliğinin sebepleri nelerdir? Nasıl anlaşılır? Ne gibi sorunlara yol açar? Bu vitamin hangi besinlerden alınır? Fazlası zararlı mıdır? İşte İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk'in bu sorularıma verdiği yanıtlar…
KİMLERDE GÖRÜLÜR?
HİÇ hayvansal ürün tüketmeyen veganlarda (katı vejetaryen) eksiklik sıktır. Vejetaryen beslenenlerde süt, yoğurt, yumurta tükettikleri için B12 eksikliği görülmez. Bunun dışında genel olarak günümüz beslenme tarzı da B12 vitamini yönünden zayıf besinlerden oluşmaktadır. Kanser-ülser gibi mide hastalıkları ve ilaçları bu vitaminin emilimini engelleyerek B12 eksikliğine neden olur. Yine şeker hastalığı tedavisinde ve insülin direnci olan obezlerde kullanılan metformin gibi ilaçlar da B12 vitamini eksikliğine yol açar. Alkol tüketimi de B12 eksikliği nedenleri arasındadır.
BELİRTILERI NELERDİR?
B12 eksikliği yetişkinlerde üşüme, yorgunluk, halsizlik, depresyon, konsantrasyon güçlüğü, çarpıntı, denge sorunları, saç dökülmesi, el ve ayaklarda karıncalanma gibi belirtilerle kendini gösterir.
NE GİBİ SORUNLARA YOL AÇAR?
B12 vitamini, vücudun kan yapımında ihtiyaç duyduğu önemli bir vitamindir. Eksikliği pernisiyoz anemi denen bir kansızlığa yol açar. Sinir sistemi için de çok önemlidir. Çünkü hücreler arası bilgi iletişimini asetilkolin adı verilen nörotransmitter sağlar. Vücutta B12 eksik olduğunda bu iletişim sağlanamaz. Dolayısıyla unutkanlık, demans (bunama), Alzheimer, konsantrasyon bozukluğu ve öğrenme güçlüğü gibi sorunlar ortaya çıkar.
NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Eksikliği kanda B12 vitamini düzeyinin ölçülmesi ile tespit edilir. Mide problemleri olanlarda bazen B12 vitamini eksikliği, demir eksikliğiyle birlikte görülür. Kritik seviyede düşük ise B12 vitamini hap olarak veya enjeksiyon (kas içi) şeklinde alınır. İnsan vücudu 2-4 yıllık B12 vitamini depolayabilir. Fazlalığı zararlı değildir çünkü idrarla atılır.
HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?
B12 vitamini hayvansal ürünlerde olup, bitkisel ürünlerde bulunmayan neredeyse tek vitamindir. Şu gıdalarda bolca bulunur…
Deniz ürünleri: Balık yumurtası, uskumru, somon, sardalye, istiridye, midye ve ton balıkları iyi birer B12 vitamini kaynağıdır.
Et: Kuzu ciğeri, sığır ciğeri, dana ciğeri, hindi ciğeri, ördek ciğeri ve kaz ciğeri protein ve B12 ile beyin hücrelerimizi besler.
Süt ürünleri: Süt, peynir ve yoğurt gibi besinler B12, potasyum ve kalsiyum bakımından oldukça zengindir.
Yumurta: Bir adet yumurta sarısı ise günlük ihtiyacın yüzde 6'sını karşılar.