AKP iktidarlarının yandaş müteahhitlere rant aktarmak için kullandığı en kestirme yol olan karayolu ihaleleri ile ilgili Sayıştay denetim raporu, “Rantın, kayırmanın, kamu varlıklarını bir avuç müteahhite peşkeş çekmenin” belgesi oldu.
Birgün'den Nurcan Gökdemir'in haberine göre; Sayıştay denetçilerinin Karayolları Genel Müdürlüğü’nün 2019 yılı işlemlerine ilişkin raporunda önemli tespitler yer aldı.
Müteahhitlerden alınmayan vergiler, teminat mektubu tutarlarındaki milyonluk farklar, yetkisiz birimler tarafından bankalarda açılan hesaplar, otoyol hizmet tesislerinin kiralanacağı şirketlerin isimlerinin bakanlık tarafından işaret edilmesi, kiralama işlemlerinin ihale yerine tek kişi ile görüşülerek yapılması, ihalelerde yüksek teklif verenlerin tercihi, Hasankeyf köprüleri gibi deprem standartlarına uymayan tünel ve otoyol inşaatları gibi çok sayıda usulsüz işlem raporda yer aldı.
Sayıştay’ın denetim raporunda öne çıkan tespitlerden bazıları özetle şöyle:
18 MİLYONLUK EKSİK KDV TAHSİLATI: Ootoyol hizmet tesisleri kiralamaları karşılığında yapılan kira ödemelerinden KDV tahsil edilmedi. 2015 yılından bu yana 19 otoyol hizmet tesisinden 18.1 milyon lira KDV alınmadı.
TEMİNAT MEKTUBU TUTARLARINDA 12 MİLYONLUK FARK: Bursa Bölge Müdürlüğü tarafından alınan teminat mektuplarının tutarı ile bu teminat mektuplarının mizanda yer alan toplamlarının birbirine eşit olmadığı görüldü. Teminat mektuplarının kayıtlı tutarı ile fiziki tutarı arasında 12.4 milyon liralık fark görüldü.
YETKİSİZ BİRİMLERİN AÇTIĞI BANKA HESAPLARI: Kurumun muhtelif birimleri tarafından açılmış ve muhasebe sistemi içinde yer almayan 3 bin 389 banka hesabı tespit edildi.
BAKANLIK ONAYINDA ŞİRKET İSMİ: Otoyol hizmet tesislerinin üç yıldan uzun süre ile kiralanması işlerine ilişkin Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından verilen Bakanlık onaylarında mevzuata aykırı olarak kiralama yapılacak firmaların isimlerinin de belirlendiği görüldü.
TEK KİŞİ İLE PAZARLIK: Genel Müdürlüğe ait 13 adet otoyol hizmet tesisi çağrılan tek kişi ile yapılan pazarlıkla kiraya verildi.
ALTILI KONSORSİYUMDAN TAHSİLAT YAPILMADI: Yap-İşlet-Devret modeli ile Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu’nu inşa eden ve 2035’e kadar işletme hakkını alan Nurol-Özaltın-Astaldi-Makyol-Yüksel İnşaat-Makyol-Göçay’dan oluşan konsorsiyumdan kamulaştırılan taşınmazlara ilişkin 568 milyon TL’lik kullanım bedeli 2010’dan bu yana tahsil edilmedi.
DANIŞTAY’IN İPTAL ETTİĞİ İŞE DEVAM: Silifke-Mut yoluna ilişkin Danıştay kararına karşın iş tasfiye edilmedi .
OLAĞANÜSTÜ İŞ ARTIŞI VE SÜRE UZATIMI: Diyarbakır Bölge Müdürlüğü’nün yapım işlerinde yüzde 1438’e varan oranlarda iş artışı yapıldı, 25 yıla kadar süre uzatımı verildi.
YÜKSEK TEKLİF TERCİH EDİLDİ: İşin devamı sırasında proje değişikliğine ihtiyaç duyulan hallerde yüklenicinin yüksek teklif verdiği işler tercih edildi.
YÜKSEK MALİYET: İkizdere İspir Yolu Ovit Tüneli ve Bağlantı Yolları İkmal İşi’nde, elektrik-elektromekanik projelerin değiştirilmesi sonucu rekabet koşullarında oluşmayan yeni birim fiyatlarla imalat yaptırılması, işin öngörülenden daha yüksek maliyetle tamamlanmasına yol açtı. Yüklenici onay almadan aşırı yüksek maliyetli işler yaptı. Yaklaşık maliyette bedeli 19 bin TL olarak belirlenen iş kalemine17 milyon TL ödeme yapıldı.
DEPREM YÖNETMELİKLERİNE AYKIRILIK: Hasankeyf köprüleri gibi bazı beton standartlarına ve deprem yönetmeliklerine uyulmadı.