AKP iktidarlarında, “Sermayeye kaynak aktarma aracı” olarak kullanıldığı gerekçesiyle eleştirilen Yap-İşlet-Devret Modeli’nin bütçede yarattığı tahribata yönelik bir yeni veri daha açığa çıktı. Orhangazi Köprüsü için verilen garanti tutarının, yapım maliyetini 10’a katladığı belirlendi.
Birgün'de yer alan habere göre Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu'nun ihalesi, dolar kurunun 1,57 olduğu 9 Nisan 2009 tarihinde yapıldı. İhale, Nurol-Özaltın-Makyol-Astaldi-Yüksel-Göçay Grubu'nun oluşturduğu Otoyol Yatırım ve İşletme A.Ş’ye verildi.
Garanti tutar: Araç başına 35 dolar, günlük 40 bin araç geçişi
Toplam altı şirketten oluşan konsorsiyuma, yapım ve işletim için 22 yıl 7 ay süre verildi. Toplam sürenin 7 yılının yapım, 15 yıl 7 ayının ise işletmeden oluştuğu kaydedildi. Sözleşme kapsamında, projeye yönelik Hazine garantisi, 15 Mart 2013 tarihinde başladı. Sözleşmeye göre, Osmangazi Köprüsü için şirkete verilen garanti tutarı, araç başına 35 dolar, günlük 40 bin araç geçişi olarak sıralandı. ABD’de gerçekleşecek enflasyon oranına endeksli olan garanti tutarı, Haziran 2025 itibarıyla ise 55 dolara yükseldi.
Köprü, 1 Temmuz 2016 tarihinde, 7 yıl olarak belirlenen yapım süresinin yarısı dahi dolmadan trafiğe açıldı. Yapım süresi olan 7 yıldan arta kalan 3 yıl 3 aylık süre de işletme süresine eklendi. Böylelikle şirketin köprüyü işletme süresi, 18 yıl 10 aya kadar uzadı. Şirkete verilen süre uzatımı bununla da sınırlı kalmadı. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na yönelik Sayıştay raporlarında, köprünün işletme süresinin 21 yıla uzadığı kaydedildi.
CHP'li Karasu: Araç başına ödenen garanti 55 dolara ulaştı
CHP Genel Başkan Yardımcısı Ulaş Karasu, Nisan 2009'da dolar kuru ile köprünün yapım maliyetinin 1,5 milyar dolar olduğunu belirtti. Köprü için araç başına ödenen garantinin 55 dolara ulaştığının ifade eden Karasu, işletmeci şirketin kasasına günlük 2 milyon 200 bin dolar garanti parası girdiğini savundu. Verilen garanti tutarı nedeniyle bütçede büyük delik açıldığını ifade eden Karasu, "Firmaya yılda yaklaşık 800 milyon dolar ödeme yapılmaktadır. İşletme süresinin de 21 yıl olduğu dikkate alındığında, köprü için ödenen garanti de 17 milyar doları bulmaktadır” dedi.
1,5 milyar dolara mal olan köprü için 15,5 milyar dolar garanti ödemesi
Şirketin, 1,5 milyar dolara mal ettiği köprü için 15,5 milyar dolar garanti ödemesi alacağını söyleyen Karasu, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’nun yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığı’na sunduğu soru önergesinde, şu sorulara yanıt istedi:
Açıldığı günden, önergenin yanıtlandığı tarihe kadar olan dönemde Osmangazi Köprüsü'nden geçen araç sayısının yıllara göre dağılımı nedir?
Garanti edilen araç sayısına ulaşılamadığı için Hazine’den ilgili şirkete ödenen miktar ne kadardır?
Sözde enflasyonla mücadele adına vatandaşlardan fedakarlık istenirken, işletme süreci boyunca ABD’de oluşan enflasyonu bile geçiş ücretlerine yansıtan Otoyol Yatırım ve İşletme A.Ş’den herhangi bir fedakarlıkta bulunmasını talep edilmiş midir?