Maraş merkezli depremlerden etkilenen kentlerde inşa edilmesi planlanan konutlar, rant ve yanlış planlamanın gölgesinde ilerliyor. Birgün'den İlayda Kaya'nın haberine göre, bunun bir örneği Malatya’da yaşandı. Doğanşehir ilçesine bağlı Kurucaova Mahallesi’nde deprem konutları yapımı için verimli tarım arazileri ve zemini sağlam olmayan yerler imara açıldı.
Bunun üzerine yöre halkı, konutların yer seçimini belirleyen Malatya Valiliği’ne dava açtı. Dava kapsamında yürütmeyi durdurma kararı verilmesinin ardından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve Valilik yeniden harekete geçerek karara itiraz etti. Valilik tarafından Malatya 3. İdare Mahkemesi’ne verilen itiraz dilekçesinde, zeminin uygun olmadığına işaret edilen bilirkişi raporu eleştirilerek “Bilirkişi raporun kabulü mümkün değildir. Netice olarak, davanın öncelikle reddini, mahkeme aksi kanaatte ise rapora itirazlarımız doğrultusunda dosyanın tekrar bilirkişi heyetine gönderilmesi ile itirazlarımızı karşılar şekilde ‘ek rapor’ aldırılmasını, yürütmenin durdurulması kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep ederiz” denildi.
İtirazın ardından yöre halkı da mahkeme başkanlığına yeni bir dilekçe sundu. Dilekçede, Bakanlığın ve Valiliğin itirazının reddedilmesi talep edilerek özetle şu ifadeler kullanıldı: “Bilirkişi raporları nazara alınıldığında davalı kurumun yersiz itirazlarının reddi gerekmektedir. Dava konusu taşınmazların bulunduğu yer yerleşim alanına uygun bir alan değildir. Bu nedenle belirlenen yer tespiti kararının iptaline karar verilmesini talep ederiz.”
Ek bilirkişi raporu hazırlanmasına karar verildi
İtirazları değerlendiren mahkeme heyeti, ek bilirkişi raporu hazırlanmasına karar verdi. Ek bilirkişi raporunda alanda; yapısal, jeolojik, tarımsal ve zirai, hidroloji şehircilik gibi pek çok açıdan değerlendirilme yapıldı. İlk bilirkişi raporuna atıfta bulunulan ek raporda şu incelemeler ön plana çıktı:
- Kök raporda “Zemin Sınıfının ZD olması ve yapı unsurlarının bu zemini yapısına göre değerlendirilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır” denilmiştir. Bu tespitlere eklenecek yeni husus oluşmamıştır. (ZD zemin sınıfı, daha yumuşak ve sıkıntılı zeminleri kapsar)
- Topraklarda kökleri derine giden tütün ve fasulye gibi bitkiler için iyi bir bitkisel toprak olduğu tespit edilmiştir. Dava konusu taşınmazlar II. Sınıf tarım arazisidir.
- Yapılan ıslah çalışmaları neticesinde ‘zorunlu olması durumunda’ yapılaşma yapılabileceği, ancak küresel iklim değişikliği ekseninde son yıllarda yapılan ıslah çalışmalarının yetersiz olabileceği de dikkate alınmalıdır.
"Yapılaşmaya uygun değil"
Ayrıca, dava konusu parselin İmar Kanunu ve ilgili yönetmeliklere uymadığına da dikkat çekilen raporun sonuç kısmında önemli değerlendirmelere yer verildi. Raporda, öncelikle dava konusu alanda yapılacak yapıların projelendirilmesinin güncel mevzuat hükümlerine uygun olarak gerçekleştirildiği belirtildi. Ancak aynı alanda, Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından onaylanmış dere ıslah çalışmalarının bulunmasına rağmen, hem şehircilik ve planlama ilkeleri hem de alanın tarım arazisi niteliği nedeniyle buranın sorunlu bir bölge olduğu ve yapılaşmaya uygun bulunmadığı vurgulandı. Bilirkişi incelemesinde ayrıca, yer seçimi kararında belirtilen yapılaşma bölgesine alternatif olarak köy yerleşik alanının bulunduğu ve mevcut bölgenin kuzeyinde yer alan bu alanın yerleşime daha uygun olabileceği tespit edildi.
"Yapılan evler sürekli yıkılıyor"
Mahalle sakinlerinden Hasan Aşkın, mahkeme kararına rağmen bölgedeki çalışmaların devam ettiğini söyledi ve şöyle konuştu:
"Köyümüze 1974’ten bu yana 3'üncü kez deprem evleri yapılıyor. Yapılan evler sürekli yıkılıyor. Vali bize söz verdi, gelip bölgeye bakacaktı. Sözünü tutmadı. Burada birkaç kişinin menfaati için imara açılıyor. Evler yapıldıkça yıkılıyor, raporlar ortada. Zemin çürük. Hâlbuki alternatif yerler de var. Biz mahkeme kararlarının tanınmasını ve çalışmaların durmasını istiyoruz.”