ABD Başkanı Donald Trump'ın “öyle ya da böyle” kontrolü ele geçirme tehdidinin gölgesinde sandık başına giden Grönland'da yapılan parlamento seçimlerinde merkez sağ Demokrat Parti en çok oyu alarak sürpriz bir sonuç elde etti.
Hiçbir parti parlamentodaki 31 sandalyenin çoğunluğunu kazanamadığı için önümüzdeki günlerde koalisyon kurma görüşmeleri yapılacak.
Bu arada, yarıştaki beş ana partiden dördü Danimarka’dan bağımsızlığı destekliyor, ancak ne zaman ve nasıl olacağı konusunda anlaşamıyorlar.
En çok oyu alan Demokratlar daha ılımlı bir tempoyu tercih ederken; ikinci sıradaki Naleraq, bağımsızlık konusunda daha agresif bir tutum sergiliyor.
Seçime yüksek katılım
Seçim yetkilileri, muhtemelen Trump etkisinin bir işareti olarak, seçimlere katılımın normalden daha yüksek olduğunu söyledi.
Oyların yüzde 90'ı sayıldığında, kendisini “sosyal liberal” olarak tanımlayan ve uzun vadede bağımsızlık çağrısında da bulunan Demokrat Parti oyların yüzde 29,9'unu alarak aşılamaz bir üstünlük elde etti. Onu, oy oranını iki kattan fazla artırarak yüzde 24,5'e çıkaracak gibi görünen Naleraq partisi takip etti.
Sol-yeşil Inuit Ataqatigiit (IA) partisine liderlik eden eski başbakan Múte Egede, yüzde 21,4 oy alırken “Seçim sonucuna saygı duyuyoruz” dedi. IA'nın koalisyon ortağı Siumut partisinin lideri de yenilgiyi kabul etti.
Bağımsızlık için zaman çizelgesi
Danimarka'ya bağlı özerk bir bölge olan Grönland, Kuzey Atlantik'teki stratejik hava ve deniz yollarının üzerinde yer alıyor ve cep telefonlarından yenilenebilir enerji teknolojisine kadar her şeyi yapmak için gereken nadir toprak mineralleri açısından zengin yataklara sahip.
Neredeyse yüzde 90'ı İnuit olan ada sakinleri, tarihsel olarak kültürlerini bastırmak, zorla kısırlaştırma yapmak ve çocukları ailelerinden koparmakla suçladıkları eski sömürgeci güçleri Danimarka tarafından ikinci sınıf vatandaş muamelesi görmekten bıktıklarını söylüyor.
Oy pusulasında Danimarka'dan ayrılmak yoktu ama herkesin aklında bu vardı. O nedenle, gelecek hükümetin, Grönland'ın 57 bin nüfusunun büyük çoğunluğu tarafından desteklenen bağımsızlık için bir zaman çizelgesi belirlemesi bekleniyor.
Grönland'ın geleceği
Şimdi gözler, Demokrat Parti'nin nasıl bir koalisyon hükümeti kuracağına ve hangi partiyle ortaklık yapacağında.
Polar Araştırmaları ve Politika Girişimi’nin yöneticisi Dwayne Menezes, "Bağımsızlığa nasıl bir yaklaşımın galip geleceği, Demokraatit’in hangi partiyle koalisyon kuracağına bağlı olacak" değerlendirmesinde bulundu.
Yeni hükümetin alacağı kararlar, Grönland’ın ekonomik ve siyasi kaderini belirleyebilir. Danimarka’dan kopuş sürecinin hızı, ABD’nin bölgeye olan ilgisi ve Grönland’ın zengin doğal kaynaklarının nasıl yönetileceği önümüzdeki dönemin tartışma konuları olacak.