Birleşmiş Milletler'in (BM) ev sahipliğinde, dünya genelinden çevre koruma örgütleri ve plastik endüstrisi temsilcileri de dahil olmak üzere birçok ülke ve karar alıcı, plastik kirliliğine çözüm önerilerini görüşmek üzere bir araya geldi.
"INC3" olarak adlandırılan müzakerelerin üçüncü turu, Kenya'nın başkenti Nairobi'de düzenlendi. Müzakereler vasıtasıyla, dünyanın, plastik kirliliğini kontrol altına almayı hedefleyen ilk küresel ölçekte bağlayıcı anlaşmaya varılmasıhedefleniyor.
Fikir birliği yok
Katılımcılar, 500'ü aşkın önerinin sunulduğu bir hafta boyunca müzakerelerde bulundu. Yapılan önerilerin bazılarının olumlu yönde ilerlemeye işaret ettiğini söyleyen katılımcılar mevcut olsa da, herkes aynı fikirde değil.
Çevre koruma kuruluşu Greenpeace, fiiliyatta başarılı olacak bir anlaşmanın, ancak Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupa Birliği (AB) buna öncülük ettiği takdirde hayata geçebileceğini savundu. Greenpeace delegasyonunun şefi Graham Forbes, "Acı gerçek, INC3'ün temel amacına ulaşamadığıdır. İmzalanacak anlaşmanın bir taslak metninin hazırlanması gerekirdi" diye konuştu. Yapılan önerilerin çokluğuna atfen Forbes, "Bu ilerleme değildir, bu kaostur" dedi.
Plastik endüstrisinin yanı sıra petrol ve petrokimyasal ihracatçıları Rusya ve Suudi Arabistan, küresel düzeyde varılacak bir anlaşmanın, plastiğin yeniden dönüştürülerek yeniden kullanılmasını teşvik etmesi gerektiğini savunuyor.
Çevre koruma aktivistleri ve bazı hükümetlerse, anlaşmanın, daha az plastik üretilmesini teşvik etmesi gerektiği görüşünde. Plastik üretiminin sınırlandırılması gerektiği görüşünü dile getirenler arasında AB ve Kanada da bulunuyor.
Çeşitli sivil toplum örgütlerinden oluşan Uluslararası Kirleticileri Ortadan Kaldırma Ağı (IPEN) ise yapılan önerilerin, Nairobi'deki görüşmelerin ne kadar iyi geçtiğine işaret ettiğini belirtti. En çok desteklenen önerilerin İsviçre ve Uruguay'dan geldiğini kaydeden IPEN, söz konusu önerilerde çevreye zararlı polimer ve kimyasalların azaltılmasına odaklanıldığını kaydetti. Söz konusu öneri, 100'ü aşkın devletin desteğini aldı.
Her yıl 400 milyon ton plastik atık
Dünyada her yıl yaklaşık 400 milyon ton plastik atığın oluştuğu tahmin ediliyor. BM Çevre Programı'nın (UNEP) aktardığı verilere göre, bunların yüzde 10'undan daha az kısmı yeniden dönüştürülüyor. Uluslararası Doğayı Koruma Birliği ise her yıl 14 milyon ton plastik atığın okyanuslara karıştığını kaydediyor.
Katılımcıların, plastik kirliliğini kontrol almak için gelecek yılın sonuna kadar zamanları var. Anlaşmaya son hâlini vermek için, gelecek yıl iki tur daha düzenlenecek. BM Çevre Programı, plastik kirliliğini 2040 yılına kadar yüzde 80 azaltmayı hedefliyor.