Et fiyatları günden güne artmaya devam ediyor. Türkiye Ziraat Odaları Birliği verilerine göre, yılın ilk 3 ayında kuzu etine gelen zam oranı yüzde 39.3 olurken, ocak ayında dana etinde ise yüzde 24.8 artış yaşandı. Ulusal Kırmızı Et Konseyi verilerine göre ise dana eti son bir yılda yüzde 83.4 zamlanırken, kuzu etine gelen zam bir yılda yüzde 118’i buldu.
Vatandaşın alım gücünün günden güne düştüğünü ve et satışlarının giderek azaldığını söyleyen Bucalı Kardeşler Kasabı Ersay Özkarkulak, şunları dedi:
“Şu an et fiyatları çok yüksek. Müşterinin yani alım gücü çok düşük. Fiyatlar hafta hafta hatta günlük değişiyor desem yeri var. Borsa gibi oldu. Şu an dana kıymayı 550 liraya veriyoruz. Kuşbaşı 580 lira. Kuzu kuşbaşı 650 lira. Pirzola ve spesiyal ürünler 750 lira.
Müşteriler de biz de çok zor durumdayız. Müşterinin alım gücü düştü. Şimdi 1 kilo alan yarım kilo, yarım kilo alan 250 gram alıyor. Gerçekten artık müşteriler de şaşırdı. Her gün ayrı fiyat. Müşteri geldiğinde ilk önce fiyat değişti mi yine diye soruyor. Geçen müşterimin biri köfte istedi. O gün için 480 liraydı köfte. 'Bugün alayım bir daha almayalım, siz artık bizim gelmemizi istemiyorsunuz' gibi sitemde bulundu bize.
Zammın bizden kaynaklandığını düşünüyor vatandaş. Zam bizimle ilgili bir şey değil. Bu genel bir artış. Bizim burada kar marjımız zaten belli. Zaten müşteriye derdimizi çok zor anlatıyoruz. Müşteri bunu anlamıyor. Zammı kasap yapmış gibi düşünüyor.
Bu genel olarak bizim hayvancılık politikasından kaynaklanan bir durum. Benim talebim bir fiyatın sabitlenmesi. Müşterinin bir fiyata alışması. Şu an sabitlenen hiçbir şey yok. Köfte yarım kilo değil de 10 tane 6 tane ver diyen müşteriler de var. Adetle alıyorlar. Şimdi insanların birer kilo birer kilo et, kıyma alması çok zor. Üç parça bir şey aldığınız zaman 2 bin lira para tutuyor. Gerçekten insanın işi zor."
“Bayramda da et almamıştım”
10 bin lira emekli maaşı ile geçimini sağlayamadığını ve bayramda et alamadığını belirten 70 yaşındaki emekli vatandaş, ise şöyle konuştu:
“Emekli maaşım 10 bin lira. Vicdanen bu olur mu? Yemin ederim 8 bin lira kiram var. Oğullarımdan alıyorum, kiramı veriyorum. Ben peki gelip et yemeyeyim mi? Ben 70 yaşına gireceğim. Tayyip Erdoğan'dan bir yaş küçüğüm. Vicdanen 10 bin lira maaş olmaz. Allah rızası için buna el atsın.
Ben etrafımdakilere soruyorum diyorum ki bir iyileştirme yapılacaktı, yapıldı mı diye. Hayır temmuz ayında yapılacak dediler. Onu zaten biliyorum senede iki kere olduğunu. Ne yapacak o zamanda? Ya bin lira ya 2 bin lira zam yapacak. Bu gerçekten yetmiyor. En azından emeklilerin maaşını asgari ücretle eşitlesin. İşte faturam burada. Bayramda da et almamıştım. Bu benim bayram etim. Bakın 1470 lira. Yemin ederim ki ben bayramda et almadım. Maaşım 10 bin. 10 binin dışında evime giren maaş yok.
Kiralarımı da öbür oğlum, damadım, bir yeğenim var İstanbul'da Allah bin kere razı olsun. Bana her zaman para gönderiyorlar. Ben kiramın üstüne ekliyorum onu. Yoksa ben kesinlikle idare edemiyorum. Buna bir el atın. Emekli maaşı asgari ücret gibi olsa 18 bin, 20 bin olsa rahat rahat geçiniriz. 10 bin lira bir şey değil. Bayram ikramiyesi 3 bin dedi. Üç bin neye yeter? İşte 1500'ü verdim. Neye yeter? Benim elektriğim, suyum, diğer ihtiyaçlarım 10 bini geçiyor."
“Geçen yıla göre et fiyatları 3'e katladı”
Şanlı Et Pazarı Kasabı Zülfü Şanlı ise geçen yıla oranla et fiyatlarında 3 kat artış yaşandığına dikkat çekti. Şanlı, et satışlarının düştüğünü ve esnafın da zarar ettiğine vurgu yaparak şunları söyledi:
“Bir arkadaşımız Bulgaristan'a tatile gitti, geldi. Orada 13 Bulgar Levası etin kilosu. Yaklaşık dana eti kemiksiz 130 liraya geliyor. Bulgaristan'da et 130 lira. Eskiden Bulgaristan'da et fiyatı ne kadarsa Türkiye'de de aynı fiyataydı. Burada birden bire bir senede ne oldu biz de bilmiyoruz. Geçen sene bu zamanlar et 150 liraydı. Oldu 550 lira etin kilosu. 3'e katladı. Yüzde 300 zam. Durdurulamıyor da her hafta farklı fiyat. Haftalık kesim yapıyoruz. Geçen hafta 350'ye kestik. Bu hafta 400. Haftaya belki 450 lira olacak. Kimse de bir şey demiyor. Ne olacak? Bu nereye gidiyor? Dur diyen de yok. Burada çıksa bir Tarım Bakanlığı'ndan bir yetkili ithal eti bir serbest bırakıyoruz dese yapmasalar da et fiyatı geriye gelecek. Gelecek çünkü diyen yok. Köylü de durmadan fiyat üstene fiyat koyuyor. Sıkıntımız çok büyük. Tüketicinin de sıkıntısı var, alamıyorlar. Bir kilo alan yarım kiloya düştü. Yarım kilodan 250 grama düştü. Satışlarımız bayağı geriye geldi. Ama hala hiç kimsenin bir şey yaptığı yok. Bunu nasıl çözülecek? Bir şey de biz de bilemiyoruz. Bizim için de çok zor. Satışımız hep düşüyor. Fiyat yükseldikçe satış geriye geliyor. Bizim maliyetlerimiz giderlerimiz aynı. Satış düştüğü zaman biz de zarar ediyoruz” ifadelerini kullandı.
“Biz üretmedikçe, tükettikçe daha çok zam olacak”
Et fiyatlarındaki artışın yerli üretim yapılmamasından ve fahiş mazot fiyatlarından kaynaklı olduğunu ifade eden yurttaş, “Biz tarıma, üretime el atsak bu et fiyatları bu kadar pahalı olmaz. Yurt dışından saman getiriyoruz. Yurt dışından ne olduğunu bilmediğimiz dana getiriyoruz. Çiftçimize, emekçilerimize biz bu üretim yapan insanlarımıza destek olmalıyız. Mazot fiyatları bence eti fiyatlarını etkiliyor. Çünkü çiftçimiz tarlasını süremiyor. Tarlasını süremeyince her şeye zam geliyor. Mazot fiyatları düşerse hem çiftçimizi de rahatlar hem biraz daha fiyatlar daha uygun olur. Bence üretimle ilgili bu zamlar. Biz üretmedikçe, tükettikçe daha çok zam olacak diye düşünüyorum. Üretim, üretim, üretim diyorum” diye konuştu.
“Kasaba sadece süt almaya geliyoruz”
Bir diğer vatandaş da “Sadece kurbandan kurbana et yiyoruz o da kurban alabiliyorsak. Onun dışında herhangi bir eti görmüyoruz, süt almaya geliyoruz sadece” dedi.
“Emekli ölüyor”
Emekli vatandaş ise “Et yiyemiyoruz. 5 kişilik aileyiz. 270 lira para verdim. Yarım kilo yok. Memleket batmış gidiyor. Emekli ölüyor ölüyor” diye tepki gösterdi.
“Emekliler eskisi gibi et alamıyor”
Şen Kasap işletmecisi Arif Aktaş, “Etler çok pahalı, halk alamıyor. Emeklililer, emekli maaşlarıyla gelip eskisi gibi et alamıyorlar. Eskiden yine bir ucuzluk vardı, sirkülasyon oluyordu ama şu an o sirkülasyon olmuyor. Kimse doğru düzgün et alamıyor. Pahalı yani alım gücü yok. İnsanlar geçinemiyor. Etler ucuzlasın, artık herkes gönül rahatlığıyla et alabilsin istiyoruz” dedi.