NATO liderleri Hollanda’nın Lahey kentinde gerçekleştirdikleri iki günlük bir zirvede savaş sanayi harcamalarına ilişkin kritik karar aldı. Zirvenin önemli başlıkları arasında ateşkese varılan İsrail - İran savaşı, devam eden Rusya - Ukrayna savaşı ve askeri harcamalar vardı.
ABD Başkanı Donald Trump’ın bir önceki başkanlığı döneminde dile getirdiği NATO üyesi her ülkenin gayrisafi yurt içi hasılasının (GSYH)y yüzde 5’ini savunma sanayine ayırma şartı, NATO’yu tartışmaya açmış, “Beyin ölümü gerçekleşti” yorumlarına neden olmuştu.
Askeri harcamalar artacak
Trump’ın yeniden ABD Başkanlığı koltuğuna oturması ve savaşların sürmesiyle NATO üyesi ülkeler savaş sanayi harcamalarının her ülke için GSYH’nin yüzde 5’ine çıkarılma teklifine onay verdi.
Türkiye savunma harcamalarını yüzde 150 artıracak
Evrensel’de yer alan habere göre, 2014’te gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYH) yüzde 2’si olarak belirlenen mevcut hedef yüzde 5’e yükseltilecek.
Buna göre Türkiye’de vatandaşlara yönelik ağır bir kemer sıkma programı uygulayan AKP, savaş sanayisine yönelik harcamaları yüzde 150 artıracak. Gayrisafi yurt içi hasılası 1.32 trilyon dolar büyüklüğünde olan Türkiye, NATO verilerine göre bu tutarın yüzde 2’sini savaş sanayisine ayırdı. Bir diğer deyişle Türkiye’de geçtiğimiz yıl 26.4 milyar dolar tutarında savaş sanayi harcaması yapıldı.
Yeni NATO hedefiyle birlikte bu oran yüzde 5’e çıkacak ve savaş sanayisine ayrılan tutar yüzde 150 artacak. Kademeli artışla birlikte savaş sanayisine ayrılan payın 66 milyar doları aşması bekleniyor.
Ancak Türkiye'de birçok emekli açlık sınırının çok altında maaş alıyor. Asgari ücret ise yılbaşında yapılan zamdan hemen sonra eridi ve açlık sınırı altına geriledi. Ara zam talepleri ise iktidar tarafından duymazlıktan geliniyor.
Erdoğan: ABD ile ticaret hedefine yaklaştıracak
Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmesinde, özellikle savunma sanayii alanındaki iş birliğinin ilerletilmesinin iki ülke arasındaki toplam 100 milyar dolar ticaret hacmi hedefine ulaşılmasını kolaylaştıracağını ifade etti.
Küresel askeri harcamalar artıyor
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsüne göre (SIPRI) geçen yıl dünyada savunma harcamaları rekor kırdı. Küresel askeri harcamalar 10 yıldır art arda yükselirken, küresel olarak kişi başına askeri harcama, 334 dolarla 1990’dan bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.
Türkiye’nin savaş sanayi harcamaları 10 yılda yüzde 110 arttı
Türkiye’nin 2015-2024 döneminde askeri harcamaları yüzde 110 arttı. SIPRI’ye göre 2024 yılında Türkiye’nin savaş sanayi harcamaları önceki yıla göre yüzde 12 artarak 25 milyar dolara yükseldi.
Savunma sanayi işçisine zam teklifi yüzde 16
İktidarın kamuda çalışan savunma sanayi işçilerine 2025-2026 yıllarını kapsayan toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde teklif ettiği zam oranı ise yüzde 16 oldu. Bir süredir iktidarın zam teklifini protesto eden işçiler önceki gün İstanbul’da gerçekleştirdikleri eylemde “İşçiden sabır, sendikalardan sükunet beklenmesi doğru bir yaklaşım değildir. Dün olduğu gibi bugün de emeğin yanındayız. Bu sefalet ücretini kabul etmiyoruz” dedi. Savunma işçilerinin büyük kısmı 10 ila 17. kademe arasında bulunuyor ve söz konusu kademelerde bulunan işçiler ortalama 29-35 bin TL aylık ücret alıyor.