Merkez Bankası (TCMB) Azerbaycan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile bir süredir yürüttüğü swap anlaşmasında son aşamaya gelirken en az birinin yıl bitmeden tamamlanması bekleniyor.
Konu hakkında bilgi sahibi iki kaynak Azerbaycan ve BAE ile anlaşmasının son aşamaya gelindiğini, sürecin olumlu şekilde anlaşma ile sonuçlanmasına “oldukça yakın” olunduğunu ve anlaşmalardan en az birinin yıl bitmeden tamamlanma ihtimalinin yüksek olduğunu söylediler.
REZERV ARTIŞI İÇİN YABANCI PARAYA İHTİYAÇ
Türkiye TL’deki değer kaybı, yüzde 30’a doğru yükselişini sürdüren enflasyon ve son haftalarda da yaptığı maliyetli müdahalelerle gerileyen rezervlerini artırmak için yabancı paraya ihtiyaç duyuyor.
Reuters’a bilgi veren üst düzey bir yetkili, “Birkaç ülke ile swap görüşmeleri devam ediyor. Azerbaycan ile neredeyse tamamlanmak üzere. Swap anlaşmalarının özellikle bu dönemde önemli pozitif katkıları olacak” dedi.
Konu hakkında bilgi sahibi bir başka kaynak ise “Azerbaycan ile swap anlaşması neredeyse bitti diyebiliriz. BAE ile de benzer şekilde çok ileri aşamaya gelindi. Azerbaycan anlaşmasında miktar ilk aşamada çok büyük olmayabilir ancak kademeli olarak artırılacaktır. Azerbaycan ve BAE swap anlaşmalarından en az birinin yıl bitmeden tamamlanma ihtimali çok yüksek” dedi.
TCMB konuya ilişkin yorum yapmadı. Azerbaycan ve BAE merkez bankaları haberin yazıldığı sırada Reuters’ın sorusuna henüz yanıt vermemişti.
MUTABAKAT İMZALANMIŞTI
Türkiye ve BAE on yıl önce gerçekleşen Arap ayaklanmalarından bu yana bölge ülkelerinde nüfuz sahibi olabilmek için birbirleriyle rekabet ediyorlar. İki ülke Libya’daki iç savaşta karşı tarafları desteklemişti ve ülkeler arasındaki fikir ayrılıkları Doğu Akdeniz ile Körfez Arap ülkeleri arasındaki gerilimde de kendini göstermişti.
Ancak bu gerilim geçen ay itibarıyla azaldı ve Abu Dabi yetkililerinin 24 Kasım’daki Türkiye ziyaretinde BAE ile Türkiye arasında bir dizi önemli ekonomik anlaşma imzalandı.
TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu da 24 Kasım’da Birleşik Arap Emirlikleri yetkilileriyle olası bir swap anlaşmasına yönelik ön görüşmeyi Türkiye’de yapmıştı. Aynı gün işbirliğinin geliştirilmesi için mutabakat da imzalanmıştı.
Aynı yetkili, “BAE ile de swap görüşmeleri son derece iyi gidiyor. BAE ile yatırımlar konusunda da çok ciddi ilerleme sağlandı. Yakın zamanda önemli imzalar atılacak. Şubat ayında BAE’ye bir ziyaret olacak. Birçok anlaşma imkanı olacak. Siyasetin gölgesi kalktı. BAE de de yatırıma ve ekonomik işbirliğine oldukça istekli” dedi ve ekledi:
“Birkaç farklı ülke ile swap için görüşme devam ediyor. Bunların içinde en fazla ilerleme sağlanan Suudi Arabistan ile. Bu anlaşmanın olumlu sonuçlanıp swap ile sonuçlanması mümkün” dedi.
TOPLAM 23 MİLYAR DOLARLIK SWAP ANLAŞMASI
TCMB’nin Çin ile 6 milyar dolar, Katar ile de 15 milyar dolar ve Güney Kore ile 2 milyar dolar olmak üzere toplam 23 milyar dolara ulaşan swap anlaşması bulunuyor.
Swap anlaşmaları ise iki ülke arasında genel olarak lokal para cinsinden ticareti geliştirmek için kullanılıyor. Öte yandan bu anlaşmalar TCMB’nin brüt rezervlerini daha da yukarıya yaşıyor.
TCMB’nin kamu bankaları aracılığıyla yaptığı rezerv satışlarla 2019 2020 yılında kendine ait 128 milyar dolarlık rezerv kaybı yaşadı. Banka bu kayıplar sonrası hala rezervlerini artırmaya çalışıyor.
Döviz rezervlerine sadece TCMB sahipliğindeki döviz rezervleri olarak hesaplandığında geçtiğimiz yıl sonlarında eksi 60 milyar dolar olarak hesaplanan tutar eksi 35 milyar dolar civarına geriledikten sonra müdahalelerle eksi 40 milyar dolar civarında seyrediyor.
Rezervlerin TCMB sahipliğini doğrudan artıran reeskont kredileri ise rezerv artışının hala ana kaynağı olmayı sürdürüyor. Yılın ilk 10 ayında reeskont kaynaklı 19 milyar rezerv katkısı yaşandı. Reeskont kredilerinin yapılan değişikliklerle yılı 20 milyar doların hemen üzerinde bir katkı ile tamamlaması, önümüzdeki yıl rezervlere katkının 2021’in de belirgin üzerinde olması bekleniyor.
Rezervlerde son dönemde doğrudan müdahaleler ve BOTAŞ’a sağlanan tutarlar ise düşüş yönlü etkileyen en önemli unsurlar. Botaş’a 2.5 milyar doları Ekim ve Kasım’da olmak üzere bu yıl toplam 2.75 milyar dolar satış yapılırken TCMB’nin BOTAŞ kaynaklı rezerv kayıplarının önümüzdeki kış boyunca zaman zaman sürmesi bekleniyor.