Çetingüleç'in yazısı şöyle:
Döviz kurlarındaki artışın nedenini sorgularken dış ticarete bakmak lazım.
Ticaret hacmi artıyor, ama ihracatımızın ithalatı karşılama oranı düşüyor. Daha az döviz kazanıp, daha fazla harcıyoruz. Bu durum Türk lirasını eritiyor.
Siz istediğiniz kadar baskı yapın, "liralaşma" stratejisi güdün, boşuna...
Vatandaş doların yükseleceği beklentisiyle akın akın döviz hesaplarına ya Kur Korumalı Mevduata yöneliyor. Önceki hafta KKM hesapları yüzde 25 artışla 1 trilyon 700 milyar liraya yükselmişti. Geçen hafta 1 trilyon 780 milyar liraya çıktı.
Ayrıca...
Yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatı geçen hafta 3 milyar 950 milyon dolar artışla 187 milyar 650 milyon dolara ulaştı.
Türk lirasına güven olsa bu kadar büyük para doğrudan dövize ya da dövize dayalı hesaplara akar mı?
Kaçışın anlamı şu:
Merkez Bankasının faiz politikası gibi, liralaşma politikası da iflas etmiş durumda.
* * *
Dış ticaret verileri "alarm" noktasını aşmış.
Mart ayına bakalım:
İhracat 23.6 milyar dolar, ithalat 32.2 milyar dolar. Dış ticaret açığı 8.6 milyar dolar.
Şubat ayındaki 12 milyar doları eklediğinizde sadece 2 ayda 20 milyar doların üzerinde dış ticaret açığı.
Ocak - Mart döneminde ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 63'e düşmüş.
Bu rakam tehlike işareti. Acilen yüzde 80'lere yaklaşması lazım. Ama umut yok.
Çünkü...
Dövizin ucuz olduğunu düşünenler sadece dolara ve KKM hesaplarına yönelmiyor. Ara mallar başta olmak üzere her türlü ithalatta patlama var. Vatandaşlar da "dolar artacak" diye ithalat çılgınlığına katılmış durumda. Bilgisayar, telefon, lüks ürünler, vs... Ne varsa mevcut kur seviyesinden almaya çalışıyorlar.
Sonuç...
Daha çok dış ticaret açığı ve doğal uzantısı olarak cari açık.
2021 yılında 7.2 milyar dolar olan cari açık 2022 yılında 48.8 milyar dolara yükseldi.
Yaklaşık yüzde 700 artış!
...Ve durmuyor.
Sadece Şubat 2023'te 8.8 milyar dolar açık verildi. 12 aylık cari açık 55.4 milyar dolarla son 10 yılın en yüksek düzeyine ulaştı.
Yani...
Döviz gelirlerimizin artacağına, durumun normalleşeceğine ilişkin umut yok.