Hayat pahalılığı, geçim sıkıntısı gibi sorunlar günden güne büyüyor. Vatandaşın gündemini ekonomik kriz oluştururken, çözüm önerileri konusunda ise iktidar tarafından henüz net bir tablo çizilmiş değil. Gündemdeki son gelişmeleri SÖZCÜ'ye değerlendiren duayen iktisatçı Ege Cansen, enflasyonun önemli bir problem halini aldığını ifade etti. Enflasyonun kendi kendini doğuran bir mekanizma haline geldiğini vurgulayan Cansen, bunun patlamasının sebebinin ise Erdoğan'ın “Faiz sebep enflasyon sonuçtur” sözü olduğunu kaydetti.
DEVALÜASYON OLDU
Türk toplumunun TL'ye olan güvenini kaybettiğini vurgulayan Cansen, yaşanan sürecin bir devalüasyon olduğunu aktardı. Cansen, “İster Merkez Bankası ister piyasanın zoruyla olsun, buna devalüasyon denilir. Bu patlamanın sebebi sermaye hareketleri oldu. O sırada Ukrayna savaşı patlamamıştı. Petrolde, emtiada o kadar büyük artış yoktu. Kasımdan aralık ayına olan dönemde iç piyasada ‘elimdeki TL sıfır olacak döviz alayım' dendi. O dönemde yaşanan artış, ithalattan değil. Halkın elindekilerini dövize geçirmesiyle oldu. Sonuçta o da gitti enflasyon olarak karşımıza çıktı” dedi.
GÜVEN YERLE BİR
Hükümettekilerin Rusya Ukrayna savaşını bahane ettiklerini dile getiren Cansen, bunun gerçeği yansıtmadığını söyledi. Savaş olamasa da fiyatların artacağını kaydeden Cansen, “Dolar kuru 9 TL'den 18 TL'ye çıktı. Ticaretle falan olacak şey değildi. Tekrar ediyorum, Türk halkının TL'ye olan güvenini yerle bir ettiler” ifadelerini kullandı.
Enflasyonu ne ile kontrol altına alacaklar?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın önümüzdeki yıl şubat veya mart aylarında enflasyonun kontrol altına alacağı açıklamasını eleştiren Ege Cansen, hükümetin elinde enflasyonu düşürebilecek bir alet bulunmadığını ifade etti. Cansen, şöyle konuştu: “Ne yapacaklar da kontrol edecekler, bunu anlatmaları lazım. Bunu görmüyorum. Deseler ki ‘Cari açık azaldı, Türkiye'ye oluk oluk döviz giriyor, o kadar çok döviz geliyor ki döviz artmayacak veya yüzde yarım artacak, görüyorsunuz ki enflasyon da düşmeye başlayacak.' Ama diyemiyorlar.”
Çözüm için acaba IMF mi düşünülüyor?
Döviz sorunu tedavi edilmeden enflasyonun bitmeyeceğini belirten Ege Cansen, hükümetin çözüm reçetesini de sunmadığı gibi, çeşitli senaryolarının olabileceğini kaydetti. Enflasyonu düşürme araçlarının arasında IMF'nin de olduğunu anlatan Cansen, “Bugün IMF 80 milyar dolar kredi açtım dese, bu para Türkiye'ye gelmeden dahi Batı bankaları Türkiye'nin CDS'ini 1.5-2'ye düşürür. Ama hükümet enflasyonu düşürme konusunda bunu da söylemiyor. Nasıl yapacaklar belirsiz” dedi.
Cari açık büyüdü
TL'deki değer kaybına rağmen cari açığın arttığını ifade eden Ege Cansen, “Eğer bu devalüasyon olmasaydı, buna bağlı olarak cari açık kapanacaktı bakışı vardı. Yine de bu olmazdı. Neticede cari açık küçülürdü bakış açıları yanlış. Bizim cari açığı kapatma umudumuz vardı, o da çöktü” ifadelerini kullandı.
Almanya ve ABD'nin durumu farklı
Enflasyonun Türkiye için zor bir durum olduğunu, tedbirler alınması gerektiğini ifade eden Ege Cansen, dünyada da enflasyonun arttığını, ancak Türkiye'nin durumunun farklı olduğunu söyledi. Almanya'da ÜFE'nin yüzde 30'a, TÜFE'nin de yüzde 10'a gittiğini anlatan Cansen, ABD'de de benzer bir tablo olduğunu kaydetti. Cansen, enflasyona karşın bu ülkelerin Türkiye gibi döviz problemleri olmadığını anlattı.