Hepatit en basit anlamıyla karaciğer iltihabıdır ve en önemli nedeni virüsler, alkol kullanımı ve çeşitli ilaçlardır. Viral hepatitlere sebep olan farklı virüs tipleri (A, B, C, D ve E) mevcuttur. Hepatit B, C ve D'nin genellikle kronik (uzun süreli) enfeksiyona neden olduğunu belirten Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. İftihar Köksal, ‘Hepatit C virüsü bulaşan ve akut hepatit C geçiren kişilerin sadece yüzde 15-25'i iyileşebilir. Diğer hastalarda hastalık maalesef kronikleşir' dedi ve Sözcü'ye anlattı:

NASIL BULAŞIR?

Birçok hasta Hepatit C'nin kendilerine nasıl bulaştığını bilmemektedir. Esas olarak kan yolu ile bulaşan bir hastalıktır. Ayrıca Hepatit C; pozitif organ nakliyle, eski enjektörlerin ortak kullanımıyla (hemodiyaliz hastaları), nadir görülse de cinsel yolla, üzerinde kan bulaşmış olan diş fırçasıyla, tıraş malzemeleriyle, manikür-pedikür aletleriyle, piercing işlemleriyle ve nadiren Hepatit C'li gebeden bebeğine bulaşır.

NE ZAMAN KRONİKLEŞİR?

Virüs bulaştıktan ortalama 6-7 haftalık bir kuluçka döneminden sonra akut hepatit C olarak adlandırılan dönem gelişir. Çoğu hastada hiçbir belirti olmaz. Hastaların akut dönemdeki şikayetleri arasında: ateş, halsizlik, yorgunluk, iştahsızlık, eklem veya kas ağrıları ve sarılık olabilir. Hastalık 6 aydan sonra hastaların yüzde 75-80'inde kronikleşir. Kronik hepatit C hastalarında da herhangi bir belirti olmayabilir. 20-30 yıl içinde hastaların bir kısmında siroz ve karaciğer yetmezliği gelişir. Hastalık siroza dönüşürse; karında şişlik, vücutta kolay morarma-kanama, kaslarda incelme, sarılık, uyku hali, koma ve kanlı kusma gibi belirtiler gelişebilir. Hepatit C karaciğer kanserinin de en önemli nedenlerinden biridir.

TEŞHİSİ KOLAY MIDIR?

Hastalığın tanısı hemen hemen tüm hastanelerde ve aile sağlığı merkezlerinde bakılabilen Hepatit C Virüsü Antikor Testi (Anti‐HCV) ile konulur. Anti-HCV pozitifliği her zaman kişide kronik Hepatit C olduğunu göstermez. Hastalığı kendiliğinden veya ilaç tedavisi yardımı ile yenen bir insanda bile Anti-HCV ömür boyu pozitif olarak kalır. Ayırımı yapmak için HCV-RNA testi değerlendirilir. Eğer HCV-RNA negatif ise kişide Hepatit C enfeksiyonu yoktur. Pozitif ise Hepatit C enfeksiyonu vardır ve bu kişi tedavi edilmelidir.

KİMLER DOKTORA BAŞVURMALI?

Covid-19 pandemisi, sağlık hizmetlerini kesintiye uğratarak rutin hepatit C virüsü antikor taraması, klinik bakım ve tedaviye erişimi maalesef azalttı. Dolayısıyla kişiler, hastalık durumlarından habersiz kaldı ya da hastalar kontrole gidemedi. Bu kişilerde zamanla ileri karaciğer hastalığı gelişebilir. Ayrıca, Hepatit C virüsü bulaşmış bireyler, bilmeden virüsü başkalarına bulaştırmaya devam edebilir. Bu nedenle kişiler; riskli gruptaysa, hepatitten şüpheleniyorlarsa, hepatit tanısı almış ancak tedavilerine hiç başlamamışlar ya da pandemi sürecinde kontrollerini aksatmışlarsa zaman kaybetmeden doktora başvurmalıdır.