İran’da Mayıs ayında Cumhurbaşkanı Reisi’yi taşıyan helikopterin düşmesi ve Reisi’nin ölmesinin ardından ülke seçime gitti.

Seçimlerin ikinci turunda katılım yüzde 50'ye yakın oldu. Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunda seçime katılan 4 adaydan hiçbiri yüzde 50'yi geçememiş, en çok oy alan reformist aday Mesut Pezeşkiyan ve muhafazakar aday Said Celili ikinci tura kalmıştı.

İlk açıklama geldi: Sizi bu yolda yalnız bırakmayacağıma yemin ediyorum

İran'da cumhurbaşkanı seçimini ikinci turda yüzde 53,7 oy oranıyla kazanan reformcu Mesud Pezeşkiyan, önlerindeki yolun zorlu olduğunu, bunu birliktelik ve güven olmadan aşamayacaklarını belirtti.

Pezeşkiyan, X sosyal medya hesabından halka yönelik ilk mesajında, "Sevgili İran halkı, seçimler sona erdi. Bu birlikteliğimizin başlangıcı. Önümüzdeki zorlu yolu, birliktelik ve güven olmadan aşamayız. Elimi size uzatıyorum ve sizi bu yolda yalnız bırakmayacağıma şerefim üzerine yemin ediyorum." ifadelerini kullandı.

Pezeşkiyan'ın seçimi ikinci turda kazandı

Oy verme işlemlerinin ardından sandıklar kapandı. İran İçişleri Bakanlığı, reformist aday Mesut Pezeşkiyan'ın seçimi ikinci turda kazandığını açıkladı.

Yüzde 40 ile ülke tarihindeki en düşük katılımlı cumhurbaşkanı seçimi olan birinci turda Pezeşkiyan oyların yüzde 42,5'ini alırken, Celili'nin oyu yüzde 38,6 olmuştu.

Reformist Tebriz Milletvekili ve eski Sağlık Bakanı Mesud Pezeşkiyan, 14'üncü dönem cumhurbaşkanı seçiminin ikinci turunda oyların yüzde 53,7'sini alarak ülkenin 9'uncu Cumhurbaşkanı oldu.

Ülke genelinde yaklaşık 59 bin merkezde kurulan sandıklarda toplam 30 milyon 530 bin 157 oy kullanıldığını aktaran İran İçişleri Bakanlığı Seçim Merkezi Sözcüsü Muhsin İslami, Pezeşkiyan'ın 16 milyon 384 bin 403 oy aldığını söyledi.

Cumhurbaşkanı seçiminin ikinci turuna katılım oranı ise yüzde 49,8 oldu.

Mesud Pezeşkiyan kimdir?

Reformist siyasetçi Pezeşkiyan, 29 Eylül 1954'te Mahabad kentinde, İranlı Türk bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Soyadı Farsça'da "Doktorlar" anlamına gelen Pezeşkiyan, Tebriz Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden mezun oldu. 1980-1988 arasında yapılan İran-Irak savaşında hem muharip hem de doktor olarak görev yaptı.

Pratisyenlik kursunu 1985 yılında tamamlayan Pezeşkiyan, savaştan sonra Tebriz Sağlık Bilimleri Üniversitesi'nde genel cerrahi ihtisasını yaparak eğitimine devam etti.

İran Sağlık Bilimleri Üniversitesi'nden 1993 yılında kalp cerrahisi yan dal uzmanlığını alan Pezeşkiyan, daha sonra kalp cerrahisi uzmanı oldu ve 1994-1999 yılları arasında Tebriz Sağlık Bilimleri Üniversitesi Rektörü olarak görev yaptı.

Pezeşkiyan'ın siyasi hayatı, eski Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi döneminde 1997 yılında Sağlık Bakanı Yardımcısı atanmasıyla başladı. Hatemi döneminde 2001'de Sağlık Bakanı olarak atandı, 2005'e kadar bu görevde kaldı.

Ülkede 2008'de yapılan Genel Seçimlerinde Tebriz Milletvekili olarak Meclise girmeyi başaran Pezeşkiyan, o tarihten bu yana beş dönem Tebriz'i temsilen görev yaptı.

Pezeşkiyan, 2016'da İran Meclis Başkan Yardımcısı olarak 4 yıl görev yaptı.

İran'da 2013'teki cumhurbaşkanı seçimlerine adaylık başvurusu yapan ancak daha sonra adaylığını geri çeken Pezeşkiyan'ın 2021'deki seçimlerdeki adaylık başvurusu Anayasayı Koruyucular Konseyi tarafından reddedildi.

Pezeşkiyan, 1 Mart'ta yapılan Milletvekili Seçimlerinde Tebriz'den birinci sırada Meclise girmeyi başardı.

Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin hayatını kaybetmesi sonrasında 1 yıl öne alınan cumhurbaşkanı seçimi için adaylık başvurusu yapan Pezeşkiyan, seçimlerde reformistlerin tek adayı olarak yarışıyor.

Eski Cumhurbaşkanları Muhammed Hatemi ile Hasan Ruhani, eski Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif gibi isimlerin açık desteğini alan Pezeşkiyan, seçim kampanyalarında, ülkedeki "etnik ve mezhebi ayrımcılık" ile zorunlu başörtüsü sorununa vurgu yaptı ve ekonomi ile adalet konusundaki sorunları çözeceğinin vaadini verdi.