Avrupa ülkelerinin Türk vatandaşlarına yönelik uyguladığı uzun vize başvuru süreci ve başvuruların reddedilme oranının artması ekonomiyi de etkiledi.

İhracatın yüzde 40'ından fazlasının yapıldığı Avrupa ülkelerinin vize eziyetinden en çok etkilenenlerden biri de AB ülkelerine ihracat ürünlerini taşıyan TIR şoförleri oldu. DHA'ya klonuşan Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği (BAİB) Başkanı Ümit Mirza Çavuşoğlu, son aylarda Avrupa ülkelerine çalışan çok sayıda TIR şoförü ile ihracatçıların ciddi vize sorunu yaşadığını açıkladı.

‘Çok ciddi vize problemi yaşamaktayız’

Yaklaşık 1 yıldır bu problemin artarak devam ettiğine işaret eden Çavuşoğlu, “Özellikle yavaş yavaş ağırlaşarak giden bir randevu süreci söz konusu. Şu anda hemen hemen 2 ayı bulan randevu süreleri söz konusu ki, çok uzun süreler. Bazı ülkeler ise başvuruları bile en az 1, 1,5 ay ileriye atmakta. Bunlar da ihracatımızı olumsuz etkiliyor. Hemen akabinde TIR şoförleri gündeme geldi. Son 4-5 aydır TIR şoförlerinde çok ciddi vize problemi yaşamaktayız. Bu da ürünlerimizin daha sağlıklı ihraç olmasının önünde bir engel teşkil ediyor" dedi.

İhracatçı iş görüşmelerine gidemiyor

Batı Akdeniz açısından bakıldığında toplam ihracatın yüzde 40'ından fazlasının Avrupa Birliği ülkelerine yapıldığını belirten Çavuşoğlu, “Bu tip üstü kapalı tedbirler bizleri çok zora sokuyor, ihracatımızda ister istemez düşüşlere veya yükseliş olmamasına sebep oluyor. Yurt dışı görüşmelerimizden anladığımız kadarıyla, buradaki sorun özellikle son birkaç yıldır yurt dışına giden birçok vatandaşımızın geri dönmemesi kaynaklı gösterilmekte. Bunun ne kadar etkili olduğunu bilemiyoruz. Fakat ülkemiz olarak görüşmeler devam ediyor ve bunun ivedilikle çözülmesini bekliyoruz. Aksi takdirde ihracat anlamında olumsuzlukların artacağına inanıyoruz. Çünkü birçok ihracatçımız vize almakta, birçok fuarlara gitmekte veya iş görüşmelerine gitmekte çok zorlanıyor" diye konuştu.

TIR’lar yatmaya başladı

İhracatçıların iş ziyaretleri gerçekleşmediği sürece ihracatın önünün açılmasının da mümkün olmadığını kaydeden BAİB Başkanı Çavuşoğlu, “Önümüzü kapatan asıl engellerden biri de TIR şoförlerine vize alınamaması. Böyle olunca TIR firmalarında da sıkıntılar baş göstermeye başladı. Çünkü TIR'lar yatmaya başladı, vize olmadığı için. Bununla ilgili de birçok kuruluş ve birçok bakanlık devrede. İnşallah kısa sürede bunun çözüleceğine inanıyoruz" dedi.

Türkiye'nin Bulgaristan kapısından günlük 1000'in üzerinde TIR çıkışının söz konusu olduğunu anlatan Çavuşoğlu, yıllık da büyük kısmı Türk olmak üzere ve yabancılarla birlikte 400 bin TIR'ın üzerinde geçiş olduğunu söyledi. Çavuşoğlu, “Diğer ülkelerden gelip transit geçen TIR'lar da bunun içerisinde ama hemen hemen 1000'in üzerinde TIR ülkemizden Avrupa Birliği ülkelerine geçmekte. Zaten zaman içerisinde herkesin takip ettiği Bulgaristan kapısında yaşanan problemler 1- 1,5 aylık süreçte yavaş yavaş giderilirken, şimdi de vize problemleriyle karşılaşmamız, ihracatta belli düşüşlere neden oldu" dedi.

Günde 300-400 TIR'dan 60-80'e düştü

İhracatı ve buna bağlı olarak TIR sayısını artırmaya çalışırken, bu üstü kapalı engellemenin ihracatçının önünü kestiğini belirten Çavuşoğlu, “Vize problemine bağlı TIR geçişlerinde belli düşüşler gerçekleşti. Şöyle ki; özellikle bölgemizde yaş sebze, meyve çıkışları çok yoğun. Türkiye anlamında baktığımızda, yaş sebze, meyve çıkışlarında hemen hemen günde 300-400 TIR'lara çıktığımız oluyordu. Şu anda 60-80 civarında. O nedenle kapıda hiçbir bekleme söz konusu değil şu anda. Tabii bunun bir kısmı mevsimsel, bir kısmı taleple ilgili ama bir kısmında da maalesef müşteri kayıpları söz konusu. Vize sorunu bağlantılı olarak müşteri kayıpları söz konusu" diye konuştu.

Bu sorunun ivedilikle çözülmesi gerektiğini dile getiren BAİB Başkanı Çavuşoğlu, “Belki kısa vadede herhangi kayıplar yaşamıyor gibi gözüküyoruz, fakat orta ve uzun vadede ciddi kayıplar söz konusu oluyor. Bunu kapıda yaşadığımız problemde de gördük. Kapıda ilk başlarda müşteri kayıpları olmadığını gördük. Fakat 1- 1,5 yıl geçince ciddi kayıplar yaşadığımızı gördük. Biz artık bunları yaşamak istemiyoruz. Üzerine koyup devam etmek istiyoruz" diye konuştu.

Vize serbestisi neden hayata geçmedi?

16 Aralık 2013'te Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) arasında imzalanan Geri Kabul Anlaşması Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına vize serbestisi getirilmesi ön görüldü. Müzakereler, 5 ana grupta toplanan 72 kriteri içeren yol haritası üzerinden yürütüldü.

Türkiye, bu şartlardan 66’sını hayata geçirdi.

Terörle Mücadele Yasası'nın ve Ceza Yasası'nın gözden geçirilmesi, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'nun ve kurumunun AB standartlarına uygun olması, tüm üye ülkelerle adli işbirliği anlaşmasının yapılması, geri kabul anlaşmasından doğan yükümlülüklerin tümüyle yerine getirilmesi, EUROPOL ile operasyonel işbirliği anlaşmasının imzalanması, Avrupa Konseyi’nin GRECO tavsiyelerini yerine getiren yasaların onaylanmasını içeren 6 kriter ise halen yerine getirilmedi.