İstanbul Kent Üniversitesi Adalet bölümünden Dr. Öğretim Üyesi Murat Can Pehlivanoğlu, sosyal medyada açılan taklit hesaplarla ilgili hangi hukuki yaptırımların uygulanabileceği anlattı.

Taklit hesapların statüsünü işletmelerin ve profesyonel hesapların taklit edilmesi ve şahısların hesaplarının taklit edilmesi olarak ikiye ayrıldığını dile getiren Pehlivanoğlu, Bir işletme ya da profesyonel hesabın taklidinden alışveriş yaptınız ve mağduriyetiniz doğdu. Bu durumda taklit hesap sahibine nitelikli dolandırıcılıktan suç duyurusunda bulunabilirsiniz.

Bir işletme hesabınız var ve bunu taklit ettilerse, taklit hesapta işletmenizin ya da profesyonel hesabınızın ticaret unvanı, markası, logosu gibi bilgiler yer alıyorsa, bu durumda sizin öncelikle marka hakkınızın ihlalinden söz edeceğiz ve sınai mülkiyet kanunu kapsamında bu kullanımı sonlandırma ve de tazminat talep etme hakkınız olacak. Böylece taklit hesabın kullanımını mahkemeden talep ederek sonlandırabilirsiniz dedi.

TAZMİNAT TALEP ETME HAKKINIZ VAR

Pehlivanoğlu şöyle devam etti: Eğer işletme ya da profesyonel hesabınızda bulunan görüntüler, yazılı veya görsel her şey taklit hesapta paylaşılıyorsa bu defa sizin iş ürünlerinizden yetkisiz olarak yararlanma durumundan bahsedeceğiz.

Bu da haksız rekabet teşkil edecek. Aynı şekilde yine oradaki görsellerin alınması sizin fikir ve sanat eserleri kanunu kapsamında sahip olduğunuz hakların ihlali anlamına gelecektir ve yine kullanım sonlandırma ve tazminat talep etme hakkınız olacak.

Bazen taklit hesaplarda fotoğraf, unvan, adres gibi bilgilerin aynen alınmadığı ama ayırt edilemeyecek kadar benzer hesaplar yaratıldığını görüyoruz. Bu durumlarda da fotoğraflarınız ve içerik aynen alınmıyor olsa dahi ayırt edilemeyecek kadar benzer hesap yaratılması yine bir haksız rekabet hali teşkil edecek ve yine tazminat ve kullanımı sonlandırma hakkınız olacak.

ŞAHSİ HESAPLARIN HUKUKİ HAKLARI NELER?

Şahsi hesap sahiplerinin adlarına açılan taklit hesaplarla ilgili hukuki hakları hakkında ise Pehlivanoğlu, Şahsi hesaplar için de yine benzer durumlar geçerli olacaktır. Sosyal medya platformlarının özellikle şahsi hesaplar için taklit hesaplara karşı başvuru yollarını hizmet koşulları ya da hizmet politikası adını verdikleri metinler üzerinden yürüttükleri süreçle ilerlettiklerini görüyoruz.

Buna göre taklit hesap olduğunda öncelikle sosyal medya platformuna başvuruyorsunuz. Çoğu zaman sosyal medya platformu sizden bir kimlik ya da kendi şahsınızı ortaya koyacak bilgileri istiyor.

Bu durumlarda şunun altını çizmek lazım; eğer taklit hesapta sizin daha önce alenileştirmediğiniz, başka yerde kullanmadığınız fotoğraflar paylaşılıyorsa bu durumda özel hayatın gizliliğini ihlal suçu işleniyor demektir. Aynı şekilde taklit hesapta sizin doğrudan ev adresiniz, isminiz, doğum tarihiniz gibi bilgiler paylaşılıyorsa kişisel verilerinizin hukuka aykırı olarak kaydedilmesinden bahsedebiliriz ve bu da yine bir suç teşkil ediyor. Bu anlamda taklit hesap işletenlerin suç işlediğini vurgulayalım diye konuştu.

FOTOĞRAFINIZ PAYLAŞILIRSA ERİŞİM ENGELLEME BAŞVURUSU

Murat Can Pehlivanoğlu, Eğer sizin fotoğrafınız taklit hesapta paylaşılırken sizin itibarınıza zarar verecek, sizi küçük düşürecek şekilde ifadelerle ya da fotoğrafların üzerinde oynanarak paylaşılıyorsa da bu durumda da kişilik haklarınızın ihlal edildiğinden söz edeceğiz. Buna karşı da mahkemeye başvurarak doğrudan erişimin engellenmesi tedbirini alma imkanınız var dedi ve ekledi:

Sizin hesabınızda paylaştığınız fotoğrafın başka biri tarafından alınarak sahte hesapta paylaşılması yine suç teşkil ediyor. Siz fotoğrafı alenileştirmiş olsanız bile, bu isteyen herkesin sizin o fotoğrafınızı alıp sizin izniniz olmadan kullanacağı anlamına gelmez. Burada yine kişisel verilerin hukuka aykırı olarak kaydedilmesinden bahsedeceğiz. Özel hayatın gizliliğini de eğer özellikle hesabınız kilitli bir hesapsa ihlal edildiğinden söz edebiliriz.

Burada sosyal medya platformunun da sorumluluğunu vurgulamak gerekiyor. Siz eğer taklit hesaptan dolayı şikayetçi olduysanız ve sosyal medya platformu bunu zamanında dikkate almadıysa ve daha sonra sizin fotoğraf üstünde oynanarak fotoğrafın altına hakaret içererek ya da başka şekilde itibarınıza zarar verici bir paylaşım yapıldıysa taklit hesabın sahibiyle birlikte sosyal medya platformunun da aslında bir tazminat sorumluluğundan bahsedebiliriz.

TAKLİT HESAPLARDA HAKARET VARSA NE YAPILMALI

Taklit hesaplarda hakaretlerin olması halinde ise alınacak hukuki önlemlerle ilgili Pehlivanoğlu şunları söyledi:

Özellikle sizin itibarınıza zarar verecek hakaret içeren paylaşımlar olduğunda sizin mahkemeye başvurarak erişimin engellenmesi kararı almanız mümkün. Mahkemeye başvurmadan önce ilk olarak sosyal medya platformuna bu konuda bir uyarı göndermeniz gerekiyor.

Platformların bu anlamda işlettikleri prosedürler var. Ona uyarak işleminizi inceliyorlar fakat çoğu zaman olumlu yanıt vermeyebiliyorlar. Bu halde doğrudan mahkemeye giderek o sayfanın erişiminin engellenmesini sağlayabiliyorsunuz. Bu son çare değil. Mutlaka sosyal medya platformunun sorumluluğuna başvurmanız, kullanımın durdurulması ve size zarar geldiyse tazminat sorumluluğunun işleme geçirmek için mahkemeye başvurmanız gerekli.

HESAP KAPANSA DA AÇAN KİŞİ HAKKINDA HUKUKİ YAPTIRIMLAR MEVCUT

Dr. Öğretim Üyesi Murat Can Pehlivanoğlu, taklit hesabı açanın bu hesabı kapatsa da oluşacak zararın tazminini o kişiden yapılabileceğini belirterek, Hesap kapandıktan sonra sizin zararınız sona ermiş oluyor ama elbette fotoğrafınızın başka kişilerin elinde bulunması da sizin açınızdan bir zarar.

Bu durumda artık sosyal medya platformunun sorumluluğundansa doğrudan o taklit hesabı açan kişinin sorumluluğundan söz etmek gerekiyor. Bu yüzden o hesabı açan kişiyi bulup onun üzerinden hukuki süreci ilerletmeniz suç duyurusu o kişinin hakkında bulunmanız ve zararın tazminini o kişiden talep etmeniz gerekiyor. Çünkü sosyal medya platformu artık o hesabın erişimini kapattığında kendi sorumluluğunu ortadan kaldırıyor. Taklit hesap açan kişileri bulmak zorlu bir süreç. Özellikle bazı sosyal medya platformları kişilerin kimliklerini paylaşmıyorlar. Bu durumda kişilerin sahte hesapların sahiplerini bulmak için hackerlar kullandıklarını duyuyoruz. Sosyal medya platformları eğer gelen talepleri zamanında işleme almazsa kişilerin zararından dolayı sorumlulukları olabilir ifadelerini kullandı.