İstanbul dün en büyüğü 6,2 olmak üzere yüzlerce depremle sarsıldı. AFAD ve Kandilli Rasathanesi depremlerle ilgili verilerini yayınlarken; AFAD 6,2’lik depremden 2 dakika sonra 5,9’luk bir artçı olduğunu duyurdu.

AFAD’ın yayınladığı veri tartışma yarattı. 5,9’luk deprem ne Kandilli Rasathanesi verilerinde ne de uluslararası kuruluşların verilerinde yer aldı.

‘5,9 gibi bir büyüklüğü hissetmemiş olabilir miyiz?’

T24 yazarı Eray Özer, konuyu ele aldığı yazısında AFAD yetkilileriyle yaptığı görüşmeyi de aktardı. Özer, yazısında haberler “5,9’luk artçı deprem oldu” haberlerini gördükten sonra şaşırdığını vurgulayarak şunları kaydetti:

“5,9 mu? Nasıl? Ne zaman? Biz niye hissetmedik? Öyle ya, 4’ün üzerindeki her depremde evimizde hop oturup hop kalkıyoruz. 5,9 gibi bir büyüklüğü hissetmemiş olabilir miyiz? Üstelik 6.2’lik o büyük sarsıntıdan sadece iki dakika sonra… Sanmıyorum. Ama ‘zan’ ile olacak şey değil tabii. Sonuçta bilimsel bir veriden söz ediyoruz.

Bunun üzerine ben de haberin kaynağına ulaşmaya çalıştım ve kaynağın AFAD olduğunu gördüm. İlginç bir şekilde AFAD, X hesabında saat 13.00’ten sonra olan üç 4’ten büyük artçıyı tweet’ledikten sonra 12.51’de 5,9’luk bir deprem bilgisi daha geçmişti sahiden.

Nitekim bu bilgi üzerine İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’da açıklamasında “Saat 15.12’ye kadar en büyüğü 5,9 olan 51 artçı deprem kaydedildi” bilgisini paylaşmıştı.”

‘Aynı dakikada iki deprem gözüktüğü ve bir karışıklık olabileceği konusunda uyardım’

Özer, AFAD’la yaptığı görüşmeyi şöyle aktardı:

“Bana tek tek saydıkları artçı depremleri not alırken bir şey fark ettim: 12.51’de bir deprem daha sayıyorlardı ve onun büyüklüğü 4,4’tü. AFAD’daki yetkiliyi aynı dakikada iki deprem gözüktüğü ve bir karışıklık olabileceği konusunda uyardım. O da şaşırdı. ‘Bunu bir daha teyit edelim’ dedi. Bir süre sonra yine arandım: Evet, AFAD’a göre bu bilgi doğruydu.

İtiraf ediyorum; aklımdan ‘Ali Yerlikaya biraz önce bu bilgiyle açıklama yaptı, bu saatten sonra doğru değilse de artık sizin doğru değil demeniz pek mümkün görünmüyor’ diye geçirdim.

Fakat tabii ki karşımdaki kibar hanımefendiye teşekkür etmekle yetindim.

Ondan sonra Kandilli dahil, dünyanın tüm saygın deprem verisi paylaşan kuruluşlarında bu 5,9’luk artçıyı taramaya başladım. Yoktu.

Sırasıyla Kandilli, USGS (ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu), ESMS (Avrupa-Akdeniz Sismoloji Merkezi) ve diğerleri… Hiçbir yerde 5,9’luk artçı görünmüyordu.

Sadece ESMS daha sonra güncellediği bilgilerinde 4,6 ve 5,3’lük iki depremin 12.51.18 ve 12.51.19’da birer saniye arayla oluştuğu verisini sistemine giriyordu.

Kandilli’de ise tam olarak aynı saniyede 4,7’lik tek bir deprem görünüyordu.”

‘Eğer 5,9’luk bir deprem olduysa bu artçı değil bağımsız bir deprem olmalıydı’

Televizyonda depremleri yorumlayan uzmanların görüşlerini aktaran T24 yazarı Özer, “Uzmanlardan öğrendim ki, 6,2’lik bir depremin en fazla 5,6’lık bir artçı üretmesi beklenirmiş. Bu meseleyi daha da karmaşık bir hale getirdi zira eğer 5,9’luk bir deprem olduysa bu artçı değil bağımsız bir deprem olmalıydı ve -evlerden ırak- böyle bir durum sabahtan bu yana konuştuğumuz büyük depremin habercisi olarak bambaşka şekillerde yorumlanabilirdi ve hatta yorumlanmalıydı” dedi.

Eray Özer, “Kısacası, öyle görünüyor ki bugün 5,9’luk bir artçı olmadı. AFAD kaynağını öğrenemediğimiz bir hata nedeniyle yanlış bir bilgi açıkladı. Ve korkarım bu bilgi üst kademelerle, mesela ilgili bakanlarla, paylaşıldığı için sonradan düzeltilmedi. Keşke düzeltilseydi” ifadelerini kullandı.

Prof. Dr. Ercan, AFAD verileri üzerinden görüşlerini anlattı

Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan ise Sözcü TV'de Damla Doğan Tuncel'in sunduğu Para Politika programına konuk oldu.

Tekirdağ- Büyükçekmece arasını işaret eden Prof. Dr. Ercan, "Burada beklenen deprem büyüklüğü daha büyük. Yaklaşık 7.0, 7.2. İstanbul'un önünde ise ( Büyükçekmece'den başlayarak Anadolu Yakası'na doğru uzanan hattı işaret ederek) 6.4 ile 6.7 arasında bir deprem bekliyorum" dedi.

6.2 büyüklüğündeki depremin ardından meydana gelen depremlere değinen Ercan, "Bunun 1-2 hafta içinde boşalmasını bekliyorduk ama değişik bir şey oldu. 5.9 deprem oldu. 5.9, 6.2 için çok büyük bir artçı deprem" diyen Prof. Dr. Ercan, "5.1, 5.0 olması gerekiyordu. Bu iyidir. 2 haftada atacağı gerginliği öğleden sonra attı. Eğer bunu yapmasaydı, 2 hafta bu korkuyu yaşayacaklardı. Yüksek gerilim düştü. 4.1'lik bir deprem oldu yine. Bunlar seyrekleşecek, dinginliğe erişecek" ifadelerini kullandı.