Prof. Dr. Korkut Kanadoğlu, cezaevinde tutuklu bulunan Türkiye İşçi Partisi (TİP) milletvekili Can Atalay hakkında ihlal kararı veren Anayasa Mahkemesi (AYM) üyeleri için yapılan suç duyurusunun “yok hükmünde” olduğunu belirtti.

Anayasayı yorumlama yetkisinin AYM’de olduğunu vurgulayan Kanadoğlu, “Yargıtay, AYM’nin yetkisine tecavüz etti. Bireysel başvuru kurumunun içi boşaltıldı” dedi.

Cumhuriyet’e konuşan Kanadoğlu, Yargıtay’ın ihlal ettiği hakları şöyle sıraladı:

“Anayasanın korunmasının güvencesi olan bireysel başvuru kurumunun içi boşaltıldı”

“Önce milletvekilinin seçilme hakkı. Yurttaşların Meclis’te temsil edilmelerini sağlayan seçme hakları. Yine milletvekilinin kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı ihlal edildi. Buna bağlı olarak AYM kararlarının bağlayıcılığını düzenleyen anayasa hükmü. Anayasayı nihai yorumlama yetkisine sahip olan AYM kararı üzerinden anayasanın üstünlüğü ve bağlayıcılığı ilkesi. Saymakla bitmeyecek kadar çok ama özünde cumhuriyetin temel nitelikleri olan demokratik, insan haklarına saygılı bir hukuk devleti olma özelliği ihlal edildi. Anayasanın korunmasının güvencesi olan bireysel başvuru kurumunun da içi boşaltıldı.

“Yargıtay tarafından anayasanın askıya alındığı bir yargı skandalı!”

Bireysel başvurunun iki işlevi var. Biri kişinin subjektif haklarının korunması. O hakların korunmadığını gördük. İkinci olarak temel hak eksikliğinin ortaya çıktığı alanda diğer mahkemeleri denetleme işlevi ortadan kalktı. Böylelikle standart bir temel hak korunmasına ilişkin gelecekteki beklenti de zedelendi. Bütün bunlara baktığımızda, süreç Yargıtay tarafından anayasanın askıya alındığı bir yargı skandalı olarak nitelendirilebilir.

“Yargıtay, AYM’nin yetkisine tecavüz etti”

Kanadoğlu, yaşanan olaylarla birlikte başlayan “AYM ile yargıtay arasındaki üstünlük” tartışması hakkında da şunları söyledi:

“Anayasamıza göre her ikisi de yüksek mahkeme ama konumları farklı. Anayasayı yorumlama yetkisi AYM’nindir. AYM’nin kararları diğer tüm organları, bu bağlamda yüksek mahkemeleri de bağlar. O zaman kararlarının etkisi açısından üstün olan AYM’dir. Yargıtay ise günlük yaşam ilişkilerini düzenleyen yasaları uygular, yorumlar. Burada görev alanları açısından bir çatışma yaşandı. Görev alanları itibariyle Yargıtay kendi görev alanına girmeyen, anayasanın yorumuna, siyasi hayatın işleyişine dair alana girerek AYM’nin yetkisine tecavüz etti.”

"Suç duyurusu yok hükmündedir"

Kanadoğlu, “Bu şekilde AYM’nin yetki ve görev alanına tecavüz edilerek alınan bir karar yok hükmündedir. Onun için o karar kapsamında yer alan suç duyurusu da yok hükmündedir” dedi.

Ne olmuştu?

Anayasa Mahkemesi, TİP Hatay Milletvekili Can Atalay için 'tahliye edilsin' kararı verip, uygulama için kararı İstanbul Anadolu 13. Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderdi. Mahkeme kararı uygulamayıp, evrakı Yargıtay'a iletti. Yargıtay 3. Ceza Dairesi ise AYM'nin yetkisini aştığını ileri sürerek hak ihlali kararına uymadı ve Atalay'ı tahliye etmedi. Ayrıca Atalay'ın milletvekilliğinin düşürülmesi işlemlerinin başlaması için dosyayı TBMM'ye gönderdi. Daire, kararı veren Anayasa Mahkemesi üyeleri hakkında da suç duyurusunda bulundu.