Son yıllarda kredi genişlemelerinde başı çeken sektör olarak konutta, kamu bankaları ile özel bankalar arasındaki büyük fark dikkat çekiyor.

Ziraat Bankası'nın eski genel müdür yardımcı Prof. Dr. Şenol Babuşçu'nun derlediği verilere göre, 2015 yılı sonunda 46,6 milyar TL olan kamu bankalarının konut kredisi hacmi, Mayıs 2021'de 178,9 milyar TL'ye yükseldi. Beş buçuk yıldaki artış yüzde 284 oldu.

Yerli özel bankalarda ise bu dönemde konut kredisi hacmi 50,9 milyar TL'den 47,9 milyar TL'ye geriledi. Böylece yerli özel bankaların konut kredisi hacmi beş buçuk yılda yüzde 6 geriledi. Enflasyon hesaba katıldığında reel düşüş çok daha fazla oldu.

Yabancı özel bankalarda ise bu dönemde konut kredisi hacminde yüzde 5'lik çok sınırlı nominal artış oldu ve rakam 46,2 milyar TL'den 48,4 milyar TL'ye yükseldi. Yabancı özel bankalarda da son beş buçuk yılda reel olarak konut kredisi hacmi daraldı.

Toplam bankacılık sektörüne bakıldığında ise konut kredisi hacmi yüzde 92 artışla 143,7 milyar TL'den 275,2 milyar TL'ye yükseldi. Bu dönemde birikimli enflasyonun yüzde 106,8 olduğu düşünülürse, toplam konut kredisi hacmi, 5,5 yılda daralmış oldu.

FAİZ RİSKİ

Başkent Üniversitesi Finans ve Bankacılık Bölüm Başkanı Prof. Dr. Şenol Babuşçu, “Diğer banka gruplarının konut kredisi rakamlarında önemli bir değişim olmaz iken, kamu bankaları tarafından verilen konut kredilerindeki artış dikkat çekici seviyede” dedi.

Kamu bankalarının 2020 yılında konut kredilerini ortalama yüzde 8 faizle kullandırdığını ancak bu kredilerin bugün ortalama yüzde 16 faizle finanse edildiğini belirten Babaşçu, “Kredi tutarındaki artış dikkate alındığında faiz riskinin önemli seviyede olduğu görülmektedir” değerlendirmesinde bulundu.

2020’nin Nisan-Mayıs döneminde 5,2 milyar TL net kâr açıklayan kamu mevduat bankaları, 2021’in aynı döneminde 1,1 milyar TL’lik net zarara imza attı. Prof. Dr. Şenol Babuşçu, zararın nedeni olarak, geçen yıl düşük faizle dağıtılan kredilere ve alınan yüklü Hazine tahvillerine işaret etmişti.

Kamu bankalarının enflasyonun altında oranla dağıttığı konut kredileri, konut fiyatlarında artışı da teşvik etti.

Kredi genişlemesini teşvik için son yıllarda Hazine kamu bankalarına yüklü miktarda sermaye aktarımı yaptı.