İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı İstanbul Planlama Ajansı, ‘İstanbul’da Emekli Olmak 2024’ araştırmasını yayınladı. İPA Başkanı Dr. Buğra Gökçe sosyal medya hesabından emeklilerin çarpıcı durumunu ortaya koya raporu paylaştı.

Araştırmanın bulgularına göre 2010’da en düşük emekli aylığıyla 11,4 gram altın veya 453 dolar alınabilirken günümüzde sadece 4,4 gram altın veya 319 dolar alınabiliyor. İstanbul’da emekli maaşıyla geçinen beş haneden biri kiracı olarak ikamet ediyor.

Her 10 emekliden ikisi çalışıyor

Araştırmanın öne çıkan bulguları şöyle:

• İstanbul’da aktif çalışan bir birey olmayan ve sadece emekli aylığı ile geçinen 811 bin 40 hanenin olduğu ölçüldü. Sadece emekli aylığıyla geçinen hane oranı ise tüm haneler içerisinde yüzde 16,8 olarak hesaplandı. Her 10 haneden birinin ise en düşük emekli aylığı ile geçinen emekli haneler olduğu görüldü.
• İstanbul’da emeklilerin de dahil olduğu yaşlılık aylığı alanların 2 milyon 420 bin kişi olduğu belirtilirken toplamda her beş kişiden birinin aktif olarak çalışmadığı, pasif gelire sahip sigortalı oldukları görüldü.
• İstanbul’da yaşlılık veya emeklilik aylığına hak kazanmış vatandaşların yüzde 28,4’ünün resmi olarak çalışmaya devam ettiği görüldü.

507 bin kişi EYT’den faydalandı

• İstanbul Planlama Ajansı’nın SGK verileri üzerinden hesaplamalarına göre İstanbul’da 2023 yılında 507 bin 574 kişi EYT Kanunundan faydalandı. Bunların yüzde 52,2’si ise resmi olarak çalışmaya devam etti. Türkiye’de EYT Kanunundan faydalanan emeklilerin resmi olarak çalışmaya devam etme oranının ise yüzde 47,9’da kaldığı görüldü.
• 2010’da asgari ücretten daha fazla olan en düşük emekli aylığının, geçtiğimiz 15 sene içerisinde bir asgari ücretin neredeyse yarısına denk geldiği görüldü. 2010’da 680,3 TL olan en düşük emekli aylığı 2024 yılında 10 bin TL olurken asgari ücret 587,85 TL’den 17 bin 2 TL’ye yükseldi.
• 2010’da en düşük emekli aylığıyla 11,4 gram altın veya 453 dolar alınabilirken günümüzde bu durum 4,4 gram altın veya 319 dolara geriledi. Son 15 yıldaki dolar enflasyonu da hesaba katılırsa emekli maaşının satın alım gücünün dolara oranla çok daha fazla düştüğü görülecektir.

100 m2‘lik ortalama bir konut 672 emekli maaşına denk

• İstanbul’da 100 m2‘lik ortalama bir konut fiyatı 2010’da 224 emekli maaşına denk gelirken 2022 yılında 672 emekli maaşına yükselmiştir. Geçtiğimiz iki yılda konut fiyatlarının yükseliş hızındaki azalma sebebiyle günümüzde 100 m2’lik bir konut fiyatı 460 adet en düşük emekli maaşına denk gelmektedir.
• Emekli olduğunu ve hanede çalışan olmadığını söyleyen emekli hanelerin mülkiyet durumuna bakıldığında bu hanelerin yüzde 18,3’ünün kiracı olduğu görüldü. İstanbul’da sadece emekli maaşıyla geçinen toplam kiracı hane sayısı ise 148 bin 420 olarak hesaplandı.
• İstanbul’da kiracı olan iki kişilik emekli hanesinin ortalama yaşam maliyeti nisanda 24 bin 991 TL olarak hesaplandı.
• Kredi kartı kullanan İstanbullu emeklilerin kredi kartı borçlarını tamamen ödemeye, İstanbul ortalamasına göre daha fazla dikkat ettiği görüldü. Bu oran İstanbul ortalamasında yüzde 47 iken emekliler içerisinde ise yüzde 59,5 oldu. İstanbullu emeklilerin yüzde 5,8’inin ise kredi kartı borcunu hiç ödeyemediği anlaşıldı.

• 

???? İstanbul'da emekli olmak@ipaistanbul tarafından hazırlanan raporumuz İstanbul ve Türkiye'de yaşayan emeklilerin durumunu çarpıcı bulgularla ortaya koyuyor. Rapora göre:

???? İstanbul'da bulunan her 6 haneden biri emekli aylığı ile geçiniyor. Her 10 haneden 1'i ise en düşük… pic.twitter.com/7Kwmckpni7

— Dr. Buğra Gökce (@gokcebugra) May 28, 2024