Doğalgaza her ay olduğu gibi mart ayında da zam yapan BOTAŞ, 2019 Mart–2021 Mart döneminde konut aboneleri ve küçük ticari/sınai işletmeler için yüzde 44,9 oranında fiyat artışına giderken, büyük sanayi kuruluşlarına yüzde 4,6, elektrik santrallerine ise yüzde 6,9 oranında indirim uyguladı.

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Makina Mühendisleri Odası (MMO) Başkanı Yunus Yener, Boru Hatları İle Petrol Taşıma Anonim Şirketi’nin (BOTAŞ) doğalgaz zamlarına ilişkin yazılı bir açıklama yaptı. Yener, BOTAŞ’ın gaz satış fiyatlarının 2019 Mart-2021 Mart döneminde konut aboneleri ve küçük ticari/sınai işletmeler için yüzde 44,9 oranında artmıştır. Aynı dönemde büyük sanayi kuruluşlarına satılan doğal gazın fiyatı artmamış, tersine yüzde 4,6 oranında düşmüştür. Elektrik üretimi amaçlı gaz tüketimini desteklemek için, doğal gaz yakıtlı elektrik santrallerinin satış fiyatlarında da artış olmamış ve yüzde 6,9 oranında indirim uygulanmıştır” dedi.

'SİSTEM KULLANIM BEDELİ' ÜÇTE BİRE ULAŞTI'

Konutlar ve küçük işyerlerinin doğal gaz faturalarının, BOTAŞ’ın yaptığı zamların yanı sıra özel doğal gaz dağıtım şirketlerinin BOTAŞ’tan aldıkları gazın fiyatına eklenen ve sürekli artan “sistem kullanım bedelleri” ile arttığını belirten Yener, sistem kullanım bedellerinin EPDK tarafından her dağıtım bölgesi ve şirketi için ayrı ayrı belirlendiğini, fiyat artışlarının sürekli olarak yansıtıldığı sistem kullanım bedelinin ise tüketicinin ödediği tutarın üçte birine ulaştığını vurguladı.

'SANAYİ KURULUŞLARI VE SANTRALLER KOLLANIYOR'

Yener, şu ifadeleri kullandı:

“Her ne kadar Türkiye’nin doğal gaz alım fiyatları ‘ticari sır’ olduğu gerekçesiyle kamuoyuna açıklanmasa da, basında yer alan çeşitli haberlere göre BOTAŞ’ın uzun vadeli anlaşmalarla Rusya Federasyonu, İran ve Azerbaycan’dan boru hatları ile ithal ettiği doğal gazın fiyatı 170-190 dolar/1000m3 düzeyindedir. Kaba bir hesapla, doğal gaz ithal fiyatının ortalama 180 USD/1000 m3 olduğunu kabul edersek, 1 USD=7,30 TL dolar kuru üzerinden, 1 m3 gazın çıplak alım maliyeti, 1,31 TL’ye gelmektedir. İşletme giderleri de eklendiğinde, BOTAŞ’ın 1 m3 doğal gaz maliyetinin 1,50 TL’yi geçmesi söz konusudur.

Bu rakamlar, halen doğal gazda sübvansiyonun sürdüğünü göstermektedir. Ancak daha çarpıcı olan husus, fiyatlandırma politikasında BOTAŞ’ın konut ve küçük sanayi için fiyatları yüzde 44,9 oranında artırırken, özel büyük sanayi kuruluşlarını ve elektrik santrallerine yönelik bırakın zammı, indirim yaparak onları kollamasıdır. Özel elektrik santrallerine kamudan kaynak aktarım mekanizmaları olan kapasite tahsis, yerli kömür santrallerinden yüksek fiyatla alım ve YEKDEM uygulamalarına düşük fiyatla gaz satışı da (yeniden) eklenmiştir.”

'MİLYONLAR ENERJİ YOKSULU OLDU'

Yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgını nedeniyle, daha önce de işsiz olup şimdi iş bulma umudunu tümüyle yitirenlerin, salgın nedeniyle işyerlerinin daralma, küçülme ve kapanması nedeniyle işten çıkarılanların, asgari ücretin yarısına bile varmayan düşük ücretlerle çaresiz çalışanların, kapanan çok sayıda küçük işyerinin sahibi ile sayıları on milyonu geçen işsiz yurttaşlar, küçük üreticiler, düşük emekli maaşları ile yaşamlarını sürdürmeye yeterli olmayan emeklilerin; elektrik, doğal gaz, su, telefon, internet faturalarını ödeyemediği, elektrik ve gazlarının kesilmesi ile enerji yoksulları arasına katıldığını ifade eden Yener, bu sorunu aşmak için şu önerilerde bulundu:

- Abonelerden tahsil ettikleri güvence bedellerini yıllarca bedelsiz kullanmakta beis görmeyen şirketlerin, elektrik, doğal gaz, internet faturalarını vadesinde ödeyemeyenlere hizmet vermeyi durdurmaları önlenmelidir.

- Elektrik, su, doğal gaz, telefon, internet faturalarını ödeyemeyen yurttaşların faturalarını kamu karşılamalıdır.

- İşsizlik Sigortası Fonu’nun kaynakları şirket patronları için değil, emekçiler için kullanılmalı ve işe gidemeyen, işten çıkarılan, iş bulamayanlara kamusal maddi destek sağlanmalıdır. (İleri Haber)