Kuraklık ve yüksek enflasyon kuruyemiş fiyatlarını vurdu. Eskiden kuruyemişler, günlük harcamalar içinde küçük bir tutar olarak görülürken, şimdi ciddi bir bütçe kalemi haline geldi. Fahiş fiyat artışlarıyla birlikte “çerez parası” tabiri de tarih oldu. Kuruyemiş ve kuru meyve pazarı 2024’te yaklaşık 136 milyar TL’ye ulaşırken, bir yılda en çok fiyat artışı kuru kayısı, fındık ve leblebide yaşandı.

Kuruyemiş Sanayicileri ve İş adamları Derneği (TÜKSİAD) verilerine göre son bir yılda kavrulmuş fındık içinin kilogramı yüzde 107 artışla 675 TL’den 1.400 TL’ye, kuru üzüm fiyatı yüzde 39 artarak 180 TL’den 250 TL’ye yükseldi. Kavrulmuş badem yüzde 24 yükselerek 585 TL’den 725 TL’ye, kaju fıstığı ise 550 TL’den 650 TL’ye çıktı. Artış oranı yüzde 18 oldu. Ceviz içi yüzde 40 artarak 540 TL’den 755 TL’ye çıktı.

KAYISI ZİRVEDE

Tuzlu fıstık yüzde 18 yükselişle 190 TL’den 220 TL’ye, sarı leblebi yüzde 51.5 artışla 165 TL’den 250 TL’ye kadar çıktı. 2024’te Antep fıstığı, fındık, badem ve kajunun yer aldığı karışık lüks kuruyemişin kilogramı yüzde 52 artışla 625 TL’den 950 TL’ye yükseldi. Siyah çekirdek yüzde 50 artışla 120 TL’den 180 TL’ye çıkarken, kabak çekirdeğinin fiyatı ise geriledi.

Geçen yıl 420 TL’den satılırken, bu yıl yüzde 9.5 düşüşle 380 TL oldu. 2024’te 360 TL’den satılan kuru kayısıda artış yüzde 169 yükselerek 970 TL oldu. Kuru incirin fiyatı da yüzde 43 artarak 420 TL’den 600 TL’ye yükseldi.

TÜKSİAD Başkan Yardımcısı Emre Kaşıkçı, fiyat artışlarının don olayları nedeniyle azalan rekolte, girdi maliyetlerindeki artış ve yüksek enflasyondan kaynaklandığını kaydetti. Kaşıkçı “Döviz kurundaki dalgalanmalar ve tarım ürünlerinde artan ihracat da, iç piyasada arzı azaltarak fiyatları yukarı çekti. Tüketiciler de bu artışlar nedeniyle artık kuruyemişi gramla almaya başladı” diye konuştu.

CEVİZ ALDIK FINDIK SATTIK

Kuruyemiş ihracatı büyümeye devam ediyor. 2025’in ilk 6 ayında Türkiye’nin kuruyemiş ihracatı 1.4 milyar dolar oldu. 1.1 milyar dolarla fındık en büyük ihracat kalemini oluşturdu. Fındığı, 85.3 milyon dolarla ay çekirdeği ve 11.3 milyon dolarla Antep fıstığı takip etti. Aynı dönemde 364.9 milyon dolarlık kuruyemiş ithalatı yapıldı. İthalattaki ilk ürün 122.6 milyon dolarla ceviz, 115.9 milyon dolarla badem ve 81.6 milyon dolarla kaju oldu. Kuru meyvede 2025’in ilk altı ayında 536.6 milyon dolarlık ihracat, 85.5 milyon dolarlık ithalat yapıldı.

(Kaynak: SONGÜL DALGIÇ BİLGİLİ / NEFES)